Een Griekse tragedie nieuw leven ingeblazen
Historische roman over de Trojaanse oorlog in een nieuw jasje.
Toen Agamemnon Klytemnestra voor de eerste keer zag, wist hij dat zij zijn vrouw zou worden. Ook al was ze getrouwd en had ze een zoontje, hij zou wel zorgen dat hij haar kreeg. Gevlucht uit zijn vaderland Mykene omdat zijn oom zijn vader had gedood om de troon in te pikken, was hij met zijn broer Menelaos op zoek naar hulp om hun rijk weer terug te krijgen. Het was aan het hof van Sparta, waar de oude Tindareos een machtig en veilig rijk had opgebouwd, geholpen door zijn oudste dochter Klytemnestra, dat Agamemnon een machtige bondgenoot vond. En niet alleen een bondgenoot tot het heroveren van zijn troon, de beide broers vonden er allebei een echtgenote en de weg stond open voor Agamemnon om als koning niet alleen over Mykene te heersen, maar ook om de oude titel weer terug te krijgen van heerser over alle Egeïsche koningen.
Helena, de jongere zus van Klytemnestra mocht de Mykeense broers voor geen centimeter. Na haar mislukte huwelijk was het dan ook niet gek dat ze viel voor de troonopvolger van Troje, Alexandros. En zo begon een beroemde geschiedenis, niet alleen over oorlog, maar ook over liefde, moord en haat.
Jacqueline Zirkzee heeft tien jaar research gepleegd voor en geschreven aan deze historische roman. Ze heeft de goden terug naar de aarde gehaald en de koningen en koningskinderen ontdaan van hun stoffige mythische jassen. Ze heeft in haar eigen woorden verteld over de Trojaanse Oorlog, gezien vanuit Agamemnon, Klytemnestra en Helena. Het resultaat is niet alleen een opfrissing over de Griekse mythologie met zijn vele goden en helden, maar ook een mooi boek met personages van vlees en bloed die ageren zoals mensen in onze moderne tijd. Alhoewel de koningen en hun kinderen zich vroeger natuurlijk wel iets meer permitteerden dan heden ten dagen. Maar koningsdrama’s blijven de geschiedenis keer op keer choqueren, zoals het koningsdrama in 2001 in Nepal wel heeft bewezen. En ook al heeft niet elk land meer een koningshuis, er blijven genoeg royale drama’s over als voer voor de media.
Griekenland was rond de dertiende eeuw voor Christus verdeeld in grote en kleine machtsgebieden, de vorsten dan weer vriend, dan weer vijand van elkaar. Er werd alleen naar de Goden geluisterd, tenzij men ze probeerden te slim af te zijn, wat regelmatig weer werd afgestraft. Vrouwen werden geschaakt, troonopvolgers vermoord, kinderen te vondeling gelegd. De hele Griekse mythologie staat bol van niet alleen avonturen met zeerovers en sirenes, maar ook met beroemde veldslagen. Niet alle klassieke schrijvers hebben dezelfde mening over deze in een ver verleden liggende gebeurtenissen. Zo ook Jacqueline Zirkzee, historica en journaliste, die na een studie van diverse versies de oorlog van Troje weer opnieuw leven heeft ingeblazen door de niet simpele levenslopen van drie grote mythologische personen, die een belangrijke rol speelden in deze overbekende veldslag, weer te doen herleven.
Het nogal forse boek verveelt geen moment, want de schrijfster heeft met haar fantasie in haar debuutroman naast de historische feiten genoeg spanning, sfeerbeelden en romantiek in het boek gelegd. En ook al weet je nog vaag hoe de Trojaanse oorlog in elkaar stak, door alle intriges en voorgeschiedenissen weer eens fijn op een rijtje voorgeschoteld te krijgen, leest het verhaal weer helemaal als nieuw. Uiteraard speciaal voor de Griekenland-liefhebbers die de Griekse mythologie zo weer eens goed kunnen ophalen, maar ook voor mensen die van historische romans houden, of gewoon van een goed sfeervol verhaal.
Jacqueline Zirkzee – Mykene, Conserve 2001
Leeslinks
Nog meer over Agamemnon:
Barry Unsworth – De koningsliederen
Colm Toíbin – Het huis van de namen
De bekendste boeken over Griekse helden en Goden:
Homerus – Ilias en Odyssee
Griekse helden opnieuw in latere geschiedenis:
Lawrence Norfolk – In de gedaante van een beer
De voornaamste inspiratiebron:
Euripides – Iphigeneia in Aulis
Andere mythen herverteld:
David Vann – Klare lucht zwart
Madeline Miller – Een lied voor Achilles
Madeline Miller – Circe
Viktor Pellevin – Helm der verschrikking
Margaret Atwood – Penelope
Alessandro Baricco – De Ilias van Homeros
Michel Faber – Het vuurevangelie
Ali Smith – Meisje ontmoet jongen
Jeanette Winterson – Zwaarte