Woestijnroman
Engelse roman over Jezus en andere kluizenaars in een woestijn.
Koopman Musa is zo ziek dat hij en zijn vrouw door zijn stam in de woestijn wordt achtergelaten om te sterven. Net als Musa zijn laatste, slechte, adem dreigt uit te blazen, en zijn zwangere vrouw, dromend van een toekomst als ‘vrije’ vrouw, zijn graf heeft gegraven, doemen er vijf vreemdelingen op, die in grotten boven de tent van Musa 40 dagen willen komen vasten. Door een ‘wonder’ is Musa opeens weer beter en ruikt hij handel: hij weet vier ‘kluizenaars’ zo uit te buiten, dat ze voor alles betalen wat de magere woestijn hen te bieden heeft. Maar de vijfde persoon, die ook debet is aan zijn genezing, heeft zich zo ver en afgelegen weggestopt, dat hij onbereikbaar blijkt, wat Musa hevig frustreert.
Dit wonderlijke verhaal is het 5de boek van de Engelse Jim Crace. Een algemeen thema in zijn oeuvre lijkt Crace niet te hebben: Zijn eerste boek, Continent, is een bundel van 7 losse verhalen, zijn 2de boek, The gift of the Stones, speelt in de prehistorie, zijn 3de boek, Arcadia, speelt zich af in het heden en gaat over een oude markt die teloor lijkt te gaan door toedoen van een grote investeerder, en zijn voorlaatste boek, Signals of Distress, gaat over een vissersplaatsje in de Victoriaanse tijd.
Met Kluizenaars neemt Crace ons mee naar bijbelse tijden. Ene Jezus uit Galilea vormt de spil van het verhaal, en ook al is hij in het begin van zijn verschijning verantwoordelijk voor een ‘genezing’, daarna gaat het toch letterlijk en figuurlijk bergafwaarts met hem en moet je je toch afvragen of Jezus zo naïef kan zijn geweest. En ook al zal Musa niet misstaan hebben als koopman in de tempel die wordt schoongeveegd, en lijken zijn vrouw Martha en Miri, de vrouwelijke kluizenaar, op de twee gezusters Maria en Martha die Lazerus zijn lijkwade aantrekken, het zijn allemaal kleine gelijkenissen die niet echt toedoen aan het verhaal.
Wel of niet geïnspireerd door de Bijbel, de omgeving wordt schitterend weergegeven en de schrijver leidt ons in prachtige vertelstijl door een bijbels sprookje waarin de slechte mens aan het kortste eind trekt (Musa), de onderdrukten (de vrouwen) zegevieren, de slimmen profiteren (Badou) en de naïeven (Jezus) het niet redden.
Jim Crace – Kluizenaars (Quanrantine, vert Regina Willemse), De Geus,1999
Leestips:
Van dezelfde schrijver:
De melodie
Oogst
De provisiekast van de duivel
Een man, een vrouw en de dood
Vijf broers en de woestijn:
Nagieb Mahfoez – Kinderen van de Gabalawi