Wachten op gerechtigheid
Indiase roman rond het doodschieten van een stel vermeende terroristen.
Ishrat Jahan was een 19-jarige studente uit Mumbra, een buitenwijk in Mumbai. Ze werd in 2004 doodgeschoten door de politie, samen met 3 mannen, omdat ze verdacht werden van terroristische activiteiten. Tot op heden is het nog steeds niet bewezen dat Ishrat Jahan wel of geen terroriste was.
Deze beroemde rechtszaak in India vormt de basis van dit onderhoudende verhaal, waarin de auteur behoorlijk de draak steekt met verschillende Indiase zaken zoals corruptie, racisme, nationalisme, geloof, terrorisme en nog een heleboel andere dingen die Indiërs bezighouden. India wordt sinds 2014 min of meer geregeerd door minister president Narendra Modi. Deze hindoestaanse leider wordt verweten dat hij in 2002 niets deed om een bloedbad te voorkomen in Gujurat, waarbij zo’n 1000 moslims werden afgeslacht door hindoestanen. Zijn populariteit en macht spelen op de achtergrond van de roman.
De heldin van het verhaal is Akhila Iyers, een studente die vooral bekend is om haar filmpjes op YouTube met plagerige grappen (pranks), waarin ze linkse of liberale intellectuelen te kakken zet. Wachtend op de aankondiging dat Damodharbai (Narendra Modi) de verkiezingen heeft gewonnen, bekijkt Professor Vaid, een oudere hindoestaanse ex-politicus, filmpjes van Akhila. Hij vraagt zich af waar deze jongedame de moed vandaan haalt om tegen zoveel heilige huisjes te schoppen, een levensgevaarlijke bezigheid in India. Dan komt de mededeling dat er in Mumbai, na een kleine aardbeving, ergens een gebouw is ingestort. Op tv is duidelijk te zien dat als een soort Wonder Woman de vlog-heldin Akhila ter plekke rondstapt over de puinhopen, ook al heeft ze net een aframmeling gehad.
Er is een nog levend slachtoffer gevonden onder de brokstukken van het ingestorte appartementengebouw. Een tunnel erheen is zo klein dat alleen de tengere Akhila, die dokter in opleiding is, door het gat kan kruipen om eerste hulp te verlenen aan de man, totdat hij van onder het puin kan worden getrokken. Het nieuws, dat niet gedeeld wordt met de pers, wordt nog vreemder: de man beweert dat er ene Jamal uit Mumbra een aanslag gaat plegen.
En zo is het verhaal in gang gezet: Mukundan, een agent van de inlichtingendienst, krijgt een auto om Jamal te volgen. Tot zijn verbijstering haalt hij ergens een jonge vrouw op en samen zetten ze de reis voort naar Ahmedabad, waar volgens de inlichtingendienst de aanslag is gepland. Het zit Mukandan niet lekker dat er een vrouw bij betrokken is: hij weet hoe meedogenloos de speciale politiediensten kunnen zijn.
De jonge vrouw is Laila Raza, die met allerlei baantjes voor haar moeder en vier zusjes zorgt. Het is haar jongere zusje Aisha die de lezer over haar zus vertelt, en over de problemen die ze op school heeft als moslim tussen hindoestanen.
Dit zijn de spelers in deze vlot weglezende satire. Alleen Akhila heeft een eigen stem, terwijl haar filmpjes door professor Vaid worden beschreven. Een stoere meid die de maatschappij wil uitdagen.
Jamal en Laila worden enkel beschreven door anderen, wat het verhaal des te spannender maakt.
Vooral Mukandan kletst er lekker op los tijdens de lange achtervolging en onthoudt de lezer niet zijn ongezouten mening over serieuze en wat minder serieuzere zaken. Hij komt als een goedige, eigenwijze einzelgänger over.
Aisha aanbidt haar grote zus en en is er trots op dat Laila haar moeder en zusjes kan onderhouden. Soms stelt ze zich wel eens vragen over hoe haar zus dat allemaal doet, maar het belangrijkste is dat de familie niets tekort komt.
Het is nogal gedurfd om met dit verhaal te komen: keiharde kritiek op het huidige India waar corruptie aan de orde van de dag is, het rechtssysteem meer dan eens faalt, vrouwen worden verkracht en het gros van de bevolking straatarm is. Maar hoe serieus de ondertoon ook is, zo onderhoudend is de uitvoering. Het verhaal is goed opgezet: er wordt met de tijd gespeeld, waardoor er uiteindelijk een fraaie wending komt. De satire leest haast als een stripverhaal, en ook al rammelt het verhaal soms een beetje: het is een heerlijk boek barstensvol onderhoudende, boute en rake uitspraken.
Manu Joseph – Miss Laila, gewapend en gevaarlijk (Miss Laila, Armed and Dangerous, vert. Harry Pallemans), Podium 2018
Leeslinks
Andere romans n.a.v. een rechtszaak:
Indra Sinha – De dood van Mister Love
Graeme MacCrae Burnet – Zijn bloedige plan
Romans rond een rechtszaak:
E.M. Forster – Passage naar India
Lee Harper – Spaar de spotvogel
Over misstanden in India:
Deepa Anappara – Djinn Patrouille op de Paarse Lijn
Arundhati Roy – Het ministerie van opperst geluk
Tarun J. Tepal – India. Het leven van mijn moordenaars
Aravind Adiga – De witte tijger
Vikram Seth – De geschikte jongen
Anita Nair – De wreedheid van het hart
Vikram Chandra – Godenspelen
Gregory David Roberts – Shantaram