Een ridderroman vol vrouwen
Onderhoudend Duits sprookjesverhaal over een prinses, de liefde, draken en andere monsters.
Lisvana is de prinses van het koninkrijk Snögglinduralthorma, ook wel het Noordland genoemd. Toen ze op de nieuwste jaarlijkse lijst kwam van huwbare konings- en vorstendochters, had ze nooit verwacht dat er op een dag een prins om haar hand kwam vragen.
Het leven in het Noordland was vooral in de lange winters oersaai. In december was iedereen uitgepraat. In januari trok men ten strijde tegen het buurland Nevelland om de grens enkele meters te verleggen en in februari konden de strijders uitrusten en hun wonden likken.
En rijk waren ze ook niet in het Noordland. De bruidsschat beschreven in de lijst van huwbare konings- en vorstendochters was een lachertje.
Toch was er de Prins van Baskarië, die viel op de gouden haren van Lisvana, haar sneeuwwitte huid en haar ogen met de kleur van viooltjes. Baskarië was een rijk land met nog meer bruggen dan Venetië en een bruidsschat hadden ze niet nodig.
Dus ging Prins Diego met zijn vader op weg naar Noordland om de hand van Lisvana te vragen. Alles was bijna in kannen en kruiken, toen echter ridder Bredur, een stille aanbidder van Lisvana, de prins liet struikelen, waarna een vechtpartij ontstond en Prins Diego en zijn gevolg in allerijl het kasteel van Lisvana’s vader moesten verlaten.
De slinkse hofdwerg Pedsi die dolgraag Noordland wilde verlaten omdat hij daar alleen maar gepest en geschopt werd, leverde graag zijn bijdrage aan de ontvoering van prinses Lisvana naar Baskarië.
Lisvana deed alsof zij niet onder de indruk was van alle pracht en praal die er in Baskarië te vinden was. Zij was beledigd omdat ze was ontvoerd en weigerde met Prins Diego te trouwen.
Ridder Bredur wilde zijn oogappel terug en samen met zijn paard Kelpie trok hij onverschrokken door Europa om Baskarië te vinden en om Lisvana terug te veroveren.
De ontvoerde prinses is een vermakelijk sprookjesverhaal, compleet met ridders, tovenaars, draken, monsters, beeldschone prinsessen en hofdwergen. Het knap in elkaar gezette verhaal flirt met vele bekende mythen, legenden, sprookjes en zelfs met moderne Drakenspelen. Het heeft wat van de ronde tafel-verhalen van koning Arthur. Het Noordland zelf doet denken aan het koude IJsland waar Brunhilde koningin was in het Nibulingen lied. Buurland Nevelland doet denken aan het nevelrijk Avalon, in de gelijknamige sage een mythische plek waar koning Arthur ooit uitrustte. Ook ridder Bredur flirt met een personage uit de Nibulingen: Siegfried, de drakenvechter. Bredur echter hoeft geen draak te verslaan, maar doet wel drakenwijsheid op, wat je in het spel Dungeons & Dragons kunt leren.
Dan komen we bij de wat zuidelijker invloeden: Kelpie, het paardje van Ridder Bredur doet denken aan het dwaze paard van Don Quichotte van Cervantes. Het hof van het rijk Baskarië kan zo in kostuumfilms zoals die over Barry Lyndon en Amadeus. De lusttuinen van prins Diego’s moeder doen denken aan de prachtige tuinen van het Franse Versailles. Wanneer prins Diego en ridder Bredur op zoek gaan naar de zeldzame plant gorontia, krijgen de beelden meer de gestalte van die uit Sherazades vertellingen van Duizend-en-één Nacht. En het feit dat een vader zijn kind verstopt voor het noodlot is een thema uit vele mythes.
Feit is dat De ontvoerde prinses een geheel eigen verhaal is, dat juist door deze mix van verschillende zuidelijke, noordelijke, oosterse en modernere legendes, sagen en spelen een kleurrijk en fantasievol verhaal is geworden.
Humor is volop aanwezig. Rondom de dwerg Pedsi, die het schopt tot best geklede hofdwerg en paddenstoelenexpert. Maar ook het verhaal over de draak Grender is vertederend en heel grappig. En dan zijn er nog tal van scènes waar de lezer niet onder een glimlach uitkomt.
Op de achterflap staat dat het verhaal een pleidooi is voor deelname van het vrouwelijk geslacht aan stoere ridderromans. Ik zou zeggen dat je dan eerder een roman onder invloed van Jeanne d’Arc had moeten schrijven. Ook al zijn de ridders veelal op zoek naar de graal of op kruistocht, vrouwen genoeg die deze verhalen doorkruisen. En bovendien, een van de belangrijkste oorlogen uit de mythologie, die van Troje, ontstond rond de schone Helena, die haar minnaar volgde naar zijn land, waarna, net als Noordland en Nevelland, Griekse vorsten zich verzamelden om Helena terug uit Troje te halen.
De vrouwen in De ontvoerde prinses zijn veelal grote intrigantes. Dat Lisvana niet bezwijkt voor de grote rijkdom van Baskarië, heeft niets te doen met ridderlijkheid. Ze speelt het spel der liefde van aantrekken en afstoten. Alleen de schone Sarilissa is een speelbal van haar vader en valt de eerste de beste man die ze ontmoet meteen zonder pardon in de armen. Maar hofdame Rosamunde die uiteindelijk toch bezwijkt voor de liefde van Pedzi de dwerg, of de moeder van prins Diego die Lisvana eens goed aanpakt, zijn niet direct vrouwen die een plaats verdienen in een ‘stoere ridderroman’.
Waar de roman in uitblinkt zijn de figuren uit legendes, mythen en andere fantasieverhalen die vertrouwd aandoen, maar toch weer helemaal nieuw zijn. De Duitse schrijfster Karen Duve heeft voor De ontvoerde prinses een totaal andere stijl uit de kast getrokken dan voor haar twee boeken Regenroman en Dit is geen liefdeslied, die ze eerder publiceerde. Dit derde boek zit boordevol onderhoudende fantasie die de lezer meeneemt dwars door Europa, van het verre koude noorden naar het warme en paradijselijke zuiden. Een prachtige vertelling voor volwassenen over de wegen der liefde, eer en een beetje verraad.
Karin Duve – De ontvoerde prinses (Die entführte Prinzessin – Von Drachen, Liebe und andere Ungeheuern, vert. Gerrit Bussink), De Geus, 2007
Leeslinks
Onderhoudende sprookjes voor volwassenen:
Saskia de Coster – Jeuk
Rascha Peper – Waterscheerling
Een sprookjesbundel op moslimmaat:
Naema Tahir – Groenkapje en de bekeerde wolf
Een sprookje over een dorp zonder dieren:
Amos Oz – Plotseling diep in het woud
Surinaamse sprookjesvertelling voor jong en oud:
Marijke van Mil – De zingende drum
Magistrale Engelse fantasie-roman over twee tovenaars in Engeland in de 19de eeuw:
Susanna Clarke – Jonathan Strange & Mr. Norrell
Een Noors sprookje voor volwassenen:
Erlend Loe / Kim Hiorthøy – Maria & José