Prettozac
Vrolijke Franse roman over jongen die dom wil worden.
Antoine woont in Parijs, nadat hij in Bretagne is opgegroeid bij ouders die oorspronkelijk uit Birma kwamen. Hij heeft verscheidene universele studies afgemaakt waaronder het Armeens en verschillende literaire onderwerpen. Maar ondanks al zijn intelligentie is hij niet gelukkig. En Antoine besluit dat dat de schuld is van intelligent zijn. Oplossing: hij moet dom worden. Daarom stort Antoine zich op het onderwerp alcohol, want wat is niet dommer dan een alcoholist? Om alcoholist te worden, zo besluit Antoine die nog nooit een druppel alcohol heeft genuttigd, is het beter eerst alles van het onderwerp af te weten. In de bibliotheek waar hij al jarenlang ‘de lezer van het jaar’ is, stort hij zich op allerlei wetenschappelijke studies over alcohol en wijn.
Dat dom worden niet van een leien dakje gaat zal Antoine met vallen en opstaan leren.
Het boek is bijzonder humoristisch, met scènes tegen het absurde aan. Het is licht en vlot geschreven, behalve dan het hoofdstuk als hij zijn vrienden uitlegt hoe intelligentie werkt: hij beklaagt zich hierin dat hij niet kan stoppen met nadenken, met redeneren, dat hij zijn hersens niet kan afremmen.
Antoine is een jongen gezegend met een intellect dat hem behalve de verschillende universitaire graden, ook het nodige denkwerk verschaft, wat hem niet gelukkig maakt. De jonge schrijver Martin Page (1975) beschrijft aan de ene kant een groepje mensen die hun wil, smaak en leven niet laat beïnvloeden door de consumptiemaatschappij en die kritisch is ten opzichte van de producten die ze kopen. Aan de andere kant is er de grote groep van de domme consumerende massa die zich via tv en andere kanalen alles maar laat voorschotelen, maar die niet gehinderd wordt door een slecht geweten. Ze kopen producten die door kinderen zijn gefabriceerd, eten verspillen ondanks de hongersnood in Afrika, of voedsel eten dat niet zo gezond is. Uiteraard, en zeker voor Frankrijk, staat McDonalds model voor de ultieme domme voedselketen. Hoewel Pages mening over dom zijn erg cliché is, (prozac, fitness centra, karaoke, partner-bemiddelingsbureau’s) weet hij het verhaal op een zeer humoristische manier te brengen.
Misschien bewust gekozen is zijn eerste bekering tot de domheid, het alcoholisme, volksziekte nummer één, zeker voor de Fransen, die alcoholisme niet als een ziekelijke kwaal willen erkennen. Wel enigszins verrassend, volgt dan zelfmoord, wat niet iedereen als een ‘domme daad’ zou willen betitelen. Na een vermakelijke poging de domheid via een medische ingreep te bereiken, komen we dan eindelijk op het hoofdthema van het boek uit: de queste tegen de consumptiemaatschappij.
Alleen jammer dat Martin Page geen opstandiger vorm voor het schrijven van zijn verhaal heeft gevonden. Nieuwe schrijvers die proberen onder de gevestigde schrijversvormen uit te komen zoals Dave Eggers, scoren hier iets meer punten mee. Want Pages boek is een opstandig verhaaltje, in een keurig jasje, met net taalgebruik. De opbouw van het verhaal, compleet met deus ex-machina in de vorm van de ‘geest’ van een beroemde inbreker, en het warrige einde van een liefde in zicht die Antoines bekering komt bekronen, is als een sappige Big Mac die lekker wegeet.
Het is een leuk, luchtig en origineel boekje.
Martin Page – Hoe ik dom geworden ben (Comment je suis devenu stupide, vert. Edu Borger) Wereldbibliotheek, 2003
Leeslinks
Andere luchtige Franse romannetjes:
Laurent Graf – De man die op reis ging
Romain Puértolas – De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een ikea-kast
Ludovic Roubaudi – Circusmannen
Florian Zeller – De ontsnapping van Julien Parme
In ’t Frans, maar wel uit Canada:
Denis Thériault – De eenzame postbode
Van andere ‘opstandige’ Franse schrijvers:
Frédéric Beigbeder – 14,99
Michel Houellebecq – Platform, midden in de wereld
Een opstandig verhaal uit de Franse medische zorgsector:
Bruno de Stabenrath – Salto Vitale