Drugs zonder seks & rock-‘n-roll
Amerikaanse cultroman over pillenslikkende jongeren.
In 1985 zorgde de debuutroman van Bret Easton Ellis voor een sensatie in literatuurland: Less than zero ging over een verknipte jeugd, die aan de drank en drugs was, geen geweten had en zich door een leeg leven leek te slepen.
Nu, 30 jaar later, is er weer een portret van een nieuwe generatie verschenen: Taipei, van de schrijver Tao Lin, die in New York opgroeide en zijn biografische gegevens deels gebruikte om dit boek te schrijven.
Ik ben inmiddels niet meer de jongste en dreig het contact met de steeds sneller veranderende moderne wereld te verliezen. Wanneer ik me de sociale media heb eigen gemaakt, blijken er alweer nieuwe items te zijn waarvan de jongeren zich gretig bedienen. Een van de feiten waaraan ik maar niet kan wennen is, dat veel mensen praktisch alleen nog maar via die sociale media communiceren. Uitgeverij Podium presenteert Taipei als een boek met een hoofdpersoon die “zijn tijd grotendeels doorbrengt met het checken van Facebook, Twitter, Tumblr en Gmail”. Een uitgelezen kans om die gedragswijze eens proberen te begrijpen.
De alter ego van Tao Lin, is de schrijver Paul. Hij is onzeker over zijn vriendinnetjes en vrienden en dwaalt van het ene naar het andere feest en van de ene naar de andere kroeg. Bovendien kan hij niets zonder drugs, dus experimenteert hij er lustig op los. Ik wist wel dat er tegenwoordig een drugsmarkt is, die uit medicijnen bestaat, maar in dit boek wordt er zo excessief gebruik van gemaakt – van zowel nieuwe als oude drugs – dat ik me afvroeg of de hedendaagse jeugd dat wel kan overleven. Zijn cocktails met MDMA, LSD, paddestoelen, heroïne, Xanax, Klonopin, cocaïne, Oxycodone of methadon dan niet dodelijk? Kennelijk niet, want zoekende Paul ontmoet Erie en er ontstaat een serieuze verhouding, die inhoudt dat Erie Paul vergezelt op zijn boektour door het land, van de ene staat naar de andere, en tenslotte zelfs met Paul afreist naar Taipei, waar Pauls ouders wonen.
Het stel vermaakt zich met onder drugs beïnvloede gesprekken, filmpjes schieten met de computer en rondhangen in grote levendige winkelcentra of uren rondneuzen op Google in de slaapkamer. Het is verbazingwekkend dat Paul het presteert om lezingen over zijn gepubliceerde boek te geven en dat ze ongehinderd door Amerika kunnen reizen met schatten aan drugs. Maar daar gaat het boek helemaal niet over.
Het verhaal gaat over een schrijver die nuchter tot niets in staat is en onder invloed de onzekerheid zelve is. Hij zoekt naar liefde en vriendschap en het is dus de vraag of hij kan geloven dat Erie hem die kan geven.
In het begin van het boek vond ik de confrontatie met al die drugs pijnlijk en leek het verhaal enkel te bestaan uit momenten waarin Paul zich blijft pijnigen over zijn sociale contacten, die inderdaad veelal alleen per berichtjes worden bevestigd of afgebroken, uit gesprekken met vrienden die meestal absurd, of erg alledaags zijn, of worden er tot in detail kleine scènes beschreven waarin meestal geen actie zit. Tao Lin heeft erg zijn best gedaan zijn belevingswereld eerlijk te beschrijven, in een broodnuchtere vertelstijl die lijnrecht tegenover de met drugs doorweekte inhoud staat. Dankzij dit simpele schrijven blijkt er gaandeweg toch een soort ritme in het verhaal te ontstaan: vrienden treffen, drugs innemen, de uitwerking afwachten, wat eten, drinken, kletsen, relaxen, slapen en weer verder met reizen, waarbij de woorden als een boemelende trein steeds maar over de pagina’s trekken. Al lezende begon ik zelfs een band met de onzekere Paul op te bouwen: hoe meer drugs hij nam, hoe menselijker hij leek te worden. En de vraag bleef: zou Paul de drugs overleven, zou hij het geluk gaan vinden?
Taipei is op het eerste gezicht een vervelend boek: het dreinende ritme van vrienden die drugs nemen en rondhangen in bars, op feesten of thuis, lijkt te gaan vervelen. Maar ergens raak je in een ritme en beleef je de leestijd net zoals de jongeren hun rondhangende tijd ondergaan: best plezierig, zonder overdreven hoogtepunten.
Heb ik nu begrepen waarom iedereen tegenwoordig zoveel via de sociale media moet communiceren? Nee. Maar ik heb wel een plezierige leeservaring opgedaan over de moderne jeugd die wankel op zijn benen, gesterkt door de sociale media, het leven tracht te begrijpen. En een boek gelezen met een op het eerste gezicht saaie schrijfstijl, maar toch wel onderhoudende inhoud.
Tao Lin – Taipei (vert. Edzard Krol), Podium, 2014
Leeslinks
Tijdromans over jongeren:
Tara Isabella Burton – Social creature
Jack Kerouac – Op weg
Bret Easton Ellis – Minder dan niks
Yin Lichuan – Fucker
Ryu Murakami – In de misosoep