Michael Frayn – Skios

“Mannentrouw”

Slapstick-roman over een persoonsverwisseling tijdens een congres met rijke mensen op een Grieks eiland.

Griekenland heeft duizenden eilanden. Ik vraag me af of de naam Skios de schrijver meteen inviel, of dat hij er een tijdje over heeft gedaan om een naam voor een niet bestaand eiland te bedenken. Bij het horen van de pakkende naam Skios, weet je gewoon dat dit Griekenland is, de eerste truc die de schrijver gebruikt om je bij de lurven te pakken en je zijn roman binnen te voeren.

Ik verwonderde me over dit eiland, want meteen al op de eerste bladzijde kwam ik een plant tegen waarvan ik nog nooit had gehoord en die zo achteloos wordt genoemd, dat gesuggereerd wordt dat deze veel voorkomt in dit mediterrane land: plumbagos. Gelukkig hebben we tegenwoordig internet en na even zoeken blijkt deze plant een prachtige Nederlandse naam te hebben: mannentrouw! “Watervallen van goed bewaterde bougainville en mannentrouw leken het verzadigde blauw van de lucht uit te dagen”, zo zou de betreffende zin klinken zonder de Latijnse benaming plumbago erin, en dat klinkt toch veel mysterieuzer?

“De hemelsblauwe bloemen van Plumbago symboliseren mannentrouw”, staat er geschreven over deze klimbloemen op de website Neêrlands tuin en alhoewel (voor zover ik me herinner) de kleur van de ogen van een van de hoofdpersonen niet wordt vermeld in het verhaal, kan ik me zo voorstellen dat de blauwe ogen van de blonde Oliver Fox op het vliegveld van Skios een van de redenen was dat Niki Hook als een blok voor hem viel. Maar Oliver Fox is nou niet bepaald een man die trouw is.

Deze ontmoeting is echter wel het startpunt in de roman waarop alles misgaat. Nou ja, misgaat… De roman gaat over een persoonsverwisseling die dan begint. Niki organiseert voor de Fred Toppler Foundation een congres op hun hoofdkwartier op het eilandje Skios. De kers op de taart van deze congresdagen, waarvoor rijke mensen van over de hele wereld zijn uitgenodigd, is een lezing van de beroemde professor Norman Wilfred. De ambitieuze Niki heeft haar werk echter niet goed gedaan, want ze weet niet precies hoe de professor er uitziet en wanneer ze deze wetenschapper gaat afhalen, verwacht ze een stoffige, saaie man. Maar dan krijgt ze de aantrekkelijke Oliver Fox in het oog, die zoekend om zich heen kijkt, en beslist dat er deze keer eens een jonge, onderhoudende professor het congres komt opvrolijken. En Oliver Fox, die altijd wel voor een avontuur te vinden is, zal niet beamen, noch ontkennen dat hij Norman Wilfred is.

Oliver heeft een villa gehuurd om er met zijn nieuwste verovering Georgie een aantal romantische dagen door te brengen. Maar Georgie, die eerst moet zorgen dat haar vriend Patrick daadwerkelijk is vertrokken voor een vakantie met vrienden, mist haar vlucht, zodat Oliver de eerste dag alleen zal moeten doorbrengen. Waarom dan niet eens kijken waar professor Norman Wilfred heen zou gaan?

En zo komt Oliver aan in het Fred Toppler resort, waar hij zo in de watten wordt gelegd, dat hij bijna gaat geloven dat hij Norman Wilfred is. Bovendien weet hij de rijke gasten te betoveren met zijn wetenschappelijke verzinsels en is hij Georgie al snel vergeten.

De echte Norman Wilfred belandt door zijn ‘gedegen’ kennis van de Griekse taal in de taxi die eigenlijk voor Oliver Fox was bedoeld en komt zo in Fox’ villa, die wegens zijn luxe niet onderdoet voor de verblijven van de Fred Toppler Foundation. Alleen vraagt deze verstrooide professor zich af waar alle mensen zijn en waar hij zijn ontbijt kan krijgen.

Georgie weet toch sneller dan gedacht het eiland te bereiken en ook zij gaat per taxi naar de villa, waar ze echter een vreemde, oude man in bed aantreft, in plaats van haar geliefde Oliver. Ze raakt in paniek en belt haar oude vriendin Niki om hulp, die, voor zover ze weet, ergens in de Zwitserse Alpen aan het werk is.

En zo zijn er nog meer kleine lijntjes, en steeds komen er meer spelers op, die, zoals het in een goed theaterstuk behoort, allemaal bij elkaar komen in een spetterende apotheose.

Skios is een regelrechte klucht van Engelse bodem en ware het niet dat Oliver alles met opzet doet, dan had hij makkelijk door kunnen gaan voor Basil Fawlty uit Fawlty Towers, de succesvolle Engelse serie over een hotel, waarin John Cleese in de meest onmogelijke situaties terechtkomt.

Maar dit is een klucht in boekvorm, met knipogen naar de wetenschappelijke wereld, de rijke jet-set die overal opduikt waar maar een feestje is en sekte-achtige instellingen die overal in de wereld opbloeien. Het mooie Griekenland met zijn aquamarijne zee, blauwe luchten en weelderige bloemen is slechts een decor, een enkele Griekse cliché daargelaten. Ook al is de amusementswaarde bijna gelijk aan die van de film Mamma Mia (2008, Phyllida Lloyd), een spetterend beeld van Griekenland krijg je niet dankzij Skios.

Dat mag de pret echter niet drukken om het boek te lezen. Want Skios is wel hilarische en ontspannende vakantieliteratuur, dat in geen koffer (of e-reader) mag ontbreken wanneer je er eens echt helemaal uit wilt. Al lezende ontvouwt zich de film vanzelf, met kleurrijke beelden uit een vakantieland, vol met onderhoudende gebeurtenissen en met een zorgeloze spanning die maakt dat je het boek pas wilt wegleggen wanneer je op de laatste pagina bent aangekomen. Wat wil je als lezer nog meer…

Michael Frayn – Skios (Skios, vert. Dirk-Jan Arensman), Meulenhoff 2013

Leeslinks

Meer luchtige vakantieliteratuur:

Patrick DeWitt – De gebroeders Sisters
Marina Lewycka – Een korte geschiedenis van de tractor in de Oekraïne
Erlend Loe – Gelukkig getrouwd
Arto Paasilinna – De gifkokkin
Marie Phillips – Goddelijk huishouden
Robert Sedlack – Afrikaans safaridagboek
Steve Tolz – Een fractie van het geheel