Van je familie moet je het hebben
Amerikaanse roman over een man, zijn zwangere vrouw en zijn vader in Los Angeles.
John Fante (1909 – 1983) kan beschouwd worden als dé schrijver van Los Angeles. Niet alleen verschijnen in zijn romans de diverse plekken waar hij in de stad heeft gewoond, hij schreef scenario’s voor de filmindustrie en was kind aan huis in Hollywood. De meeste romans zijn semi-autobiografisch, waarin hijzelf of zijn alter ego (Arturo Bandini) als schrijver door het leven gaat.
Wanneer je zijn bescheiden aantal romans leest (acht; sommigen zijn na zijn dood pas uitgegeven) word je meegenomen door een leven dat in bittere armoede begon en eindigde in grote huizen in de betere buurten van Los Angeles. Fantes werk schildert niet alleen zijn eigen loopbaan en familieleven, het geeft ook fraaie portretten van zijn tijdgenoten, zoals hoeren, armelui en andere stadsgenoten, hun dromen en eigenaardigheden.
Zijn tweede roman Wacht tot de lente, Bandini uit 1938 gaat over zijn jeugd, toen zijn zuipende vader, die bouwvakker was, zijn gezin nauwelijks kon onderhouden. Een jaar later verscheen zijn misschien wel beroemdste roman Vraag het aan het stof dat verhaalt over de problemen die je als arme schrijver moet overwinnen om een literaire hit gepubliceerd te krijgen. Toen was Fante duidelijk nog niet getrouwd. In zijn latere werk, toen hij uit de armoede was geklommen en bescheiden successen met filmscenario’s boekte, moesten zijn vrouw Joyce en kinderen er aan geloven als mikpunt van zijn heerlijke humor, allemaal aanwezig in bijvoorbeeld het hilarische verhaaltje De geschiedenis van een hond.
Het volle leven (1952) is de roman die Fante eindelijk een bescheiden literair succes bracht. Hierin is hij gewoon zichzelf, een schrijver met kleine successen in de filmwereld. Zijn vrouw Joyce is zwanger van hun eerste kind, waardoor ze eigenaardigheden ontwikkelt zoals een nieuwe liefde voor de katholieke kerk, iets waar John Fante zelf niets te zoeken heeft.
Wanneer in de keuken een groot gat ontstaat doordat de vloer door termieten wordt belaagd, besluit Fante er zijn vader bij te halen, die een metselaar is. Papa, zoals hij wordt genoemd, is niet weg te slaan bij het jonge stel en beraadt met zijn schoondochter allerlei verbouwingsplannen, terwijl hij de keukenvloer niet aanraakt. Bovendien is Papa, met zijn katholieke Italiaanse achtergrond, blij dat zijn schoondochter de kerk weer omarmt. Arme Fante heeft een sterk duo tegenover hem en dat zullen we weten ook.
Het is onvoorstelbaar dat John Fante pas eind jaren zeventig het grote publiek bereikte, nadat de schrijver Charles Bukowski er bij zijn uitgever op had aangedrongen dat Fante een tweede kans verdiende. De Nederlandse schrijver Jaap Scholten ontdekte Fante pas in de jaren tachtig en schreef voor de Nederlandse uitgave van Het volle leven een liefdevolle ode op Fante en zijn meesterlijk onderhoudende boeken die “alle auteurs van The Beat Generatie van de kaart vaagde.”
Het luchtige cynisme komt in Het volle leven weer prima tot uiting. Fante is een meester in kluchtige verhalen en sterk in boute uitspraken over alles en iedereen. De liefde voor zijn ouders heeft duidelijk twee kanten en ook al kan hij zijn vader wel achter het behang plakken, het is nu eenmaal zijn vader. Zo’n zelfde haat-liefde relatie lijkt hij te ontwikkelen voor zijn vrouw, ook al is het in dit boek nog wat meer liefde dan in bijvoorbeeld De geschiedenis van een hond, toen de kinderen al groot waren en Fante meermaals op het punt stond zijn vrouw te verlaten.
Weinig schrijvers weten het leven zo bij de lurven te pakken, zonder al te veel ophef, alsof alles de normaalste zaak van de wereld is. De bijtende humor maakt het altijd tot een feestje om een John Fante te lezen.
John Fante – Het volle leven (Full of life, vert. Dirk-Jan Arensman, voorwoord Jaap Scholten) Uitgeverij Oevers 2023
Leestips
Van dezelfde auteur:
Vraag het aan het stof
De geschiedenis van een hond
Wacht tot de lente, Bandini
Hetzelfde genre:
Edgar Hilsenrath – Fuck America
Die andere schrijver uit Los Angeles:
Brett Easton Ellis – Scherven
Brett Easton Ellis – Wit
Schrijven aan de West-kust:
Don Carpenter – Vrijdagen bij Enrico’s