De spannende mallemolen van India
Indiase literaire thriller over een bediende, zoon van grote maffiaman en journaliste.
Indiase romans kunnen vrolijk zijn, maar gaan vaker over alle ellende die je in dit immense land kunt aantreffen: problemen met kasten, criminelen, maffia en foute politici. Ben je in de laagste kaste geboren, dan stelt je leven niets voor. Al op de eerste pagina van Tijd van zonde worden vijf daklozen overreden door een vette mercedes, waaronder drie arbeidskrachten: “Bij het ochtendgloren verdwijnen hun namen samen met de sterren.”
Het is het begin van een regelrechte trip door India, van het arme platteland van Uttar Pradesj, een bergdorp in de Himalaya, Goa, tropische stranden tot de grote chaotische stad van Dehli. We beginnen bij Ajay, die als chauffeur op de plek van het ongeluk wordt gearresteerd. We gaan terug naar zijn geboorteplaats, een klein dorpje in Uttar Pradesj. Zijn heel arme ouders werken zich een slag in de rondte totdat het noodlot toeslaat. Het einde van het liedje is dat Ajays moeder hem min of meer verkoopt om van haar schulden af te komen en Ajay komt in de bergen terecht, waar hij een goed gezin treft waar hij werkt, maar ook onderwezen wordt. Het lot werkt echter nog steeds niet mee. Hij komt in contact met Sunny, de kroonprins van de superrijke Wadia familie. Sunny is een feestbeest en grote Casanova. Zijn feesten waarop alleen de beste drank, het beste eten en heel veel drugs zijn te genieten, zijn beroemd in Dehli, de stad waar ook Ajay tenslotte eindigt. Hij schopt het tot persoonlijke bediende en lijfwacht van Sunny.
Sunny is een enfant terrible. Hij weet niet wat hij wil. Hij geniet van de macht van zijn rijkdom, maar soms vervloekt hij diezelfde rijkdom, omdat hij weet dat iedereen in zijn omgeving alleen daar is om wat van die macht te proeven. Hij voelt zich alleen. Hij haat zijn vader, of ook weer niet. Hij haat zijn oom. Hij haat de wereld. Hij haat zichzelf. En blijft in leven met drugs en alcohol.
Nog iemand die niet helemaal weet wat ze wil is journaliste Neda. Ook zij valt voor de rijke playboy, ze herkent de eenzaamheid in hem. Haar baas maakt zich druk over het verplaatsen van de arme bevolking in Dehli, die almaar moet wijken voor rijke plannenmakers, waardoor de stad steeds minder plek biedt voor de arme sloebers, die echter wel voor het vele werk in de stad zorgen. Neda durft amper Sunny’s naam te noemen tegen haar baas, laat staan dat ze vertelt dat ze Sunny steeds vaker ziet. Hij is tenslotte het zoontje van een van de rijkste families van de stad, de bron van heel wat ellende. Toch duurt het nog een tijdje eer Neda zich realiseert dat de Wadia familie gewoon ordinaire maffia is en dat Sunny daar tegenop moet boksen. De vraag in het verhaal is of er sprake is van echte liefde.
Het is een groots werk dat je vanaf de eerste bladzijden bij de lurven pakt. Spannend, heftig, romantisch, mooi, beeldend, kleurrijk. Tot mijn verrassing is dit een boek van een schrijfster, een vrouw, die geweld niet schuwt, niet vies is van heftige scenes en de romantische pagina’s niet met te veel suiker bepoedert. Net als de hoofdkarakters is ook Deepti Kapoor afkomstig uit Uttar Pradesj, de regio die naast Dehli het meest wordt genoemd in het boek en waar delen van het verhaal zich afspelen. Net als Neda is ze zelf ook journaliste geweest in Dehli. Het is duidelijk dat ze precies weet waarover ze schrijft en dat is niet niks: netwerken van omgekochte politici, rijke families die het land regeren, grote criminele netwerken, maar ook de kleinere criminelen. En de gewone mens die probeert een leven te leiden in de algehele chaos van een miljoenenstad, of op het arme platteland waar maffiabazen regeren over de geldstromen.
Indiase literatuur laat je vaker wel dan niet zien hoe verrot de Indiase maatschappij is. Goedbedoelende politie-inspecteurs moeten het opnemen tegen de machtige maffia zoals in Godenspelen van Vikram Chandra, moordenaars worden onbarmhartig vervolgd, schuldig of niet, zoals in Het leven van mijn moordenaars van Tarun J. Tepal. Maar ook Many Joseph laat zien hoe onrechtvaardig het er aan toe kan gaan in Miss Laila, gewapend en gevaarlijk. Een andere schrijfster die het geweld niet schuwt in haar boeken: Arundhati Roy, die in Het ministerie van opperst geluk als hoofdthema transgenders en de oorlog in Kasjmir heeft. Deze vuistdikke pillen laten vooral zien hoe je al die ellende kunt omzetten in prachtig geschreven en vaak spannende verhalen. Een roman als een aanklacht.
Nu hebben we weer zo’n indrukwekkend epos, dat neigt naar een traditionele thriller en door sommige critici zelfs ‘Het Indiase antwoord op The Godfather’ wordt genoemd. Tijd van zonde is vooral een ware afspiegeling van de mallemolen van het leven in India, waarbij weer eens wordt bewezen hoe heerlijk en leerzaam lezen kan zijn. Het boek is aangekondigd als het eerste deel van een trilogie. Ik ben heel benieuwd naar het vervolg, zeker wanneer dat weer in zo’n pakkende stijl is geschreven.
Deepti Kapoor – Tijd van zonde (Age of Vice, vert. Marlies Weyergang en Arwin van der Zwan) Prometheus 2023
Leestips
Opklimmen in de Indiase maatschappij:
Aravind Adiga – De witte tijger
Strijd om gerechtigheid in India:
Deepa Anappara – Djinn Patrouille op de Paarse Lijn
Indra Sinha – Mensen van Beest
Indra Sinha – De dood van mister Love
Manu Joseph – Miss Laila, gewapend en gevaarlijk
Over misstanden in India:
Arundhati Roy – Het ministerie van opperst geluk
Tarun J. Tepal – India. Land van mijn moordenaars
Vikram Seth – De geschikte jongen
Anita Nair – De wreedheid van het hart
Vikram Chandra – Godenspelen
De Indiase maffia:
Gregory David Roberts – Shantaram