Allan Hollinghurst – De zwembadbibliotheek

De goeie ouwe tijd

Engelse roman over een homoseksueel en het pre-aids tijdperk in Londen.

Als William Beckwith in een van de openbare toiletten wacht op een mooie jongen die hij buiten heeft gespot, staat hij voor een andere ontmoeting: een oude man valt neer op de grond en Will past mond-op-mond-beademing toe en redt zo het leven van de man. Later leert hij deze oude man kennen als de aristocraat Lord Nantwich die hem thuis ontvangt en hem vraagt of hij zijn memoires wil schrijven. Will gaat naar huis met stapels dagboeken van lord Nantwich waarin zijn kostschooljaren staan beschreven, maar ook de jaren die hij in Afrika doorbracht.

Will, zelf altijd op jacht naar mooie mannen en springend van de ene naar de andere kleine relatie, krijgt een hoop respect voor de oude lord Nantwich die zijn homoseksuele avonturen op liefdevolle wijze in zijn dagboeken heeft beschreven. Hij besluit aan de memoires te beginnen, totdat hij het allerlaatste dagboek van lord Nantwich ontvangt over de jaren 50.

De zwembadbibliotheek, dat in 1988 in Engeland werd gepubliceerd, wordt wel de beste Engelse roman over homoseksualiteit genoemd. Het boek draagt een bijna argeloze ondertoon van een wereld waarin versieren, seks en uitgaan hoog op de hitlijst stonden. Hoofdpersoon William Beckwith die dankzij familiegeld niet hoeft te werken lanterfantert wat rond in club Corry die een sportzaal en zwembad heeft, zwerft langs openbare toiletten en gaat soms ’s avonds naar een club. Menige avond brengt hij thuis door als hij daar een vriendje heeft ondergebracht. Schoonheid staat voor hem voorop en zelf mag hij er ook wezen.

Zijn luchtige leven krijgt iets meer zin wanneer hij de oude lord Nantwich ontmoet. Dankzij de dagboeken van lord Nantwich wordt het leven van de homoseksualiteit in de vroegere jaren aan hem geopenbaard. Hij is gek op de verhalen van de oude man en constateert dat deze wereld nu niet veel is veranderd. Zwarte mannen worden nog altijd begeerd en nog steeds liggen er gevaren op de loer. Waren dat vroeger de autoriteiten, tegenwoordig worden jongens aangevallen door opgeschoten jeugdbendes.

Na De zwembadbibliotheek publiceerde Alan Hollinghurst nog meer boeken: The Folding Star (1994), The Spell (1998) en tenslotte De schoonheidslijn (2004). In alle boeken staat homoseksualiteit centraal, maar in zijn andere boeken is ook de aids geslopen, de moordende ziekte die zoveel invloed heeft gehad op de homoseksuele gemeenschap. Daarom is het leven nog vrolijk en vol beloftes in De zwembadbibliotheek, terwijl in zijn andere boeken de dreigende schaduw van dood en ziekte hangt.

De zwembadbibliotheek, het domein van zwembadhokjes waar eens het homoseksuele leven aanving voor William Beckwith, beschrijft het Londense homoseksuele wereldje in de jaren 80 ten voeten uit. Waar hotelbediendes en lords naast elkaar in het zwembad lagen, waar illegale pornobioscoopjes voorzien werden van zelfgemaakte pornofilms, waar het leven nog steeds door een roze bril werd gezien. De hoofdpersoon William Beckwith is een haast zorgeloos persoon die de hele dag bezig lijkt met zijn seksuele leven en het versieren van jongens, in tegenstelling tot zijn wat minder libidineuze vriend James de dokter. Maar ook Will krijgt zijn tegenslagen, vooral wanneer hij het verleden van zijn rijk geworden opa onder ogen krijgt.

De zwembadbibliotheek is een beeldend geschreven boek dat bekroond werd met de Somerset Maugham Prijs. Het is een open boek over homoseksualiteit, maar het is ook een mooi literair epos.

Alan Hollinghurst – De zwembadbibliotheek (The Swimming-Pool Library, vert. C.A.G. Van den Broek) Prometheus, 2006

Leeslinks
Over aids in Londen:
Paul Golding – Het feest der zinnen

Over aids:
Rebecca Makkai – Een stralende toekomst
Henning Mankell – Ik sterf, de herinnering leeft
Michael-Cunningham – Bloedverwanten
Christophe-Honoré – De kwestie Leo
Colm TóibÍn – Het lichtschip van Blackwater
Eben Venter – Ik stamel ik sterf