Het leven van een bestsellerauteur
Indiase autobiografie van een Booker Prize winnende schrijfster.
India is het het zevende grootste land ter wereld maar telt wel de meeste inwoners van de wereld. Het bestaat uit 28 staten en 8 staten die vanuit Dehli worden bestuurd (unieterritoria). Hoewel de meeste staten overwegend hindoeïstisch zijn, kent het een groot aantal verschillende godsdiensten en bevolkingsgroepen, wat altijd wel voor wat spanningenzorgt.
In de jaren zestig was India een geliefde bestemming om enige tijd in rond te hangen, zeker voor de toenmalige hippies. Tegenwoordig wordt het land steeds gewelddadiger door grote en kleine conflicten en persoonlijk geweld, waarbij vooral vrouwen slachtoffer zijn. Er zijn veel schrijvers die dat geweld aan de tand stellen in hun boeken, Indiase boeken kunnen daarom behoorlijk rauw zijn. Een van die schrijvers is Arundhati Roy, die met haar prachtige roman De God van Kleine Dingen in 1997 de internationale Booker Prize won. Een verhaal waarmee ze kritiek leverde op het kastenstelsel in India en op de staat met zijn vooroordelen.
Een heftige roman
Arundhati Roy is altijd al begaan met haar grote India, waar zoveel misstanden zijn. Haar tweede roman, Het Ministerie van Opperst Geluk, staat bol van geweld, chaos en ongerechtigheid. Een boek boordevol strijd tegen de Indiase staat die het gewone volk en zijn tegenstanders ongegeneerd verdrukt en vermoordt. Een heftige roman, waar echter ook liefde en menselijkheid laten zien hoeveel tegenstellingen dit kleurrijke land kent.
Mary Roy
Na Arundhati’s twee romans is hier dan weer een nieuw werk van haar, een autobiografie die echter is opgedragen aan haar moeder, ook al een vrouw die niet bij de pakken neerzat, maar streed voor een betere maatschappij.
Na een mislukt huwelijk en terwijl ze twee koters aan haar rokken had hangen, startte Arundhati’s moeder, genaamd mrs. Roy, een school en wist die uit te laten groeien tot een gerespecteerd en bekend instituut. Tegelijkertijd leverde ze strijd met haar broer G. Isaac over de erfrechten van de familie. Haar strijd ging erover dat ook vrouwen recht hadden op hun erfdeel. Na heel wat jaren vol rechtszaken, wist ze de gewraakte wet uit te schakelen.
Mrs. Roy, zoals ook haar kinderen haar moesten noemen, was geen makkelijke vrouw voor haar zoon en dochter: streng en onbarmhartig, je zou bijna denken dat ze niet van ze hield. Maar bij vlagen was er toch een zekere trots die naar boven kwam borrelen, zeker toen haar dochter nog veel beroemder werd als zij.
Strijd tegen onrechtvaardigheid
Mrs. Roy staat in het centrum van het verhaal, haar naam komt op de meeste pagina’s wel voor, maar dit is toch echt een autobiografisch verhaal over haar dochter Arundhati. Een vrouw die zich los van haar moeder worstelde in Kerala, die architectuur ging studeren in de grote stad Dehli, maar in de filmwereld terechtkwam, waar ze zich stortte op scripts maken en zo de schrijverswereld in rolde. Zodra ze dankzij het succes van De God van Kleine Dingen geen tijd meer hoefde te besteden aan geld binnen sprokkelen, wierp ze zich met volle overgave op het schrijven. Ze begon ook met politieke journalistieke stukken, háár strijd tegen onrechtvaardigheid: milieukwesties, het conflict in Kasjmir, maar vooral een strijd tegen staatsterrorisme.
Meeslepende verstijl
Ondertussen bleef de verhouding tussen moeder en dochter er een van aantrekken en afstoten. Soms ging er een lange tijd voorbij dat ze elkaar niet zagen, of zelfs niets van elkaar hoorden. De liefde klopte op de deur van Arundhati, die haar even kort naar het hippieparadijs van Goa bracht. Maar ze keerde al snel weer terug naar Dehli, de stad die ze toen als haar thuis zag. Daar ontmoette ze haar toekomstige man en filmregisseur Pradip Krishen, die aan de wieg van haar carrière stond.
Arundhati loopt chronologisch door haar leven. Met haar meeslepende vertelstijl doet het boek niet altijd autobiografisch aan. Er was haar jeugd die werd getekend door haar onberekenbare moeder en haar broer die zich minder druk maakte om hun moeder omdat die sowieso nooit lief tegen hem deed. Er waren de woelige jaren in Dehli, waar ze begon in armoedige woninkjes en eindigde in luxe. Er was de memorabele dag dat haar broer met hun al jaren uit hun leven verdwenen alcoholische vader aan kwam zetten; een prachtig intermezzo in het verhaal over haar moeder. Het gaat over de problemen die er waren om als vrouw in een grote stad te wonen, de baantjes, het kastenstelsel van India. Over het feit dat ze zich in een groot huis niet prettig voelde. Over hoe haar eerste roman tot stand kwam en wie welke personages hebben geïnspireerd. En altijd weer was daar mrs. Roy. Omdat Arundhati bezorgd was om haar moeder, omdat ze vond dat ze in contact moest blijven, Arundhati leerde mrs. Roy steeds meer te accepteren zoals ze was, waardoor haar liefde voor haar moeder bleef groeien.
Het leven van een bestsellerauteur
Het is misschien niet eens het leven van Arundhati dat deze roman zo interessant maakt. Net zoals in haar vorige roman Het ministerie van opperst geluk zijn er zoveel onderwerpen die Arundhati op een boeiende manier naar voren schuift. Ook al kijkt ze best wel in haar eigen ziel en is ze niet bepaald optimistisch over haar India, ze maakt toch plaats omover vrouwen in de Indiase maatschappij te vertellen, over hun strijd voor een beter leven. Het gaat over een volle stad waar geweld altijd op de loer ligt, het gaat over het rijke India met zijn vele schaduwkanten, de conflicten en de politiek. Het is een boek waarin je niet alleen leert hoe het leven van een bestsellerauteur kan verlopen, dit is een honderd procent Indiase roman waar het leven, ondanks het sobere verhaal, van af spat. En dat de interessante mrs. Roy daar ook nog eens doorheen wandelt, is een extra bonus.
Arundhati Roy – Mother Mary Comes to Me (Mother Mary Comes to Me, vert. Inger Limburg en Lucie van Rooijen), Wereldbibliotheek 2025
Leestips:
Van dezelfde schrijfster:
Het Ministerie van Opperst Geluk
Het rauwe India:
Deepti Kapoor – Tijd van zonde
Tarun J. Tepal – India. Land van mijn moordenaars
Strijd om gerechtigheid in India:
Deepa Anappara – Djinn Patrouille op de Paarse Lijn
Indra Sinha – Mensen van Beest
Indra Sinha – De dood van mister Love
Manu Joseph – Miss Laila, gewapend en gevaarlijk
Madhuri Vijay – Het verre veld
Vikram Seth – De geschikte jongen
Anita Nair – De wreedheid van het hart
Vikram Chandra – Godenspelen
Heftige Booker Prize winnaar uit Sri Lanka:
Shehan Karunatilaka – De zeven manen van Maali Almeida