Wiskunde à la lettre
Kleine roman over Griekse jongen en zijn oom-professor in wiskunde.
Oom Petros is het zwarte schaap van de Griekse familie Papachristos. Zijn neefje, die zijn oom wel mag, gaat op onderzoek uit waarom de familie hem zo kleinerend behandelt. Hij komt erachter dat zijn oom zelfs een beroemde professor in de wiskunde was. Maar waarom noemt zijn vader oom Petros dan een mislukkeling? Wanneer hij op het punt staat wiskunde te gaan studeren, licht oom Petros de mysterieuze sluier van zijn verleden even op en geeft hem een uitdaging om te kijken of hij wel geschikt is om wiskunde te gaan studeren.
Later, als hij in Amerika studeert, blijft de geschiedenis van oom Petros hem bezighouden. Door zijn studie lijkt hij zijn oom steeds beter te begrijpen en besluit hij oom Petros toch weer te confronteren met zijn roemruchte verleden.
Hoewel het boek doordrenkt is met wiskundige stellingen en de Groten uit de wiskunde, is het ook zeer toegankelijk voor de niet wiskunde-liefhebbers. Het hele verhaal draait om hoe oom Petros zijn leven inrichtte als zeer begenadigde wiskundige. Het is het portret van een oude man die zijn leven als zombie slijt in zijn tuintje in een buitenwijk van Athene na een leven vol veelbelovende roem, maar ook van zijn ondergang. Het is het ontroerende verhaal van een jongetje die liefde opvat voor het zwarte schaap van de familie, een oude oom. En ook al lijkt het boek soms te verzanden in uitgebreide wiskundige verhandelingen, deze zijn zeer begrijpelijk opgesteld, het gaat al snel weer over in het eigenlijke verhaal, dat uitmondt in een spannende queeste naar het Vermoeden van Goldbach.
Tussen het verhaal door gloort het leven van wiskundigen (Alan Turing, Kurt Gödel, Ramanujan), die tijdens hun leven in de weer waren met het oplossen van getal-kundige opgaven, de onderlinge haat en nijd over publicaties en eervolle vermeldingen in de geschiedenis van de wiskunde, maar niemand schijnt er gelukkig door geworden te zijn.
Het boekje zet ook aan tot nadenken over het Vermoeden van Goldbach: “Ieder even getal is de som van twee priemgetallen”. Het lijkt een makkelijke stelling, maar bewezen is hij tot op heden (oktober 2000) nog steeds niet. Is het verhaal een uitnodiging tot de aanschaf van een paar kilo bonen en, net zoals oom Petros, de vloer ermee bezaaien?
Dit mooi uitgegeven boekje is het in ieder geval waard gelezen te worden. Met of zonder bonen.
Apostolos Doxiades – Oom Petros en het vermoeden van Goldbach, (Uncle Petros And Goldbach’s Conjecture, vert. Peter Out), De Bezige Bij, 2000.
Leestips
Over een Grieks kamermeisje en het schaakspel:
Bertina Henrichs – De schaakspeelster
Over wiskunde gesproken:
Cormac McCarthy – De passagier
Cormac McCarthy – Stella Maris
Daniel Kehlmann – Het meten van de wereld
Ethan Canin – Handboek van een twijfelaar
Over andere wetenschappers:
Benjamin Labatut – De MANIAC