Het voorjaar komt

De lente is in aantocht. Bloemen schieten uit de grond en bomen versieren zichzelf met hun bloesems. De lente is de voorbode van de zomer. In de literatuur betekent de lente echter vaak het einde van een koude periode, met hopen sneeuw en of ijs: de afsluiting van een moeilijke winter. Of het de zomer nu aankondigt, of de winter afsluit: de lente is het jaargetijde van de hoop. Hier zijn wat boeken waarin de lente een belangrijke rol speelt.

Twee boeken waarin de lente voor een ontknoping zorgt. In Claudio Morandini’s ruige vertelling Sneeuw, hond, voet is het de lente die verantwoordelijk is voor het smelten van de sneeuw. Dat wat de sneeuw verborg, brengt het einde van het verhaal op gang.
In Tarkei Vessaas’ Het ijspaleis is het het smeltende ijs dat in de lente een filmische scène onthult. Het wordt mooi beschreven in het boek, maar is van een trieste schoonheid.

Ook in het sprookjesachtige verhaal Teryky van Juri Rytchëu is smeltend ijs in het voorjaar een bepalende factor van het verhaal. Een visser vergist zich in de kracht van de lente, met heftige gevolgen.

In Verzet van Owen Sheers zijn de Duitsers Engeland binnengedrongen en zijn alle mannen onder de wapens geroepen, de vrouwen achterlatend. Het is het verhaal over een afgelegen boerengehucht in de bergen, waar de vrouwen al het boerenwerk moeten doen, ook in de barre winter. Tot de lente wat verlichting zal brengen.

Jón Kalman Stefänsson schreef een prachtige IJslandse trilogie over een weesjongetje dat opgroeit tussen ijs, sneeuw, vissers én boeken. Na water, storm en bergen sneeuw is in het derde deel, Het hart van de mens, de lente aangebroken, overgaande in de zomer en is ook het jongetje dat we volgden, klaar om de volwassen wereld in te stappen. Een bijzondere reeks boeken.

Dino Buzatti schreef een fascinerend verhaal over een Italiaanse officier in een afgelegen vesting. Net als hij in de winter wacht op de lente, wacht hij op de vijand. Jaren- en jarenlang. Een prachtige roman waarin de lente voor hoop staat: De woestijn van de Tartaren.

Ook in Het voorjaar van de barbaren van Jonas Lüscher wordt de lente spreekwoordelijk gebruikt. De wereld zit als het ware in de lente vóór het barbarendom. Een onderhoudend boek met een serieuze ondertoon.

Tenslotte is er het aangrijpende en mooie verhaal Stommelen stampen slaan van Sarah Baume, over een korte roadtrip van een man met zijn hond. Die begint echter in de hoopvolle lente en eindigt in de trieste winter, steeds meer hoop verliezend.

Claudio Morandini – Sneeuw, hond, voet (Neve, cane, piede, vert. Hilda Schraa en Manon Smits), Koppernik 2021
Tarjei Vesaas – Het ijspaleis (Is-slottet, vert. Marin Mars), Lebowski 2019
Juri Rytchëu – Teryky (Teryky, vert. A. van der Ent), De Geus/Novib, 2001
Owen Sheers – Verzet (Resistance, vert. Ankie Blommesteijn), Anthos, 2007
Jón Kalman Stefánsson – Het hart van de mens (Hjarta mannsins, vertaling: Marcel Otten) Anthos, 2013
Dino Buzatti – De woestijn van de Tartaren (Il deserto dei Tartari, vert. Anthonie Klee), Wereldbibliotheek 2006
Jonas Lüscher – Het voorjaar van de barbaren (Frühling der Barbaren vert. Gerrit Bussink). Wereldbibliotheek 2015
Sara Baume – Stommelen stampen slaan (Spill simmer falter wither, vert. Jan Willem Reitsma), Querido 2015