De dood van Abba
IJslandse novelle over een priester die op een vos jaagt.
Het verhaal speelt de eerste helft van januari 1883. De hoofdrolspelers zijn dominee Baldr, een blauwvos, plantkundige Fridrik B. Fridjonsson en het zwak begaafde meisje Abba.
Abba is dood en moet begraven worden. Fridrik zorgt ervoor dat ze als een goed mens wordt begraven. Maar hij zal het de dominee niet vergeven dat Abba zijn kerkdiensten niet meer mocht bijwonen. Wanneer de dominee enkele dagen later op vossenjacht gaat, lijkt de wraak van Fridrik steun te krijgen van de natuur.
Blauwvos is vooral in het eerste stuk een paar bladzijden pure poëzie. Over de jager en zijn prooi in een onbarmhartig landschap van koude en sneeuw. Daarna ontvouwt zich de rest van het verhaal. Over een kleine gemeenschap waar de dominee de dienst uitmaakt. En over een man die terugkeert naar deze kleine hechte samenleving en zich ontfermt over een verschoppelinge.
Een prachtig verhaaltje uit IJsland, dat aansluit bij de verhalen van de IJslandse schrijver Halldór Laxness, die ook al zo mooi kon schrijven over de hardheid van het vroegere leven in IJsland. Over de machtigen en rijken die de armen regeerden, zodat de boeren het moesten opnemen tegen niet alleen een ruige natuur, maar ook tegen hun heren.
Terwijl in Laxness’ werk de verlichting van binnen uit de personages komt, is er in dit verhaaltje een buitenstaander die gerechtigheid zoekt. De plantkundige Fridrik ontdekte na zijn studie in Denemarken (Veel IJslanders moesten in die tijd naar het buitenland, wilden ze studeren) in zijn geboortedorp in IJsland de arme Abba, waarna hij daar bleef om over Abba te waken.
Het verhaal van Blauwvos zou zo uit de Edda kunnen komen, de belangrijkste klassieke IJslandse verzameling van teksten uit de 13de eeuw, vol verhalen over mythologische wezens. Maar deze blauwvos is een moderne creatie van een veelzijdige auteur die naast het schrijven van kinderverhalen en poëzie ook bekendheid kreeg met het schrijven van liedteksten voor onder andere Bjørk, een Oscar-nominatie kreeg voor de liedteksten van de film Dancer in the Dark van Lars Von Trier en de openingshymne schreef voor de Olympische Spelen van 2004 in Athene.
De combinatie van moderne poëzie en invloeden van de Edda maken deze novelle tot een klein juweeltje.
Sjón – Blauwvos (Skugga-Baldur, vert. Marcel Otten) De Geus, 2006
Leestips
Van dezelfde schrijver:
De jongen die nooit heeft bestaan
De fluisterende muze
Een novelle uit Siberië:
Juri Rytchëu – Teryky
Jachtverhalen:
David Vann – Goat Mountain
Cynan Jones – De burcht
IJs en muziek uit Canada:
Kim Echlin – Dagmars dochter