Het leven als een meanderende rivier
Engelse roman over het leven van een homoseksuele acteur.
Tegenwoordig is het geen probleem meer om romans over lgbt te publiceren. Terwijl de oude Grieken ongestraft over homoseksualiteit konden schrijven, werd Oscar Wilde in de negentiende eeuw nog veroordeeld wegens zijn liefde voor mannen. In die tijd verborgen homoschrijvers hun geaardheid tussen de zinnen, maar gaandeweg in de twintigste eeuw kregen de woorden steeds meer vrijheid en losten de taboes langzaam op.
Homoseksualiteit vormt het hart van de meeste boeken van Alan Hollinghurst (1954). Deze Engelse schrijver staat dan ook in het rijtje van auteurs die de weg nog breder maakten voor de lgbt literatuur. In 2004 won hij de Booker Prize met De schoonheidslijn, maar daarvoor, in 1988, oogstte hij al veel succes met De zwembadbibliotheek, een indertijd gedurfde roman over een liefde tussen een jonge en oudere man.
Theater, homoseksualiteit en racisme
Onze avonden, de nieuwe en achtste roman van Alan Hollinghurst, is een stuk rustiger en meandert gemoedelijk door het leven van een acteur, door de tijdsgeesten van Engeland vanaf de jaren ‘60, langs de onderwerpen theater, homoseksualiteit en racisme. David Win is de hoofdpersoon, het boek min of meer zijn biografie. Hij werd opgevoed door zijn alleenstaande moeder Avril, zijn Birmese vader kent hij niet, maar hij is veel donkerder gekleurd dan zijn medeleerlingen op school. Hij gaat het onderwerp Birma uit de weg, want niemand die het land kent. Hij houdt het er op dat hij uit een exotisch land komt.
Op zijn dertiende ontmoet hij als het ware zijn tegenspeler Giles. Dit is de zoon van rijke kunstliefhebbers, de Hadlows, die zijn studie hebben bekostigd. Tijdens een logeerpartij in het grote huis waar ze wonen, wordt hij lastiggevallen en flink gepest door Giles.
Een langzame start
David groeit uiteindelijk uit als een verdienstelijk toneelspeler: geen beroemde Engelsman, maar bekend genoeg in de theaterwereld om fans te hebben. Giles schopt het tot een belangrijke, rechtse politicus en bepleiter van de Europa exit. Ze komen elkaar niet veel meer tegen, maar genoeg voor David om die momenten te markeren in zijn leven.
Davids moeder is naaister en zo leert ze Esme kennen, een dame van stand met wie ze bevriend raakt. David is veertien wanneer Avril en Esme hem meenemen op een vakantie aan zee. Daar slaat het verhaal wat meer op drift, wanneer David geïntrigeerd raakt door een ober en zijn hart sneller gaat slaan wanneer hij langs groepjes mannen slentert.
Verre van sentimenteel
Er komt een stroom verhalen op gang over de ontdekking van seksualiteit, elkaar opvolgende liefdes, experimenteel theater, het begin van een theatercarrière, grote en kleine passies, maar ook scènes verder terug in de tijd, toen David op kostschool zat. Samenwonen, liefhebben, het land doortrekken om te spelen, Davids leven was lang niet zo rustig als het wordt beschreven. Het is aan de lezer om heel wat gevoelige gaten in te vullen.
Davids moeder houdt het bij Esme en trekt bij haar in, in een groot huis waar ze tot hun dood zullen blijven. Avril is, en later zijn beide dames de constante factor in Davids leven. Het boek zou bijna een ode aan Davids moeder kunnen zijn, maar Hollinghurst houdt zich verre van sentimentaliteit: knuffels en glazen wijn, verder komen we niet. Zowel in de scènes met zijn moeder als met zijn relaties.
Een derde grootse roman van Alan Hollinghurst
Het verhaal dat begint met de dood van zijn mecenas Mark Hadlow focust op de Engelse maatschappij waar de lgbt gemeenschap weliswaar steeds meer vrijheid krijgt, maar waar donkere tijden duidelijk op de deurmat af stevenen.
Onze avonden kent geen hoogtepunten, maar stroomt als een natuurlijke, rustige rivier over de pagina’s, langs scènes met memorabele herinneringen. Alan Hollinghurst is diep in het hoofd van David Win gekropen, laat hem langzaam beseffen wie hij is en weet het leven van een acteur overtuigend te brengen. Het meanderende verhaal blijft je vasthouden, zijn woorden vormen een warm bad dat je niet wilt verlaten. Een charmante roman over homoseksualiteit in Engeland, die, samen met De zwembadbibliotheek en De schoonheidslijn, kan worden gerekend tot de grote drie romans van Alan Hollinghurst.
Alan Hollinghurst – Onze avonden (Our evenings, vert. Ton Heuvelmans), Prometheus 2024
Leestips
Van dezelfde schrijver:
De zwembadbibliotheek
Een leven vol homoseksualiteit:
Hanya Yanagihara – Naar het paradijs
Hanya Yanagihara – Een klein leven
Paul Golding – Het feest der zinnen
Margaret Mazzantini – Schittering
Anders zijn en homoseksualiteit:
Ocean Vuong – Op aarde schitteren we even
Homoseksualiteit en Egypte:
Éric Chacour – Wat ik van je weet
Een boek over aids in Amerika:
Rebecca Makkai – Een stralende toekomst