Guillermo Arriaga – Het vuur redden

Een liefde die alles slaat

Mexicaanse roman over een danseres die verliefd wordt op een veroordeelde moordenaar.

Helaas bestaat Mexico niet alleen uit vrolijke sombrero’s, verkoelende tequilla’s en de grote Frida Kahlo. Het heeft een heftige schaduwzijde: drugskartels die zorgen voor heel wat moorden, verdwijningen en vooral angst. In zijn eigenzinnige roman 2666 deed Roberto Bolaño al verslag van heel wat verdwenen en vermoorde vrouwen in de beruchte grensstreek nabij het noordelijk gelegen Ciudad Juárez. In de donkere roman Orkaanseizoen van Fernanda Melchor worden de drugsbendes ook genoemd, maar deze Mexicaanse schrijfster heeft het accent op de arme bevolking gelegd, die door erbarmelijke levensomstandigheden juist de misdaad in worden gedreven.

Schrijnende armoede is ook een thema in Het vuur redden van de Mexicaanse scenarioschrijver, regisseur en romanschrijver Guillermo Arriaga. Deze Mexicaanse Tarantino zet de armoede bovendien af tegen een puissant rijke bovenkant, die in feite alles kan kopen in Mexico. Het verhaal, dat heftig is en door verschillende personen wordt verteld, is eigenlijk heel eenvoudig: een choreografe, Marina, vrouw van een miljonair, twee kinderen en nog veel meer steenrijken in haar nabije vriendenkring, wordt verliefd op de veroordeelde moordenaar José Cuauhtemoc. En niet zo’n klein beetje ook, maar helemaal hoteldebotel verliefd, waarmee ze haar luxe en veilige leventje op het spel zet.

De broer van José richt het woord regelmatig tot hun reeds lang overleden vader. Het gaat vooral over moeizame, voor hen Spartaanse jaren toen hun beroemde vader er thuis een puinhoop van maakte, tot José er genoeg van had. José vertelt zelf wat hem later allemaal is overkomen en hoe hij tot zijn daden kwam.

Het grote verhaal wordt gelardeerd met emotionele stukjes van gevangenen die een literaire workshop volgden, zoals José Cuauhtemoc. Het boek belicht tevens het zware gevangenisleven en de macht van de narcobazen, die alles binnen en buiten de gevangenis kunnen krijgen.

Ook is er een kleine lijn over Marina’s dansgezelschap Danzamantes, dat zich met een provocerende voorstelling boven de gemiddelde dansstukken probeerde te verheffen, en wat eindelijk werd begrepen door een publiek, nota bene gevangenen.

Het verhaal telt veel gruwelijke moorden en soms heb je het gevoel dat je in een angstaanjagende thriller bent beland. Ik had ook het idee dat de liefde steeds meer werd aangedikt, ondanks dat het bloed maar bleef stromen. Nee, ik kon geen echte schoonheid vinden in de ruigheid van dit boek, terwijl ik dat wel in andere brute Mexicaanse romans vond, zoals in Orkaanseizoen. Van mij hadden er wel wat bladzijden minder in het boek gekund, het gevangenisleven even te langdradig uitgesponnen, het gedrag van Marina, die niet van de gevangenis wijkt tijdens een heftige opstand, iets te veel van het goeie. Bovendien heb je het soms wel even gehad met al dat geweld.

Alweer een zwarte roman waar je niet echt vrolijk van wordt. Het schildert het huidige Mexico dat worstelt met misdaad en corruptie en de tegenstelling rijk en arm. Zelfs de liefde is heftig. Misschien ietsje té. Maar het is wel een boek dat je naar de keel grijpt, dat je op het puntje van je stoel doet belanden en je niet meer loslaat, tot de laatste pagina.

Guillermo Arriaga – Het vuur redden (Salvar el fuego, vert. Corline van den Broek, Annet van der Heijden, Christina Nikijuluw en Peter Valkenet), Meridiaanuitgevers, 2022

Leestips

Over een andere relatie in Mexico:
Katie Gutierrez – Meer dan je ooit zult weten
Het arme Mexico:
Fernanda Melchor – Orkaanseizoen
Het bloedige Mexico:
Corman McCarthy – Meridiaan van bloed
Roberto Bolaño – 2666
Gevangenis en literatuur:
Nico Walker – Cherry
Emmanuel Lipp – Chinchilla song
Gregory David Roberts – Shantaram