Louis de Bernières – Een partizanendochter

Saai Londen tegenover ondeugend Joegoslavië

Engelse roman over een burgerman die verliefd wordt op jonge Joegoslavisch vrouw.

Het zijn de jaren 80 in Londen. Chris, een vertegenwoordiger, middelbare leeftijd, ontmoet een meisje op straat. Hij denkt dat ze een hoertje is. Roza doet alsof ze beledigd is: ze is wel ooit een hoertje geweest, maar toen moest men een lieve som voor haar betalen: 500 pond.

Ondanks het misverstand rijdt Chris Roza naar huis. Hij gaat enkele dagen later op haar uitnodiging in om koffie bij haar te drinken. En zo volgen er meer bezoekjes, waarbij het vooral Roza is die het verhaal van haar leven vertelt: over haar partizanenvader die in Joegoslavië voor zijn land vocht, over haar seksuele escapades en over hoe Roza in Engeland is gekomen. Langzaam groeien de oudere man en de jonge vrouw naar elkaar toe. Maar Roza houdt haar geheimen te lang vast…

Louis de Bernières is bekend om zijn kleurrijke romans over Zuid-Amerika, Griekenland en Turkije. Ook het beminnelijke verhaal over een hond in Australië mocht er zijn. Hoe spannend en on-Engels de titel deze keer ook weer is, het boek kent niet veel kleur en hult zich in de grijze bedompte lucht van Londen, waar Chris en Roza elkaar leren kennen en waar Louis de Bernières in 1954 werd geboren.

Is Een partizanendochter slechts een intermezzo zoals De Rooie hond, of heeft Bernières zich voorgoed teruggetrokken uit de landen die hem inspireerden tot schrijven van epische verhalen tegen een historische achtergrond?

Een partizanendochter heeft een vleugje geschiedenis in zich, dankzij de tijdsbeelden die in het verhaal lijken gepropt, omdat geen van de tijdsbeelden invloed hebben over hoe de relatie tussen Roza en Chris zich ontwikkelt. Het buitenland wordt deze keer vertegenwoordigd door het uiteenvallende Joegoslavië onder Tito’s bewind. Maar hoe helder Bernières een stuk geschiedenis van het Ottomaanse rijk ook presenteerde in Vogels zonder vleugels, zo bekaaid komt de lezer er deze keer vanaf: echt veel leer je niet over Joegoslavië. Ook de Londense tijdsbeelden, veelal neergezet door middel van nummers uit de popmuziek, willen het swingende Londen van weleer niet echt neerzetten, ook al waren 1978 en 1979 donkere tijden in de Engelse hoofdstad.

Een partizanendochter is het verhaal over gesprekken tussen een gefrustreerde middelbaar oude man die zijn vrouw het Gesneden Melkwit noemt en wiens dochter zich heeft opgesloten in haar pubertijd, en een wel haast melancholieke jonge vrouw, die de man aan zich bindt door uitdagende verhalen te vertellen.

Wat niet duidelijk in het verhaal wordt, is wat Roza hiermee wil bereiken: Chris is al verliefd op haar en wil niets liever dan met haar de koffer induiken. Alleen houdt Roza dit af en speelt op futiele wijze met de gevoelens van Chris door choquerende verhalen over haarzelf te vertellen.

Sommige critici vergelijken het verhaal met de vertellingen van ‘Duizend-en één-nacht’ van Scheherazade. Ik zou niet zover willen gaan, zo kleurrijk zijn Roza’s verhalen nu ook weer niet. Het is geen slecht boek, maar voor de fans van Louis de Bernières kan het tegenvallen. Louis de Bernières heeft zich duidelijk van een andere, introvertere kant, willen laten zien.

Louis de Bernières – Een partizanendochter (A partizan’s daughter, vert. Frans van der Wiel), De Arbeiderspers 2008

Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Nog zoveel om voor te leven
Blauwe hond
De rooie hond
Het stof dat van dromen valt
Vogels zonder vleugels
Kapitein Corelli’s mandoline
Het vrouwenleger van Señor Vivo
De oorlog van Don Emmanuels edele delen
Het lastige kroost van kardinaal Guzman
Nog een schrijver die kleur heeft verloren:
Mario Vargaz Llosa – Het ongrijpbare meisje