Heather O’Neill – Slaapliedjes voor kleine criminelen

Streetlife

Canadese roman over een dochtertje van een junk die min of meer op straat opgroeit.

Een meisje groeit op in de wereld van junks en hoeren. Je zou denken dat het het zoveelste autobiografische verhaal zou zijn, maar de schrijfster zegt dat er slechts enkele autobiografische feiten in het verhaal te vinden zijn. De rest is fictie.

Misschien ook daarom raakt dit boek wel de rauwe kanten van het straatleven, maar lijkt de hoofdpersoon Baby meer op een soort engeltje dat ondanks haar positie als een kind dat praktisch alleen opgroeit, niet kan worden aangeraakt door de slechtheid van andere mensen.

Heather O’Neill was als kind gefascineerd door bepaalde mensen die ze in haar buurt regelmatig tegenkwam, zoals een pooier, en zo is haar hoofdpersoon Baby ook ontstaan. Wat, als je in zo’n buurt op moet groeien en je vader te verslaafd is om je een degelijk thuis te geven? Dit lijkt het uitgangspunt van haar boek te zijn.

Het feit dat Heather O’Neill nooit heeft beleefd wat ze Baby laat beleven, geeft Baby haar lichtheid van bestaan, en zo dartelt Baby ogenschijnlijk immuun voor het kwaad rondom haar, van de ene slechte persoon naar de andere.

Allereerst is er Jules, de vader die inconsequent is dankzij zijn verslaving, die regelmatig verdwijnt uit Baby’s leven, meestal om opnieuw af te kicken. Dan zijn er leeftijdsgenootjes zoals Theo, de jongen die gewelddadige trekjes heeft en overal wordt buitengesloten. Niet door Baby. Of Kevin en Xavier, jongens die haar min of meer vriendschap bijbrengen. En tenslotte is er nog Alphonse, de pooier die Baby tenslotte volwassen laat worden, haar maagdelijkheid ontneemt en haar probeert uit te buiten.

Baby doet wanhopige pogingen om een normaal kind te worden. Als ze al naar school gaat, blijft ze dankzij haar vader een buitenbeentje. Ze sluit zich aan bij een club voor straatkinderen, geleid door een sociaal werker, ze komt in pleeggezinnen, waarvan sommige haar een echt gezinsleven bieden. Maar niets is voor lang en altijd keert Baby naar haar vader terug, die steeds meer grip op zijn en haar leven verliest.

Slaapliedjes voor kleine criminelen is een prachtige en juiste titel voor het verhaal. Baby heeft nooit bestaan en zal nooit bestaan. Ze is een droommeisje, over wie je een slaapliedje kunt zingen: ze komt voor de verliezers op, ze probeert van haar vader te blijven houden ondanks zijn steeds gemenere buien, ze probeert wanhopig de slechtheid om haar heen de baas te blijven. Een modern sprookje, op haast vertederende wijze verteld.

Heather O’Neill – Slaapliedjes voor kleine criminelen  (Lullabies for Little Criminals, vert. Lidwien Biekmann), Mouria 2008

Leestips
Criminele vaders:
Richard Russo – Schadevolle jaren
Steve Tolz – Een fractie van het geheel
Kinderen en verslaafden:
Mitch Cullin – Getijdenland
J.T. Leroy – Het hart is bovenal bedrieglijk
Kinderen vechtend voor een normaal leven:
Clare Allan – Poppy Shakespeare
Sofie Laguna – Één voet verkeerd