Een klassieke ode op Afrika
Deense semi-biografische roman over de schrijfster in koloniaal Kenia.
Een lied van Afrika is een ode op het Afrikaanse continent, een satirische blik op de koloniale bevolking van de jaren 30 in Afrika en een meeslepende liefdesgeschiedenis. De ingrediënten van de roman alleen al maken dit boek tot een bestseller: tropische omgeving, natuur, avontuur en liefde.
Het gehele verhaal heeft de schrijfster niet zomaar verzonnen. De meeste feiten en voorvallen uit het boek, alsook de hoofdpersonages zijn uit haar eigen leven gegrepen. De Deense schrijfster Karen Blixen emigreerde in 1914 naar Kenia samen met haar man Bror von Blixen-Finecke. Na haar scheiding in 1924 en nadat de koffieplantage die ze beheerde failliet was gegaan, ging ze in 1931 terug naar Denemarken. Daar publiceerde ze onder het schrijverspseudoniem Isak Dinesen in 1934 haar eerste boek waaraan ze in Afrika al had gewerkt: Seven Gothic Tales. Enkele jaren later volgde haar bestseller Out of Africa.
Het boek is het verhaal van een Deense vrouw die in Afrika komt wonen op een koffieplantage en daar verliefd wordt op de avonturier Denys Finch Hatton. Ze maakt deel uit van de internationale koloniale jet-set waar ze niet al te veel van moet hebben. Haar man echter voelt zich er als een vis in het water en het valt Blixen zwaar hem te moeten scheiden. Blixen probeert haar huwelijk in stand te houden en tegelijkertijd komt ze in opstand tegen de geldende regels van het koloniale leven. Uiteindelijk trekt ze zich helemaal terug op haar koffieplantage waar ze omringd wordt door haar zwarte werknemers waarvan de meesten op de plantage zelf wonen. En waar ze bezocht wordt door haar grote liefde en andere excentrieke mensen die in die tijd rondzwierven over het Afrikaanse continent. Het boek legt het accent vooral op de romantiek van het wonen in het koloniale Afrika en op de vrijheid van leven in de Afrikaanse natuur.
Hoewel het boek wel opviel nadat het uitkwam werden er slechts 100.000 exemplaren van verkocht tijdens het leven van Karen Blixen die in 1962 overleed. Daar kwam verandering in toen de verfilming van het boek in 1980 uitkwam, want niet alleen de film trok internationaal miljoenen kijkers, het boek kende een opleving en werd net als de film een bestseller.
De film werd geregistreerd door Sydney Polack met in de hoofdrollen sterren als Meryl Streep, Robert Redfort en Klaus Maria Brandon. Het had dezelfde magie die het boek uitstraalde, met uiteraard dezelfde ingrediënten: mooie sfeerbeelden van Afrika, koloniaal avontuur en een tot tranen toe bewegend liefdesdrama.
Terwijl haar niet onaardige eerste roman, haar verdere werk (zoals Winter Tales, 1942 en Anecdotes of Destiny, 1958) en haar schrijverspseudoniem bij de meeste mensen onbekend zijn, is Karen Blixen als roman- en filmpersonage wereldberoemd geworden. Zo beroemd dat diverse schrijvers over haar leven hebben geschreven zoals Linda Donelson in haar biografie Out of isak Dinesen. En zo geliefd dat er zelfs twee museums zijn opgericht voor Karen Blixen: een in Rungstedlund (Denemarken) en een in Nairobi (Kenya).
Karen Blixen was misschien niet zo’n spannend persoon als Mata Hari, maar getuige haar boek en haar levensloop, menige vrouw had zo’n zelfde leven willen hebben. Een lied van Afrika is een overgetelijk boek dat, ook al werd het lang geleden geschreven, nu nog steeds zijn lezers zal betoveren.
Karen Blixen – Een lied van Afrika (1937) (Out of Africa, vert. Ruth Wolf) Nijgh & Van Ditmar, 2005
Leestips
Over het kolonialisme in Afrika:
Abdulrazak Gurnah – Hiernamaals
Joseph Conrad – Hart der duisternis
Barbara Kingsolver – De gifhouten bijbel
Davide Longo – Een ochtend in Irgalem
Alexandra Fuller – We gaan niet naar de hel vannacht
Ilija Trojanow – De wereldverzamelaar
Over het kolonialisme in India:
E.M. Forster – A passage to India (1924)
Indra Sinha – De dood van Mr. Love
Hari Kunzru – De poseur
Githa Mehta – Raj
Birma:
Daniel Mason – De pianostemmer
Nederlands kolonialisme:
Bart Koubaa – Het leven en de dood van Jacob Querido