Kees de man
Nederlandse roman over een dag uit het leven van een man en zijn hond.
Er zijn meerdere boeken in de literatuurgeschiedenis met verhalen die zich afspelen op één dag. De beroemdste is wel Ulisses van James Joyces, waarin Leopold Bloom en de poëet Stephen Dedalus elkaar in Dublin ontmoeten en aan de wandel en de drank gaan. In Uit het leven van een hond gaat de 56-jarige verpleegkundige Henk van Doorn aan de wandel in Weesp om zijn hond uit te laten. Ook hij zal later op de dag de drank niet kunnen weerstaan. Deze zaterdag verneemt Henk dat zijn hond een fataal hartfalen heeft, verdiept hij een jonge vriendschap en komt ook nog eens een aantrekkelijke vrouw tegen.
De titel is een beetje misleidend en zou eigenlijk moeten luiden Uit het leven van een hondenbezitter. Schurk, een kooikerhond, gaat namelijk niet mee naar de barbecue en de kroeg. Hij slaapt het grootste deel van het verhaal. Hij creëert weliswaar ongerustheid bij zijn baasje wegens zijn niet meer zo denderend kloppend hart, maar hij ontregelt het leven niet zoals Stupid, de hond die in John Fante’s boek De geschiedenis van een hond opeens verschijnt in de tuin van de verteller.
John Fante gebruikt de hond voor een heerlijke komedie, Kollaard is wat serieuzer, ook al wordt het verhaal op lichte toon verteld. Henk van Doorn is een doorsnee man: niet meteen aantrekkelijk, wat aan de zware kant, maar met genoeg charme om van hem te houden. Niet alleen als lezer. De meeste charme komt echter van de schrijver, die dit bijzondere boekje heeft geschreven. Zijn manier van schrijven maakt dat je je bijna op bezoek waant bij Henk en Schurk. En dat je al pratend over koetjes en kalfjes Henk leert kennen. Niet alleen wat hem allemaal overkomt op die zomerse zaterdag, maar ook over een collegaatje, zijn ex-vrouw, zijn broer, zijn nichtje en een nieuwe liefde. Af en toe staat Kollaard uitgebreid stil om Henk nog eens beter te beschrijven en er zijn zelfs scènes die wat spanning oproepen. Toch is het de nuchterheid die regeert in dit Libris Literatuur Prijs-winnende boekje.
In tegenstelling tot Frits van Egteren uit De avonden van Gerard Reve, is Henk positief ingesteld, ook al heeft hij een nare broer, een ex en een geliefde hond die niet lang meer te leven heeft. Hij zit niet bij de pakken neer, ook al twijfelt hij wel eens over zijn slagvaardigheid. Een dag uit het leven van Henk geeft ons een aardig kijkje in zijn hoofd: wat hij denkt en waarover hij twijfelt. Een dag die veel verschillende emoties kent, van filosofisch, een beetje heimwee naar zijn afgelopen huwelijk, wantrouwen wanneer zijn broer opbelt, besluiteloosheid over de aankoop van het boek Kees de jongen van Theo Thijssen, een warm gevoel bij de vriendschap van zijn nichtje en tenslotte kriebels in de buik, die zijn ontstaan in de morgen dat hij de hond uitliet.
Henk van Doorn had Kees de jongen kunnen zijn op 56-jarige leeftijd. Kees de jongen duikt op als oude man in Het leven is vurrukkulluk van Remco Campert. Een boek (wat overigens ook speelt op één dag) met een titel die geluk belooft, maar echter de lang niet zo fijne kant van het leven toont. Uit het leven van een hond is het tegendeel. Je wordt eerder gelukkig van dit boek, dat de gewone dingen van het leven even doet oplichten, zoals ook ooit Kees de jongen het leven nam zoals het kwam. Kees de jongenis niet voor niets een lievelingsboek van Henk en krijgt een bescheiden plek in het verhaal.
Uit het leven van een hond gaat over een gewone dag, waar de schrijver veel aan toevoegt wat er in het verleden is gebeurd en de lezer zelfs een blik in de toekomst niet onthoudt. Sander Kollaard is de man achter de creatie van Henk van Doorn, die hij de zaterdag instuurt, bepakt met een gewoon verleden en geen sensationeel einde. Hij voorziet Henk, zijn handelingen en gedachten luchtig van commentaar. De dag marcheert in zwembadpas door, met af en toe een hazenslaapje, eindigend in de nacht, die al snel gevolgd zal worden door een nieuwe dag. Een fraai stukje Nederlands proza, dat zich mag scharen naast hierboven genoemde titels van belangrijke Nederlandse romans.
Sander Kollaard – Uit het leven van een hond, Van Oorschot 2020
Leeslinks:
Honden en hun bazen:
John Fante – De geschiedenis van een hond
Louis de Bernières – Blauwe hond
Sarah Baume – Stommelen stampen slaan
Het favoriete boek van Henk:
Theo Thijssen – Kees de jongen
De oude Kees de jongen:
Remco Campert – Het leven is vurrukkulluk
De tegenpool:
Gerard Reve – De avonden