Ethan Canin – Handboek van een twijfelaar

Zo vader, zo zoon

Amerikaans verhaal over een super begaafde vader en zoon.

Als enig kind en met niet erg spraakzame ouders groeit Milo Andret op in een eenzame wereld. Maar op school wordt al snel duidelijk dat hij een genie is en al heel jong bijt hij zich vast in de topologie (een tak van de wiskunde). Het verhaal kruipt langs enige hoogtepunten in zijn leven, zijn grote liefde voor Cle en zijn steeds grotere verbetenheid om een stelling te bewijzen, ook al moet hij daar dag en nacht voor werken. Zijn noeste arbeid wordt beloond, er zijn diverse vrouwen die hem afleiden, maar Milo, die steeds vaker naar de fles grijpt, vervreemdt steeds meer van de wereld en de lezer. Hij doet boute uitspraken en lijkt om niets en niemand meer te geven.

Halverwege het boek neemt Milo’s zoon het over als verteller. Ook Hans heeft een meer dan grote wiskundeknobbel, benut hem echter om als beurshandelaar rijk te worden, maar raakt net als zijn vader verslaafd. Hij vertelt over zijn gezin, de schaduw die over hem hangt om niet te worden zoals zijn vader, de verwijdering tussen Milo en zijn gezin, en het einde waarin de puntjes op de i worden gezet.

Vooral het eerste deel komt wat langzaam op gang. Maar wanneer Hans eenmaal aan het vertellen slaat, komt de vaart erin en duiken we in de diepe, duistere wereld van alcoholproblemen en hoogbegaafde mensen. Er wordt geen gebral beschreven, maar vooral de schade die ruim wordt uitgemeten.

Nee, Milo is geen persoon om van te houden, zeker niet in het eerste deel. Maar wanneer zijn zoon hem beschrijft als vader en als echtgenoot, komt hij tot leven en ga je je toch aan hem hechten. Al zijn geheimen, zijn liefde en zijn angsten worden langzaam blootgelegd, totdat je professor Milo Andret al zijn zonden vergeeft.

Het verhaal wordt steeds boeiender en kreeg me echt in zijn greep: in hoeverre zijn zwaar begaafde mensen gewoon, in hoeverre heeft alcohol de dalende lijn van Milo ingezet, hoe kun je je gezin wapenen tegen de eigenschappen van je voorouders? Het zijn verschillende vragen, die steeds indringender naar boven komen in dit verhaal over geen gewoon gezin. Het maakte veel meer bij me los dan bijvoorbeeld Jonathan Safran Foers verhaal Hier ben ik, ook een verhaal over een gezin dat worstelt met de genen van voorouders. Maar dat kan ook aan Canin’s fraaie vertelstijl liggen.

Ethan Canin – Handboek van een twijfelaar (A Doubter’s Almanac, vert. Astrid Huisman en Roos van de Wardt), Ambo/Anthos 2016

Leestips
Van dezelfde auteur:
Draag mij over het water

Over een andere wetenschapper:
Benjamin Labatut – De MANIAC
Een vloek van de ouders?
Karen Joy Fowler – Totaal door het dolle heen
Over wiskunde gesproken:
Cormac McCarthy – De passagier
Cormac McCarthy – Stella Maris
Daniel Kehlmann – Het meten van de wereld
Apostolos Doxiadis – Oom Petros en het vermoeden van Goldbach