Zondebok
Tasmanische roman over een meisje dat gezocht wordt als terroriste.
Een terroriste vermomd als paaldanseres? Dat kan het verhaal van het jaar worden, dacht Richard Cody, nieuwsman bij channel Six. En hij had een groot verhaal nodig om zijn carrière te redden, dus zette hij alles in om dit verhaal waar te maken.
Zijn hoofdpersoon werd de Pop, een paaldanseres uit een exclusieve nachtclub in Sydney, waar hij zelf regelmatig naar toeging. Zijn uitgangspunt: een wazige foto waarop de Pop te zien is met een man die als uiterst gevaarlijke terrorist wordt gezocht.
De Pop, de naam die ze van collega’s op haar werk heeft gekregen, heeft bijna het gedroomde geldbedrag bij elkaar, waarna ze afscheid zal nemen van de schimmige nachtclubwereld. In de nacht van Mardi Gras ontmoet ze Tariq die haar meeneemt naar zijn flat, waar ze een onstuimige nacht samen hebben. De volgende dag is de flat verlaten en verlaat ook de Pop de flat. Een uur later ziet ze tot haar verbijstering dat Tariq als terrorist wordt gezocht, en niet veel later blijkt de media een foto te hebben van haar en Tariq.
Het verhaal leest als een thriller. Er zijn geen lijken gevonden, er is geen misdaad gepleegd. Er zijn enkel drie bommen gevonden in kinderrugzakjes en deze vondst zet een grote anti-terreuractie in de hoofdstad van Australië in beweging. Naast de politie is het de carrière-gerichte tv-journalist Richard Cody die zijn jacht opent op de Pop. Via de media, tegenwoordig een geducht wapen om de publieke opinie naar je hand te zetten.
En dat is waar De onbekende terrorist over gaat: de allesoverheersende media die steeds meer macht naar zich toe trekt en tot massahysterie kan leiden. Wanneer er geen nieuws is, dan maken ze het zelf, desnoods met zeer dubieuze middelen, zoals de bijdrage van Ray Ettslinger, die een psychologisch instituut leidt dat best wel wat meer reclame kan gebruiken. Hij weet precies wat Richard Cody wil en geeft hem dit, zodat hij goed beloond kan worden.
De jacht op de Pop is als een heksenjacht, want wie zegt dat ze schuldig is? De jagers zijn machtswellustelingen die bloed ruiken. De achtervolgers zijn de krantenartikelen en de tv-uitzendingen die steeds meer achtergronden tonen van de Pop, die haar hele leven ziet worden blootgelegd, die haar overlevingsplan aan diggelen ziet gaan met het verdwijnen van haar kleine kapitaal waar ze zo hard voor had gewerkt en die haar toekomst in rook ziet opgaan.
Niet alleen de media wordt door Flanagan aan de kaak gesteld. Ook de gewetenloze consumptiemaatschappij krijgt het zwaar te verduren. De Pop bijvoorbeeld is in de waan dat wanneer ze gekleed gaat in peperdure merkkleding, ze bij de elite hoort, een groep mensen waar ze stiekem over droomt. Richard Cody, die tot deze elite behoort, ziet de leegheid van deze groep mensen, maar kan er geen afstand van doen, hoezeer hij zich ook verveelt in de cirkel van hooggeplaatste mensen.
Richard Flanagan kreeg vooral bekendheid met Het boek van Gould. Een verhaal in 12 vissen, een prachtig verhaal over een man op een gevangeniseiland. Flanagans boeken gingen tot zover altijd over zijn land Tasmanië, waar liefde en geschiedenis hand in hand gingen. De onbekende terrorist breekt zowel in stijl als in onderwerp met zijn drie vorige boeken: ze waren rijk aan avontuur, verhalen en natuurbeelden. De onbekende terrorist speelt in vier dagen, in de grote Australische stad Sydney. Die overigens wel goed wordt beschreven, maar meer als een decadente stad waar het moderne leven alle goedheid heeft verbannen. De liefde is ver te zoeken in het verhaal en de stijl is kort en bondig.
De Pop is haar hele leven lang al op zoek naar liefde. Ze probeert te overleven door haar wereld zo klein mogelijk te maken en te geloven in enkel maar een klein aantal rotsvaste punten. De Australische maatschappij, haar vriendin Wilder en geld waarmee je geborgenheid kan kopen.
De onbekende terrorist is een boek met een boodschap. Het is een waarschuwing van Richard Flanagan tegen onze moderne maatschappij die steeds meer om geld draait en steeds minder om liefde. Het is een maatschappij waarin mensen niet meer nadenken, maar klakkeloos aannemen wat hun door de media wordt voorgeschoteld. Het is een wereld geworden waarin het makkelijk is om zondebokken te manipuleren en waar niemand meer geïnteresseerd is in de waarheid.
Richard Flanagan – De onbekende terrorist (The unknown terrorist, vert. Ton Heuvelmans), Anthos/Manteau 2007
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Dood van een riviergids
Het boek van Gould. Een verhaal in 12 vissen
Over een andere hetze tegen een vermeende terroriste:
Nathan Hill – De Nix
Een terrorist in de familie:
Kamila Shamsie – Huis in brand
John Updike – De terrorist
Fernando Aramburu – Vaderland
Kamila Shamsie – Verbrande schaduwen
Onterecht veroordeeld:
Franz Kafka – Het proces