Een duivelse dans der predikers
Amerikaanse roman over een anti-Christ prediker.
Een derde boek van uitgeverij Bananafish! Ditmaal een ‘Southern Gothic’ Amerikaanse roman uit 1952. Het verhaal over een man die ‘Een kerk zonder Jezus Christus’ predikt, begint net zoals László Krasznahorkai’s De melancholie van het verzet met een scène in een treincoupé. Het is deze keer een vrouw die de hoofdpersoon Hazel Motes lastigvalt.
Deze uit de Tweede Wereldoorlog teruggekeerde veteraan blijkt echter geen allervriendelijkst persoon. Kleinkind van een prediker, zit het geloof er bij hem diep in getimmerd, ook al beweert Hazel dat hij nergens meer in gelooft. De mensen die hij ontmoet, zijn ook beslist geen Clinton-kiezers en komen uit de onderbuik van Amerika.
De 18-jarige, simpele Enoch Emery is degene die denkt wijs bloed te bezitten. Hij ontmoet Hazel Motes en beschouwt hem als zijn vriend, maar dat wimpelt Hazel met de nodige omslachtigheid af: Hazel wil geen vrienden. Emery is echter een doorzetter. Gegrepen door iets wat hij in een museum zag, denkt hij de oplossing te kunnen vinden voor het leven. Hazel zoekt een Jezus, Emery zelf erkenning en vriendschap, dus hij volgt zijn ‘bloed’. Ondertussen wordt Hazel gestalkt door Sabbath Lily Hawks, de dochter van een blinde prediker, die hem steeds vaker ergert.
Het is een bizar verhaal, waarin de sterk vergrote karakters onderhoudend en burlesque uit de verf komen. Met een evenzo grotesk einde. Flannery O’Connor groeide op in het diepe zuiden van Amerika, tekende cartoons op de middelbare school en eindigde haar korte leven (1925 – 1964) als schrijfster van twee romans en talrijke korte verhalen. Wijs Bloed schreef ze op haar 27ste en wordt bevolkt door bijna cartoonfiguren, zoals de predikers, een 15-jarige vroeg-wijze meid, een hoer, een zot madammeke en foute politieagenten. Temidden van overwegend protestanten was O’Connory praktiserend katholiek. Maar ze had wel de nodige vragen over het geloof en de ethische kant ervan. Zoals in deze roman, gepubliceerd in 1952, waarin ze een man die zijn geloof is verloren dankzij de oorlog, tegenover straatpredikers zet, die hun geloof gebruiken om rijk te worden.
Met een kleine portie humor laat ze gelovigen die tot extreme dingen in staat zijn, uitgroeien tot kleurrijke karakters, zoals Enoch Emery die zijn ultieme geloof in een berenpak steekt, of Hawks die als proef voor zijn rotsvaste geloof zich blind wil maken. Het is een donker, maar vermakelijk verhaal over de zogenaamde Amerikaanse bijbelgordel (Biblebelt), waar predikers en godsdienstwaanzin de dienst uitmaken en waar Trump zijn meeste kiezers vandaan haalde.
Flannery O’Connor – Wijs bloed (Wise Blood, vert. Ko Kooman), Bananafish 2016
Leeslinks
Nog een verhaal over godsdienstwaanzin in Amerika:
Amerikaanse schrijfsters die op jonge leeftijd een klassieker schreven:
Lee Harper – Spaar de spotvogel
Grace Metalious – Peyton Place