Engelenhaar
Aangrijpende Engelse roman over een dakloze vrouw.
Herinner mij is het verhaal over Patsy, Patricia, Lilian, Winnie of Winniefred, maar ook over Prinses en Schoonheid. Zoveel namen, zoveel verhalen over één persoon.
Voor haar vader was ze Patsy. Ze groeide op in een stad genaamd Norwich bij haar ouders. Haar moeder was ziek, ze zag overal geesten. Maar haar vader zei dat dat niet waar was, die zaten alleen maar vanbinnen. Toch werd Patsy op een dag naar haar opa gestuurd, die vasthield aan haar naam Lilian. Bij haar opa woonde meneer Stadnik, die haar Prinses noemde. En zo ging dat maar door.
Het boek begint wanneer Winnie een oude dakloze vrouw is die in een onbewoond pand beroofd wordt van al haar schamele bezittingen. Dit choqueert haar zo dat ze voor zichzelf nagaat wie ze eigenlijk is.
We verwachten een zielig verhaal achter daklozen die we op straat zien zwerven. Ook Winnie’s verhaal is een aaneenschakeling van bodemloze triestheid. Maar op de manier waarop Azzopardi Winnie zelf haar verhaal laat vertellen wordt de triestheid van een dusdanige aandoenlijke schoonheid dat je als lezer al vanaf de eerste bladzijde in de ban raakt van deze hoofdpersoon die van zichzelf zegt: “Ik ben geen zwerfster. Ik wist wat ik niet was, ook al wist ik niet meer wat ik vroeger was.”
Wat Winnie wel en niet was, dat wordt in het verhaal verteld. Maar pas aan het einde van het verhaal leren we de echte Winnie kennen, die de scheidingslijn tussen fantasie en werkelijkheid, tussen waarheid en leugen menigmaal is gepasseerd.
Winnie groeide op voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die van invloed op haar leven was. Maar er wordt met geen woord over die oorlog gerept. Voor Winnie is ‘oorlog’ de woordenstrijd die haar vader en opa over haar naam voerden. Pas heel veel later geeft ze toe dat het woordje oorlog voor iets stond waar ze totaal geen grip op had. Toch is het deze oorlog die haar scheidde van haar opa en later van haar zo geliefde meneer Stadnik.
En dan is er het vuurrode haar van Winnie dat als een rode draad door het verhaal loopt. Tegenwoordig is het een van de zeven schoonheden. Vroeger werden kinderen ermee op school gepest. Ook Winnie, die probeerde met alle macht haar haar onder een barret te verstoppen. Later troffen haar opa en meneer Stadnik grovere maatregelen. De pruik gemaakt van de haren van ‘een Russische maagd’ werd een van haar waardevolle bezittingen.
Met de ontknoping van Herinner mij doet Azzopardi nog eens een schepje bovenop haar vertelkunst. Het einde maakt dat je het boek eigenlijk weer helemaal opnieuw moet lezen.
Trezza Azzopardi heeft al met haar eerste roman De schuilplaats bewezen dat ze een goeie vertelster is. De roman werd voor de Booker Prize van 2001 genomineerd. Herinner mij is in een nog sterkere vertelstijl.
Trezza Azzopardi – Herinner mij (Remember me, vert. Lilian Schreuder) De Bezige Bij, 2004
Leestips
Van dezelfde schrijfster:
De schuilplaats
Over mensen die in de war zijn:
Clare Allan – Poppy Shakespeare
Over daklozen:
Russell Banks – Huid
Lia Tilon – Huizen van papier
Pesten:
Barry Hines – Kes
Andere Engelse boeken over kinderen en de gevolgen van oorlogstijd:
Mick Jackson – De bijenkoning
Simon Mawer – De val
Helen Dunmore – De schimmen van Zennor
Amerikaans verhaal over een klein verlaten meisje:
Mitch Cullin – Getijdenland