Vandaag is de eerste dag van de rest van je leven
Onderhoudende Amerikaanse roman over een onevenwichtige vriendschap in New York.
Je leeft in de grote stad New York en je droomt ervan ooit een belangrijke schrijver te worden. Je hebt drie baantjes om in deze mythische stad te overleven. Maar de tijd dringt: Louise is 29 en wanneer je het op je 30ste niet hebt gemaakt, dan kun je alles wel vergeten.
Het lot brengt haar bij de rijke Lavinia, die uptown in een groot appartement van haar ouders woont. Lavinia vraagt om een oppas voor haar jongere zusje, waarop Louise reageert. Wanneer Lavinia uren te laat thuiskomt, helpt Louise haar haar vernielde, speciale jurk te repareren. Lavinia ziet meteen een soul mate in Louise en introduceert haar in het rijke, extravagante nachtleven. Het duurt niet lang of Louise adoreert Lavinia en haar impulsieve levensstijl, die breed wordt uitgemeten in de sociale media. Wanneer Lavinia aanbiedt om bij haar te komen wonen, aarzelt ze geen seconde.
Euforie, aarzelingen en de val. Dat is het simpele gegeven van een goed verhaal en zo is het ook met dit boek. Wat begint als een goeie chicklit eindigt in een soort modern horror verhaal: de vriendschap tussen de twee meisjes gaat over leven en dood.
De Amerikaanse schrijfster Tara Isabella Burton is afgestudeerd op godsdienst en auteur van een aantal journalistieke stukken over diverse religies en cultuur. Daarom is het een verrassing dat ze voor haar eerste roman in het hart van New York is gesprongen, waar ze twee meisjes de goddeloze uitgaansscène instuurt en het gebruik van Facebook en Instagram op de korrel neemt.
Want Lavinia gaat nergens heen zonder ergens een selfie te nemen dat meteen op social media moet worden gezet en gecontroleerd wordt op de hoeveelheid likes. Louise heeft meteen door dat dit belangrijk is voor Lavinia. Het tweetal struint grote feesten af in verlaten panden, een geheime boekhandel, bij een grote schrijver thuis of gaat naar de opera en overal worden foto’s genomen. Het merendeel van het uitgaan gaat op kosten van Lavinia, die geld als water heeft, terwijl Louise voor haar geld moet zwoegen in een restaurant en bijlessen geeft. Haar schrijfbaantje levert nog het minste op.
Lavinia houdt geen rekening met Louise’s diverse werkzaamheden en vraagt steeds meer tijd van haar. Louise, in de ban van deze spannende vriendschap, levert steeds meer in: tenslotte heeft ze de tijd van haar leven en beweegt ze zich nu in kringen waarvan ze vroeger alleen maar kon dromen. Ze neemt het voor lief dat de vriendschap weliswaar heftig is, maar niet diepgaand. Beide vriendinnen houden hun echte zinnenroerselen voor zichzelf. Het belangrijkste is zich te vermaken en gezien worden hoe goed je je vermaakt, ook al neemt dat soms extreme vormen aan: alles voor de selfies.
Het is duidelijk dat dit geen vriendschap is à la Elena Ferrante, die in haar Napolitaanse romans een vriendschap voor het leven beschrijft. De vriendschap tussen Lavinia en Louise is zo’n typische egocentrische vriendschap waarin het draait om gewin: Lavinia heeft nieuw gezelschap nodig dat haar adoreert, en Louise proeft van het rijk zijn en de deuren die worden geopend voor haar schrijfcarrière.
Wanneer er scheuren in de vriendschap ontstaan, is het voor Louise te laat. Die heeft inmiddels geen van haar baantjes meer, geen huis en geen geld. Ze is totaal afhankelijk van Lavinia. En die heeft niet zo lang meer te leven, maar dat weten ze nog geen van beide. Eerst begint Lavinia terug te vallen op een oude vriendin en laat Louise steeds vaker in de kou staan.
Terwijl Louise’s 30ste verjaardag er spoedig aan zit te komen, hoort ze dat ze dankzij een van haar verhalen op de shortlist is gekomen van aankomende schrijvers van onder de 30. Hoe wrang kan het lot zijn? Het lot heeft nog veel meer van die donkere dingen voor Louise in petto en haar leven verandert in een nachtmerrie. Louise weet echter van aanpakken en biedt elk probleem het hoofd met al de vindingrijkheid die ze in zich heeft: voor elk probleem is een oplossing. Maar dan moet ze wel haar hoofd koel houden.
De karakters zijn goed uitgewerkt: Lavinia, die op sabbatical is van Yale, is meer een copycat. Ze weet best wel wat van literatuur, maar strooit met beroemde uitspraken en diepzinnige gedachten die ze van anderen hoort. Als een rijk meisje maakt ze zich niet druk om haar schitterende jurken, sommige pompeus als uit een theaterstuk, allemaal van dure stoffen vervaardigd, die ze met alle gemak van de wereld aan Louise uitleent, of verbrandt, of in zee gooit. Ze zit er niet mee alles voor Louise te betalen. Ze vraagt maar één ding: loyaliteit. Natuurlijk schuilt er een geheim achter haar masker dat ze zelfs voor Louise niet afzet. Daar komen we als lezer wel achter.
Louise, in het begin de Assepoester van het verhaal, stapt met open mond de rijke wereld binnen en verandert in een steeds sluwer en hartelozer wezen, naarmate ze in de ban raakt van de rijke feesten, liefde en haar zo gekoesterde droom om bekend schrijfster te worden. Ook al heeft ze alle personen rondom Lavinia door, de meeste zijn nietsnutten, ze is maar wat blij wanneer ze in hun kringetje wordt geaccepteerd. Wanneer ze Lavinia’s schrijfsels moet lezen, heeft ze moeite Lavinia niet te zeggen hoe slecht die zijn. Ook haar steeds hechtere band met Rex houdt ze geheim en zo wordt Louise steeds trouwelozer, zelfs roekeloos wanneer het einde nadert.
American Psycho en Minder dan niks van Bret Easton Ellis waren dé boeken van de jaren 80-90, waarin drugs, de beurs en merkkleding de tekenen van succes waren. Social Creature is het antwoord hierop over de huidige jaren: een tijd dat men zelden zonder telefoon in de hand wordt gespot. Een tijd dat men gezien moet worden op social media en het aantal hits je leven kan maken of breken. Net als Bret Easton Ellis wijst Tara Isabella Burton op de leegheid van een bestaan van feesten en social media. Een onderhoudend boek met een spannende twist.
Tara Isabella Burton – Social Creature (Social Creature, vert. Lette Vos), De Geus 2018
Leeslinks
Over het hedendaagse, snelle leven:
Tash Aw – Vijfsterrenmiljardair
Tao Lin – Taipei
Tijdsbeelden over jongeren:
Jack Kerouac – Op weg
Bret Easton Ellis – Minder dan niks
Bret Easton Ellis – American Psycho
Yin Lichuan – Fucker
Ryu Murakami – In de misosoep
Over twee vriendinnen:
Elena Ferrante – De Napolitaanse romans
Sharlene Teo – Ponti