Het zwart-wit van Amerika
Amerikaanse roman over een conflict in Mississippi in 1902 rond een zwarte postbeambte.
Mooi fictief verhaal over een stadje in de Mississippi-Delta rond begin 20ste eeuw waar de zwarte ex-slaven met moeite een waardig bestaan kunnen opbouwen. Naast de twee broeders Payne, van wie Leighton het goede vertegenwoordigt en Tandy het kwaad, zijn de andere hoofdpersonen de zwarte vrouw en postmeesteres Loda Jackson en haar man en goedboerende verzekeringsagent Seaborn Jackson. Zij proberen zo goed en rustig mogelijk te leven door conflicten uit de weg te gaan omdat ze er vanuit gaan dat een blanke toch altijd zijn gelijk krijgt. Met deze strategie komen ze een heel eind en heeft Loda haar baantje op het postkantoor zelfs niet echt nodig.
Toch draagt Loda een geheim uit het verleden dat haar niet snel haar spullen doet inpakken als er gedreigd gaat worden. Net als Seaborn zijn zaakjes niet al te snel wil opgeven. Loda en Seaborn staat symbool voor een nieuwe generatie negers in het zuiden die in tegenstelling tot een heleboel arbeiders steeds verder op de maatschappelijke ladder omhoog klimmen. Maar hun succes hangt aan een dun lijntje, want het racisme is nog verre van uitgeroeid.
Steve Yarbrough is zelf afkomstig uit het Oude Zuiden. Net als zijn diverse korte verhalen gebundeld in een drietal boeken (Mississippi History, Family Men en Veneer) speelde zijn vorige roman The Oxygen Man (1999) in de Mississippi Delta.
Levende geesten heeft Yarbrough geschreven naar aanleiding van een kort krantenberichtje uit 1902 over een postkantoortje dat gesloten werd door een rel rond een zwarte beambte. Het stadje Loring is gefingeerd, net als alle personages, behalve dan president Teddy Roosevelt en nog wat namen uit de Amerikaanse geschiedenis.
De Mississippi Delta, waar men de rijke maar moerassige grond eerst met veel moeite moest ontginnen waarna het perfecte grond bleek voor de katoenplantages is ook geen fictie. Dit rijke maar eerst onherbergzame land staat bekend als het Diepe of Oude Zuiden, het laatste stukje Amerika dat ontgint werd en waar de oude wereld van planters en slaven nog heel lang doorsudderde.
Bij aanvang van het verhaal was de slavernij al zo’n 25 jaar afgeschaft. Toch weten de ex-slaven nog hun plaats en gedragen vele blanken zich nog als hun eigenaars. De geschiedenis waarin zoveel bloed was vergoten staat een ieder nog fris in het geheugen. Wanneer iemand in Levende geesten de beerput probeert te openen over wat er ooit op de Deadening plantage van Sam Payne is gebeurd, stuit hij op een muur van stilzwijgen, zowel bij de blanke als de zwarte bevolking. Meadows, de vertegenwoordiger van de staat die het conflict moet oplossen, hoort aan het einde van het verhaal pas waarom de zwarte bevolking van Loring nog steeds naar de pijpen van de blanken danst.
Het boek is mooi opgebouwd rond deze oude geschiedenis, het ademt de zware en hete lucht van de katoenvelden, maar het ruikt ook nog naar het bloed dat in het verleden heel makkelijk vloeide.
Levende geesten is een gepassioneerd verteld verhaal over de Mississippi Delta, met een vleugje Amerikaanse geschiedenis en goed opgebouwde karakters. Een broeierige roman uit de oude katoenvelden.
Steve Yarbrough – Levende geesten (Visible Spirits, vert. Mieke Lindenburg) De Bezige Bij, 2003
Leestips
Het klassieke boek over de Amerikaanse slavernij:
Harriët Beecher-Stowe – De negerhut van oom Tom
Over de slavernij en het einde ervan:
Colson Whitehead – De ondergrondse spoorbaan
Over een ander zwart/wit geheim uit het Zuiden:
Jeffrey Lent – De Herfst
De klassieker uit het Zuiden:
Margaret Mitchell – Gejaagd door de wind
Over het latere leven in de Mississippi en het Zuiden:
Jesmyn Ward – Het lied van de geesten
Tony Morrison – Het lied van Solomon
Melinda Haynes – Moeder van Pearl
Melinda Haynes – Krijtstad
Mark Childress – Waanzin in Alabama
Over een slaaf die een Caribische plantage ontvlucht:
Patrick Chamoiseau – De oude slaaf en de bloedhond