Een hedendaagse Ab-Fab
Duitse roman over non-binair, immigratie, uitsluiting en extreem rechts.
Er speelt nogal wat in deze rauwe roman van de jonge Duitse schrijfster Hengameh Yaghoobifarah, zelf met een Iraanse achtergrond en non-binair, net als de hoofdpersoon Nasrin Behzadi in hun* debuutroman Ministerie van Dromen.
Nadat de politie Nasrin is komen vertellen dat haar zusje Nushin zich tegen een boom te pletter heeft gereden, wil Nasrin de waarheid boven tafel, want ze kan amper geloven dat Nushin zelfmoord heeft gepleegd, noch dat het een gewoon ongeluk was. Ze krijgt de voorlopige voogdij over Nushin’s veertienjarige dochter Parvin, dat de boel alleen maar op scherp zet, maar ook voor de vrolijke noot zorgt in dit inktzwarte drama. Nasrin heeft geen idee hoe ze een kind moet opvoeden, laat staan een puberende dochter die net haar moeder heeft verloren en haar eigen leven denkt te kunnen leiden.
Nasrin heeft het nodige voor de kiezen gekregen in haar leven en is stevig aan de drank en drugs, wat de nodige hallucinatoire scenes oplevert. Andere hoofdstukken gaan terug in de tijd, toen ze als kind met haar zusje en moeder naar Duitsland vluchtte, het besef dat hun achterblijvende vader werd vermoord, de haat-liefde verhouding met haar moeder. En dan was er de angst voor de fascistische jongeren die de straten afschuimden op zoek naar vermaak.
Nu is er een nieuwe generatie, Parvin, die niets weet over wat haar moeder en tante hebben doorgemaakt. Ze weet niet wat haar moeder ooit deed en al helemaal niet welke gebeurtenis Nasrin op jonge leeftijd heeft getekend. Ze leeft in haar eigen eenzame wereld. Het levert scènes op die in de verte aan de Britse serie Absolutely Fabulous doen denken, waarin moeder Eddy en vriendin Patsy, die zijn blijven steken in de vrije jaren zestig, hardvochtig met dochter Saffron omgaan. Nasrin en een vriendin doen op een bepaald moment niet onder voor Patsy en Eddy, ook al lijkt de losgeslagen Parvin in niets op de vrome Saffron.
Yaghoobifarah is journaliste en schrijft veel over politiegeweld, transgenders, uitsluiting in de maatschappij, racisme en extreem rechts. Het zijn thema’s die ook het verhaal hebben opgebouwd: Nasrin is met angst opgegroeid, heeft een aangeboren wantrouwen tegenover de politie en is nog steeds zoekende naar haar identiteit.
Het maakt deze roman zwaar en rijk, bij vlagen hilarisch. Wat vooral opvalt is het taalgebruik, dat onverbloemd de gevoelens probeert over te brengen. Wat prima lukt. Rauw en raak, net zoals Patsy en Eddy waren, ook al zijn de thema’s in dit drama een stuk serieuzer. Een fraai geschreven, actuele roman.
Hengameh Yaghoobifarah – Ministerie van Dromen (Ministerium der Traüme, vert. Elbert Besaris). De Geus 2022
*Yaghoobifarah voelt zich man noch vrouw – non-binair – en verkiest de genderneutrale voornaamwoorden die/hen/hun.
Leestips
Over pubers die treuren om de dood van hun moeder:
Helene Hegemann – Axolotl Roadkill
Elif Shafak – Het eiland van de verdwenen bomen
Over transgenders:
Akwaeke Emezi – Zoetwater
Elif Shafak – 10 minuten 38 seconden in deze vreemde wereld
Arundhati Roy – Het ministerie van opperst geluk
Anita Nair – De wreedheid van het hart
Inburgeren en racisme:
Shida Bazyar – Vuur
Chimamanda Ngozi Adiche – Amerikanah
Nhung Dam – Duizend vaders
Ocean Vuong – Op aarde schitteren we even