Troy Blacklaws – Jongen uit de Karoo

Heimwee naar Zuid-Afrika

Zuid-Afrikaanse roman over jongen die zijn tweelingbroer verliest.

Douglas Thomas is 14 jaar als het ongeluk gebeurt op het strand: zijn tweelingbroer Marsden is niet meer. Het gezinnetje in Kaapstad probeert de draad van het leven weer op te nemen. Maar Douglas’ vader voelt zich zo schuldig dat hij vertrekt. Ook de moeder besluit te vertrekken om alle nare herinneringen te vergeten op een plek ver van de zee vandaan: in de Karoo, een ruige desolate streek in de binnenlanden.

Douglas, zijn moeder en hun zwarte huishoudster Hope gaan in Klipdorp wonen, een klein ingeslapen stadje waar hij bevriend raakt met de pompbediende Moses, een oude Xhosa die zonder papieren gestrand is in het stadje. Moses moet deze vriendschap delen met de prille liefde die ontstaat tussen Thomas en Marika, een eigenzinnig meisje dat onder het juk van haar conservatieve blanke vader uit probeert te komen.

Het zijn de jaren ’70 in Zuid-Afrika. De apartheid is nog steeds een feit en vooral in de Karoo is de sfeer allesbehalve ontspannen. Thomas die in een liberaal gezin is opgegroeid heeft moeite met de rigoureuze scheidingen en probeert op zijn manier de andere kant te leren kennen, wat niet zonder klappen gaat.

Jongen uit de Karoo is de debuutroman van een oorspronkelijk uit Zuid-Afrika komende debuterende schrijver die nu in Duitsland woont. Naast het geweld klinkt er ook heimwee op naar de geweldige natuur en het fijne klimaat waar Troy Blacklaws is opgegroeid. Hij wil met zijn boek bewijzen dat Zuid-Afrika niet alleen een staat is van somberheid, wreedheid en geweld. Hij laat zien dat er naast de blanke conservatieve boeren ook blanke mensen waren die probeerden te schipperen tussen de beide kanten van de apartheid.

Maar op de eerste plaats gaat Jongen uit de Karoo over het verwerken van de dood van geliefden. Thomas kan het moeilijk verwerken dat opeens zijn tweelingbroer en zijn vader uit zijn leven zijn verdwenen. Wanneer hij dan ook wordt losgerukt van de oceaan is zijn heimwee compleet. Hij kan moeilijk aarden in de Karoo waar hij steeds meer geconfronteerd wordt met het geweld tussen blank en zwart. Hij grijpt dan ook het plan van Moses met beide handen aan om een wrak van een oude Volvo op te knappen, zodat Moses en Thomas op een dag naar de oceaan en Kaapstad kunnen rijden.

Het boek is in een zeer toegankelijke stijl geschreven, maar naarmate het verhaal vordert. stapelen de onderhuidse gebeurtenissen zich op. Wanneer de schietpartij in de township plaatsvindt, blijkt deze traumatische gebeurtenis nog lang niet het einde van de drama’s. Een onthulling uit het verleden zet het hele verhaal op zijn kop, en het is dan ook met gemengde gevoelens dat je het boek uiteindelijk zult dichtklappen: een prachtig sfeervol verhaal, maar tegelijkertijd een triest gevoel over zoveel ellende.
Troy Blacklaws weet het hart van de lezer te raken. Door zijn meeslepende vertelling over het prachtige maar wrede Zuid-Afrika, maar ook met een sterk levensverhaal dat overal had kunnen spelen.

Troy Blacklaws – Jongen uit de Karoo (Karoo Boy, vert. Ankie Blommesteijn), Ambo 2005

Leeslinks
Over andere (blanke) schrijvers en hun jeugd in Afrika:
Alexandra Fuller – We gaan niet naar de hel vannacht
Barbara Trapido – De witte aap
Eben Venter – Dans aan het einde van de dag
Verhalen van zwarte schrijvers over opgroeien in Afrika:
Kuwana Haulsey – Rode maan
Aminatta Forna – De duivel danste op het water
K. Sello-Duiker – Het stille geweld van dromen
Een culinaire speurneus in de Karoo:
Sally Andrew – Recepten voor liefde en moord
Sally Andrew – Tannie Maria en de demonische monteur
Over rouwverwerking:
Jonathan Safran Four – Extreem luid & ongelooflijk dichtbij
Mitch Cullin – Getijdenland
Alison Smith – Noem alle dieren
Peter Terrin – Blanco