Een vreemde eend in de bijt
Nederlands/Turkse roman over een verstoten meisje.
Dit is vooral een mooi geschreven stuk proza, over een meisje dat alleen door een landschap dwaalt, bij zigeuners terechtkomt, er vandaan vlucht en tenslotte in een dorp wordt binnengehaald door Havva, de lijkenwasser van het dorp.
Zehra, het jonge rondzwervende meisje, herkent iets van haar grootmoeder in Havva en besluit te blijven. Havva moet niet alleen de doden afleggen, maar functioneert ook als een soort medicijnvrouw in het dorp. Ze besluit haar gaven aan Zehra over te dragen, maar het jonge meisje is er niet meteen klaar voor: Zehra draagt een geheim met zich mee dat tot uiting komt in haar nachtmerries.
Vooral over het verleden van Zehra blijft de schrijfster zeer vaag. Zehra is gek op haar vader, die echter overlijdt en haar moeder geeft Zehra hiervan de schuld en verstoot haar. De wijsheid heeft Zehra van haar grootmoeder gekregen.
Het verhaal over hoe het Zehra vergaat in de kleine dorpsgemeenschap aan zee, is wat duidelijker. Zehra krijgt een vriendin, Hatun, die haar leven opvrolijkt en met wie ze meisje kan zijn, maar bij wie ze ook de liefde ontdekt. Er is de licht geestelijk gehandicapte Arif, altijd tussen de vrouwen die soms een loopje met hem nemen, er is zwarte Melek, met haar heksenkunsten en er is Memoli, die hopeloos verliefd is op Hatun.
Het is een mooi en sfeervol verhaaltje, maar met weinig diepgang in een stijl die aarzelt tussen het magische en het realisme. De dorpskarakters zijn kleurrijk en er spelen zaken waarmee je een veel dikkere roman had kunnen schrijven, wanneer de gebeurtenissen wat meer en duidelijker waren uitgesponnen. Nu blijft het geheel hangen als een impressionistisch schilderij over een oud, traditioneel dorp, geschilderd in aangename kleurschakeringen, dat echter aarzelt het verhaal weer te geven.
Nazmiye Oral – Zehra, De Bezige Bij, 2011
Leestips
Turkse dorpsverhalen:
Martine Carton – De andere Nuray
Yasar Kemal – Onsterfelijk gras
Yasar Kemal – Bittere wraak
Holly Payne – De maagdenknoop