John Fante – Vraag het aan het stof (1938)

Dreams from Bunker Hill

Klassieker over een Amerikaanse schrijver in de recessiejaren in LA.

Het is heel lang geleden dat ik het boek Wacht tot het voorjaar, Bandini van John Fante las. Ik kan me herinneren dat ik het prachtig vond. Ik wist echter niet dat John Fante nog drie boeken had geschreven met het alter ego Arturo Bandini. Het eerste boek ging vooral over zijn werkloze vader, toen Arturo met zijn puberziel onder de arm, lijdde onder de armoedige wereld om hem heen. Zijn ouders waren immigranten uit Italië, woonden in een klein stadje in Colorado en hadden het, net als zoveel andere Amerikanen, zwaar in de recessie. Wait until spring, Bandini kwam in 1938 uit in Amerika.

Het jaar erna kwam een tweede boek uit: Ask the Dust. In dit deel is Arturo verhuist naar Los Angeles en woont hij in een armoedige hotelkamer op Bunker Hill. Het is nog steeds recessie (of alweer) en Arturo maakt een moeilijke tijd door: hij leeft grotendeels op sinaasappels, terwijl zijn buurman, gek van vlees, zich in alle bochten wringt om aan deze dure voeding te komen.

Arturo heeft zijn eerste literaire succes behaald met een verhaal Het hondje lachte dat geplaatst werd in een gerenommeerd tijdschrift en sindsdien bombardeert hij uitgever H.C. Hackmuth met ellenlange brieven over zijn gezwoeg om eindelijk een roman te voltooien. Het boek gaat niet alleen over het leed van een armoedige schrijver, ook de liefde speelt een rol.

Arturo, die het geluk in de liefde niet kent, wordt verliefd op Camilla, een Mexicaanse serveerster in café Colombia-buffet. Zelden werd er in de literatuur een liefde beschreven die het aantrekken en afstoten zo tot kunst heeft verheven: Arturo is gek van haar, maar slingert haar de ene na de andere belediging naar het hoofd. Je vraagt je af waarom zo’n meid dat pikt, maar blijkbaar is Camilla uit hetzelfde hout gesneden en doet ze niet onder voor Arturo. En dat terwijl zij eigenlijk hopeloos verliefd is op Sam, een barman in het café, die zich later zal terugtrekken in de woestijn.

Het was alsof John Fante zijn eigen toekomst beschreef in Ask the Dusk: zijn succes bleef hangen. Literatuurwetenschappers wijten dat deels aan Fante’s uitgeverij, die in een kwaad daglicht kwam te staan omdat ze een illegale kopie van Mein Kampf van Hitler had uitgebracht. Ondanks dat Fante’s boeken goede recensies kregen, raakte hij in de vergetelheid en moest hij zijn brood zien te verdienen met filmscripts schrijven voor de Hollywood industrie. Road to Los Angeles (waarin Arturo met zijn moeder en zusjes naar Los Angeles verhuist en in een visfabriek komt te werken) en Dreams from Bunker Hill (waarin Arturo als beginnend schrijver filmscenario’s produceert) werden pas in de jaren ’80 gepubliceerd (1982 en 1985), toen er een revival was van Fante’s literatuur dankzij Charles Bukowski, die Fante’s werk had ontdekt en hem eerde als een grote god.

In 1989 werd Wacht tot het voorjaar, Bandini door de Belgische regisseur Dominique Deruddere verfilmd en in 2006 Ask the Dust door Amerikaanse regisseur Robert Towne.

En nu heeft Meulenhoff Fante’s meesterwerk opnieuw uit de kast getrokken: dank! Want Vraag het aan het stof is dankzij die heerlijk bijtende stijl en het onderhoudende karakter van Arturo Bandini een klassiek, vergeten meesterwerk. Niet alleen is Arturo Bandini een bijzonder karakter, het boek wordt ook geroemd als een raak portret van Los Angeles in crisistijd. In tijden dat thrillers worden stukgelezen en de Nederlandse markt wordt overspoeld met nauwelijks-literatuur-te-noemen-romans, is zo’n klassieker een verademing om te lezen: Fante voor de tweede keer uit het stof herrezen!

John Fante – Vraag het aan het stof (Ask the dusk, vert. Mea Flothuis), Meulenhoff 2013

Leestips
Van dezelfde schrijver:
Het volle leven
De geschiedenis van een hond
Wacht tot de lente, Bandini
Dromen van Bunker Hill
Nog een satirische blik op de toenmalige Amerikaanse maatschappij:
Edgar Hilsenrath – Fuck America