J. T. Leroy – Het hart is bovenal bedrieglijk

Je raakt er wel aan gewend

Amerikaanse cultroman met schokkende verhalen over kindermisbruik.

De kleine Jeremiah wordt door zijn moeder Sarah uit zijn pleeggezin gehaald en wordt meegetrokken in een uitzichtsloze tocht langs snelwegen met parkeerplaatsen, snelwegrestaurants en woonwagenkampen. Zijn moeder is een snelweg-prostituee en zodoende komt Jeremiah meerdere malen in schokkende situaties. Soms belandt hij in een ziekenhuis waar hij door zijn grootouders wordt opgehaald, waarna hij, tot zijn moeder hem weer ophaalt, verblijft in het grootouderlijk huis dat wordt geregeerd door strenge godsdienst wetten.

Jeremiah’s jeugd is één grote jeremiade van kindermishandeling en verwaarlozing. Waardoor hij niet meer goed weet wat goed en fout is. Wat liefde is en wat pijn is. Uiteindelijk zoekt hij de pijn op, omdat hij dit gevoel met warmte associeert.

De verhalen van deze jonge Amerikaanse auteur worden geacht autobiografisch te zijn. J.T. LeRoy’s therapeut moedigde hem aan om te gaan schrijven en bracht hem in contact met schrijvers. De jongen die op straat leefde was 16 toen zijn eerste verhalen in de literaire wereld circuleerden. Hij wist zich bij een aantal schrijvers zo geliefd te maken dat het niet lang duurde of hij werd een beroemdheid in Amerika. De jonge schrijver schermt dan ook met zijn contacten met wereldberoemde personages. Niet alleen schrijvers, maar ook hippe musici en filmsterren (Courtney Love, Winona Ryder, Madonna) blijken een zwak voor hem te hebben en komen soms uit zijn werk voorlezen. Zelf blijft Jeremiah het liefst in de schaduw en leest niet graag uit zijn werk voor.

Het huidige leven van deze straatjongen lijkt enigszins op dat van de zwarte grafitti-schilder Jean-Michel Basquiat wiens carrière omhoog schoot toen hij werd opgenomen in de kunstenaarskring rond Andy Warhol in de jaren 80.

J.T. LeRoy ’s debuutroman Sarah sloeg in als een bom. Het vertelt op rauwe manier het verhaal van een meisje die net als haar moeder zich prostitueert. De verhalen uit deze tweede roman die over hetzelfde onderwerp gaan, schreef J.T. LeRoy weliswaar eerder, maar hij wilde Sarah het eerst publiceren. Het hart is bovenal bedrieglijk is een aaneenschakeling van trieste en schokkende verhalen. Het is echter op zo’n openlijke, frisse en krachtige manier geschreven dat je wel door moet blijven lezen. J.T. LeRoy heeft de gave om afschuwelijke situaties als heel normaal te presenteren.

Het boek laat op beangstigende wijze zien hoe het gevoelsleven van kinderen kan worden beïnvloed door mensen die zelf al behoorlijk verknipt zijn. Liefde, betrouwbaarheid, warmte, geborgenheid, alles wordt in J.T. LeRoy’s romans op zijn kop gezet.

Zijn boeken zijn dan ook niet onopgemerkt gebleven. The heart is Deceitful Above All Things werd in 2004 door Asio Argento als film gepresenteerd met Marilyn Mason en Peter Fonda in de hoofdrollen. J.T. LeRoy schreef samen met Gus van Sant aan het scenario van de film Elephant die een jaar eerder uitkwam.

De omhoog schietende carrière van J.T. LeRoy is ook onderwerp voor sceptici, waarvan sommige denken dat de schrijver zelfs niet bestaat en dat zijn personage één grote reclamestunt is. Of J.T. LeRoy nu bestaat of niet, of hij een jongen of een meisje is, feit is dat Het hart is bovenal bedrieglijk een rauw maar uiterst pakkend boek is van een zeer talentvolle schrijver.

J.T. LeRoy – Het hart is bovendien bedrieglijk (The heart is Deceitful Above All Things, vert. Robert Dorsman), De Geus, 2005

Leestips
Over een ander kind en zijn verslaafde moeder:
Barbara Kingsolver – Demon Copperhead
Van een andere cultschrijver uit Amerika:
Chuck Palahniuk – Stikken
Over kindermishandeling:
Keri Hulme – Kerewin
Over een andere moeder die haar kinderen deels bij de grootouders laat:
Jesmyn Ward – Het lied van de geesten