John Lanchester – De zoete haven

Made in Hongkong

Boeiende Engelse roman over het leven in Hongkong.

Dawn Stone is journaliste, maar verveelt zich in de krantenwereld in Londen. Een aanbod om naar Hongkong te komen neemt ze daarom dan ook met beide handen aan, waarna ze vrij snel in de wereld van expats en rijke machthebbers belandt en ze in de ban van het grote geld komt.

In 1935 vaart Tom Stewart naar Hongkong, leert op het schip Darjeeling Kantonees van een non en begint zijn carrière in het Empire Hotel in Hongkong, de stad waar alles mogelijk lijkt.

Matthew Ho is geboren in Shen Lo, aan de kust van Fujian in China. Als de communisten aan de macht zijn vlucht zijn moeder met hem naar Hongkong, waar hij later fabrieken opzet voor airconditioners.

Het is door de levens van deze 3 hoofdpersonen dat John Lanchester een portret schildert van het levendige Hongkong, een oud Engelse kolonie grenzend aan China, dat in 1997 aan de Chinezen werd teruggegeven. Ondanks de Tweede Oorlog en de constante spanningen met China is Tom Stewart nooit meer weggegaan uit Hongkong. Een bruisende stad waar het geld rolde en zich vermenigvuldigde tot ongekende hoogtes, een stad waar Westerse mensen leefden naast Chinezen, waar beruchte Chinese bendes het economische leven in handen hadden. Maar ook een hectische stad omgeven door zee en prachtige natuur. John Lanchester is in Hongkong opgegroeid en brengt met dit boek een stille ode aan de stad die als geen ander met geld om wist te gaan, waar speciale gedragscodes heerste, waar zoveel mensen hun hart hebben achtergelaten toen de Chinezen de stad overnamen.

Het is vooral het verhaal van Tom Stewart, dat ook het grootste deel van het boek beslaat, en over het leven van westerlingen in Hongkong gaat. 70 jaar geschiedenis, waarin de Japanners de stad bezetten tijdens de Tweede Wereldoorlog, de kampen, het leven ervoor en erna en de opkomst van de Chinese triades. Daar tussendoor loopt een dunne liefdeslijn tussen Tom en de non Maria. En een een dunne verhaallijn, want de journaliste Dawn Stone en Matthew Ho hebben niet voor niets ook een bescheiden plaats in het boek. Toch is die verhaallijn van de drie levens die elkaar ergens zullen kruisen het minste van deze epische roman.

Het verhaal van Matthew Ho is zelfs een beetje minnetjes, maar geeft wel weer een prachtige blik op het zakendoen in Hongkong, de stad aan de poort van China, de snelst groeiende economische macht in de wereld. De grootste kracht van het boek blijft zodoende de beschrijving van Hongkong, de sfeer, de natuur en zijn geschiedenis. Hoewel Lanchester misschien geen zeer begaafde verhalenverteller is weet hij deze sfeer goed over te brengen. Het is dankzij het fascinerende Hongkong, dat je dit boek maar met moeite terzijde kunt leggen.

John Lanchester – De zoete haven (Fragrant Harbour, vert. Tinke Davids), Prometheus, 2002

Leeslinks
Over Sjanghai, een ander stukje Chinees Engeland:
Kazuo Ishiguro – Toen wij wezen waren
Bo Caldwell – Het verre land van mijn vader
J.G. Ballard – Het keizerrijk van de zon