“Er is altijd nog een heel ander verhaal”
De mythe van Iphis in een moderne jas.
In de internationale serie van oude mythen herschrijven, waarvoor diverse bekende schrijvers werden uitgenodigd, zijn al vele bekende verhalen de revue gepasseerd: Margaret Atwood creëerde een nieuwe mythe met de beschrijving over Penelope die jarenlang wachtte op de thuiskomst van haar man Odysseus in Penelope, Jeanette Winterson onderwierp de relatie tussen Atlas en Herakles aan een nieuw onderzoek in Zwaarte, Viktor Pelevin creëerde een verhaal over een labyrint op het internet, naar aanleiding van Theseus en de Minotaurus in De helm der verschrikking, David Grossman laat zich inspireren door het verhaal over Samson in Leeuwenhoning en Michel Faber speelt net als Prometheus met het vuur van de goden in Het vuurevangelie.
Ali Smith liet zich inspireren door het niet zo bekende verhaal van Ovid over Iphis, het meisje dat als jongen werd opgevoed door haar moeder, omdat haar vader had gedreigd dat wanneer er een dochter zou komen, de baby niet lang zou leven. Iphis wist niet anders dan dat ze een jongen was en toen ze verliefd was en op het punt stond om te trouwen met de prachtige Iante, wendde haar wanhopige moeder zich tot de goden om het geheim niet uit te laten komen. De Egyptische godin Isis kreeg medelijden en zo kwam het dat Iphis uiteindelijk op haar bruiloft een echte jongen was geworden.
Ali Smiths fraaie bijdrage aan deze reeks herschreven mythen begint met een zin van de grootvader van de twee zussen Midge en Anthea, de hoofdpersonen in Meisje ontmoet jongen: “Ik ga jullie vertellen over toen ik een meisje was”. En dat is niet de enige verwarring in het boek. Later wordt Anthea halsoverkop verliefd op een jongen die overal in de stad zijn protestkreten op originele wijze achterlaat. Hij ondertekent altijd met ‘Iphisol’.
Midge werkt voor een bedrijf dat flessen water produceert en de wereldmarkt wil veroveren. Hiervoor moet een grote reclamestrategie worden bedacht en Midge heeft ervoor gezorgd dat ook haar werkloze zusje Anthea in het creatieve team kan komen om hierover te brainstormen. Anthea echter vindt werken op kantoor saai en raakt in de ban van de actievoerder, die tegen het waterbedrijf ageert.
Het is een verhaal over een meisje die een jongen ontmoet, alleen blijkt de jongen geen jongen te zijn en zo wordt Midge’s nieuwe mantra: “Mijn zus is een pot”. Dit prachtig vertelde verhaal over de twee zussen, hun amoureuze ontmoetingen en de strijd tegen een groot bedrijf dat denkt al het water op aarde in te kunnen pikken, is een zeer geslaagde interpretatie van de mythe van Iphis. Het is als een botsing tussen mythen en de moderne wereld, waarbij veranderingen vrijkomen die het leven van de zussen treffen. Liefde en milieubewustzijn, een onderwerp zo oud als het leven en een onderwerp dat het tegenwoordige leven beheerst, zijn in dit verhaal op een ingenieuze manier in elkaar gevlochten tot een positieve nieuwe vertelling vol vertellingen, waarin de grootouders een bescheiden legendarische rol spelen.
Ali Smith schrijft met liefde over de wereld en over familierelaties, maar ook gaat ze met veel liefde om met de taal. Meisje ontmoet jongen is een krachtig, helder stuk proza, een hoogtepunt in de reeks van herschreven mythen.
Deze roman is opnieuw uitgegeven door Orlando in 2023.
Ali Smith – Meisje ontmoet jongen (Girl meets boy, vert. Hien Montijn) De Bezige Bij 2008
Leestips
Van dezelfde schrijfster:
Winter
De toevallige
Hotelwereld
Als niet dan zou
Tot nu toe verschenen in de mythen reeks:
Karin Armstrong – Mythen
Margaret Atwood – Penelope
Michael Faber – Het vuurevangelie
David Grossman – Leeuwenhoning
Viktor Pelevin – De helm der verschrikking
Jeanette Winterson – Zwaarte
Su Tong – Bínu en de Chinese muur
Andere mythen herverteld:
Madeline Miller – Circe
David Vann – Klare lucht zwart
Colm Toíbin – Het huis van de namen
Barry Unsworth – De koningsliederen
Madeline Miller – Een lied voor Achilles
Stephen Fry – Mythos