Tim Winton – Adem

Op de hoogtepunten van de oceaan en het leven

Australische roman over een tiener die de surfwereld en seksualiteit ontdekt.

Ademen. We doen het allemaal. Maar weten we ook allemaal wat we ermee kunnen? In dit boek wordt niet altijd zomaar geademd. Er wordt gespeeld met je adem inhouden, wat je nodig hebt om te overleven wanneer je bijvoorbeeld door een grote krachtige golf wordt gepakt. Je kunt je adem ook afknijpen voor een seksuele kick.

Adem, de perfecte titel voor dit boek, ademt daarbij zoveel oceaanlucht in, dat je het idee hebt dat je op een strand in Australië zit, waar grote witte koppen schuim op de stranden stuk slaan. Adem gaat over surfen en over het ontluikende leven van een tiener, die zich roekeloos in gevaren stort, waarvan hij langzaam maar zeker inziet, dat die het leven niet waard zijn.

Bruce Pike (Pikelet) is ziekenbroeder op de ambulances. Hij heeft genoeg dood gezien om er enigszins aan gewend te zijn. Dat zijn leven niet helemaal verliep volgens de normaal geldende regels, is dankzij de vriendschappen die hij aanknoopte toen hij 14 was.

Loonie leerde hij kennen bij de rivier, waar ze oefenden in zo lang mogelijk onder water blijven. Terwijl Pikelets ouders niet graag zagen dat hun zoon de oceaan bezocht, bleef deze verboden plek Pikelet aantrekken: de surfers die majesteitelijk over de golven rolden maakten een onuitwisbare indruk op het jongetje dat opgroeide aan de rivier.
Pikelet en Loonie ontmoetten aan de oceaan Sando, een oudere man die als een god de golven bereed. Sando nam de twee jongens onder zijn hoede en leerde ze kennismaken met de kick om zo hoog mogelijke golven te beklimmen.

Pikelet en Loonie kenden nog geen grenzen, vooral Loonie niet. Pikelet zat wel eens op zijn surfplank, ver weg uit de kust om op een reus van een golf te wachten, waarbij de moed hem in de schoenen zonk. Maar hij was gelukkig in zijn vriendschap met Loonie en met Sando.

Het is het verhaal van twee tieners die jubelend de grote mensenwereld binnengaan, hun ouders negerend, een held volgend. Terwijl hun klasgenootjes zich druk maakten over de oorlog in Vietnam, raakten Pikelet en Loonie verslaafd aan de oceaan. De haast mythische surfer Sando leerde hen een wereld kennen waar de uitdagingen alsmaar groter werden.

Misschien was het een onbewuste overlevingsdrang die Pikelet soms deed aarzelen om zich over te geven aan de reusachtige golven. En zoals de golven aan het einde van de rit uiteenspatten in een schuimende massa, zo brak ook de vriendschap na het einde van een mooie tijd.

Pikelet kreeg zijn eerste depressieve buien toen hij zich verraden voelde. Hij was ontvankelijk en verlegde zijn zucht naar nieuwe avonturen naar het seksuele vlak, waar de vrouw van Sando hem opwachtte met nog meer adembenemende avonturen.
Toch bleef Pikelet’s overlevingsdrang hem tot voorzichtigheid manen. Maar de grootste val van al deze avonturen zag hij niet: het vergaan van liefde en vriendschap kan zo’n groot gat slaan in je hart, dat dit de rest van je verdere leven kan beïnvloeden.
De oceaan is Winton’s grote liefde geworden. Deze liefde spat van de pagina’s, zijn beschrijvingen over het surfen zijn adembenemend en meerdere keren voel je jezelf getroffen door het schuim dat van de pagina’s spat.

Met net zoveel animo heeft Winton ook de moeilijke periode van een tiener neergezet: de zucht tot de grote wereld ontdekken, het je onttrekken aan de ouderlijke macht, zelf beslissingen nemen, maar vooral ook in je eentje de teleurstellingen incasseren.
Adem is een boek over het leren surfen op de golven van het leven, dat euforische ogenblikken kent, maar ook de schaduwzijden laat zien wanneer de golf is uitgereden.

Tim Winton – Adem (Breath, vert. Servaas Goddijn), De Geus, 2008

Leeslinks
Van dezelfde auteur:
Over de rand van de wereld
De herdershut