Vrijheid
Israëlische roman over de correspondentie tussen een jongen in dienst en een oom op ontdekkingsreis.
De Israëlische schrijver Alon Hilu debuteerde met een opmerkelijk mooi geschreven semi-historische roman De dood van een monnik. Hierin is de jongen Aslan uit Damascus op zoek naar de liefde en ontdekt hij een verborgen wereld van mannenliefde. Met dit verhaal geeft Hilu een fictieve oplossing voor het historische vraagstuk wie in 1840 de bekende Franciskaner monnik Thomas had vermoord.
De in Israëlische ogen controversieel geziene tweede semi-historische roman van Hilu, Huize Rajani, speelt ongeveer in dezelfde tijd, maar rond Jaffa (Israël), waarin een rijke joodse koopman het huis van een Arabische weduwe probeert te kopen. Het verhaal bestaat uit een weefsel van dagboekfragmenten van de koper en de jonge zoon van de weduwe.
Ook in Hilu’s derde roman worden we overgeleverd aan een bouwwerk van berichten van een oudere en jonge man: de correspondentie per brief en e-mail tussen Nadavile en zijn oom Michaël. Het verhaal speelt in het huidige Israël waarin Nadavile in dienst moet en al zijn ongenoegens en hartzeer ventileert in brieven aan zijn oom, die een nieuw leven wil beginnen door de wijde wereld te ontdekken. Terwijl de een wordt gekooid, vliegt de ander uit, met als resultaat dat de jonge Nadavile, net onder de vleugels van zijn moeder vandaan, de diensttijd als één grote hel ervaart, terwijl de brieven van zijn oom overlopen van zaligheid.
De lotgevallen en zielenroerselen van Nadavile zijn prachtig en sterk geschreven: in krachtige beelden en bewoordingen raast en tiert hij tegen het leger en enkele van zijn vertegenwoordigers en hij staat meerdere keren op het punt te deserteren of maar gewoon het loodje te leggen. Dit in tegenstelling tot Michaël, die de vreemdste vrouwen tegenkomt die hem laten kennismaken met esoterische werelden, of die de vrijheid ervaart om een man te kussen of naakt te dansen op het strand van Copacabana.
Het is duidelijk dat de stem van Nadavile Hilu’s eigen stem is, terwijl hij zich voor die van Michaël meer moet inspannen. Ook al zou Hilu een wereldreis hebben gemaakt door dezelfde landen die zijn hoofdrolspelers bezoeken, de exotische wereld van Michaël komt er een stuk bekaaider af dan de saaie wereld van de Israëlische uithoeken zoals de Negev-woestijn, waar Nadavile op een buitenpost een rood lichtje van een antenne brandende moet houden.
De drie dienstjaren van Nadavile vallen niet alleen hemzelf lang, maar ook het verhaal lijkt in een zekere sleur te vervallen. Wat Nadavile ook onderneemt, hij komt niet uit zijn legerdepressie en Michaël komt dan weliswaar af en toe thuis omdat hij zijn huisgenoot en kater Simba mist, ook zijn avonturen zijn over het midden van het boek niet meer overtuigend genoeg. De echte twist in het verhaal komt aan het einde, maar had van mij ook eerder mogen komen.
Het hoofdthema van het boek is vrijheid. Maar vrijheid is niet alleen het naar alle landen van de wereld kunnen vliegen met een zak vol geld. Noch zijn de dienstjaren, hoe weinig je dan ook mag, geen totale vrijheidsbeperking. Misschien ligt die allegorie er een beetje te dik op. Feit is wel dat Hilu’s schrijfstijl heerlijk onderhoudend is en het familieverhaal als een soap door de correspondentie sluipt. Er valt veel te genieten van Hilu’s beeldspraken, sterke woorden en zijn heerlijke tierende Nadavile, wat het lezen van dit boek zeker de moeite waard maakt.
Alon Hilu – Ver weg (Hachi Rachok Sjeïfsjar, vert. Sylvie Hoyinck), Anthos 2013
Leestips:
Van dezelfde schrijver:
De dood van een monnik
Israëlische schrijvers aan het woord:
Amos Oz – Judas
Amos Oz – Een verhaal van liefde en duisternis
Assaf Gavron – Hydromania
Israëlische identiteit:
Abraham Yehoshua – De tunnel
Alon Hilu – Ver weg
Jonathan Safran Foer – Hier ben ik
Nathan Englander – Het Ministerie van Buitengewone Zaken
Nathan Englander – Kaddisj