Plaasmoorden
Spannende thriller rond boerderijmoorden in Zuid-Afrika.
Thrillers zijn niet altijd mijn meest favoriete boeken, maar ik heb er genoeg gelezen. Je hebt thrillers met onvoorstelbare verhalen over seriemoordenaars, wiens wreedheden je fantasie te boven gaan en waarbij ik me soms afvraag waarom een schrijver er eer inlegt om zulk barbaars gedrag op papier te zetten. Een ander soort thriller, vaak in serie, heeft een politie-inspecteur in de hoofdrol. Hier komt het echte speurwerk aan de beurt en de populariteit van deze boeken hangt vaak helemaal af van hoe de hoofdpersoon is. Hoe groter het karakter van deze speurneus, hoe beter.
De Zuid-Afrikaanse schrijfster Karin Brynard zag haar debuut-thriller Moord op Huilwater vergeleken met de razend populaire Millennium trilogie van de Zweedse schrijver Stieg Larsson. Ik heb de Millennium-boeken nog steeds niet gelezen. Ik lees liever boeken die spelen in wat warmere oorden, zoals Brynards boek.
Brynards politie-inspecteur Beeslaar is een mopperkont van de bovenste plank en heeft een goed oog voor alles wat er mis is in zijn land. Hij heeft moeite de eindjes aan elkaar te knopen. Hij loopt het liefst zijn meerdere straal voorbij en houdt de ondergeschikten strak aan de riem. Op de achtergrond spelen de sociale misstanden tussen zwart en blank, en de onrust die er bij de (blanke) boeren heerst over landonteigening.
Beeslaar, die van de grote stad Johannesburg naar het platteland is verhuist, moet de twee lokale agenten Ghaap en Pyl inwijden in het serieuze politievak, wat niet eenvoudig is. Samen moeten ze de moordenaar vinden van een vrouw en haar kind die op een boerderij zijn vermoord. In die tijd zijn boerderijmoorden – plaasmoorden– schering en inslag in Zuid-Afrika. De zwarte mensen vinden dat de landverdeling, zoals in Zimbabwe geschiedt, niet snel genoeg wordt doorgezet in Zuid-Afrika, en de blanke boeren zetten steeds sterkere middelen in om zich te verdedigen. Er ontstaat flinke onrust bij buren en omwonenden van de slachtoffers, maar Beeslaar vraagt zich af of het wel een plaasmoord is die hij onderzoekt. Terwijl de spanningen oplopen, kan Beeslaar de moordenaar niet zo snel vinden, tot groot ongenoegen van zijn baas.
Beeslaar heeft tijdens het speuren last van hitte en eenzaamheid en vraagt zich af waarom hij Johannesburg heeft ingeruild voor het platteland, waar in zijn huis hard rennende, rode spinnen een serieuze nachtmerrie vormen. Zijn verleden laat van zich horen in de vorm van telefoontjes uit de grote stad en het kost hem alle moeite om de heetgebakerde Pyl en praatgrage Ghaap het politievak te leren.
De thriller is spannend en vol met onverwachte wendingen, maar wordt vooral gedragen door het onderhoudende karakter van Beeslaar, die de lezer door een criminele zaak én door zijn land leidt. Karin Brynard laat het warme Afrika met stofwolken, kleurrijke luchten en plensbuien, zoemende insecten en grote spinnen, Afrikaanse stammen en hun cultuur van de pagina’s spatten. Zo is een thriller lezen niet alleen een spannende, maar ook een aangenaam en leerzaam tijdverdrijf.
Karin Brynard – Moord op Huilwater (Plaasmoord, vert. Riet de Jong-Goossens), Ailantus 2011
Leestips
Een culinaire Zuid-Afrikaanse aan het speuren:
Sally Andrew – Recepten voor liefde en moord
Sally Andrew – Tannie Maria en de demonische monteur
Over het leven op een Afrikaanse plaas:
Alexandra Fuller – We gaan niet naar de hel vannacht
Eben Venter – Dans aan het einde van de dag