De boeken van 2021 namen me weer mee de hele wereld over: van het Amerikaanse Wilde Westen, Colombia, India, IJsland, Cyprus tot aan Spanje en nog wat landen zoals Albanië. De boeken schuurden langs o.a. de Amerikaanse, Cypriotische, Poolse, Armeense en Spaanse geschiedenis. De verhalen gingen over liefde, moord, racisme, een boom, verraad, overleven en nog heel veel meer. En de boeken blijven maar verschijnen: wat een rijke wereld. Hier is mijn keuze van de beste boeken die ik heb gelezen in 2021.
C. Pam Zhang – Al wat goud op de bergen is
Ik heb duidelijk een zwak voor de schitterende verhalen over het Amerikaanse Wilde Westen. Over bizons, verloren broers, avonturiers en nu een verhaal over een Chinees gezin dt moet overleven wanneer de goudkoorts aan het zakken is. Een prachtig geschreven familieverhaal over racisme, heimwee en identiteit. En uiteraard over die literair vruchtbare periode uit de Amerikaanse geschiedenis.
Compact, rauw en ontroerend. Een rijk, klein verhaal over Colombia met bitter-zoete thema’s. Een boekje waarin eenmaal begonnen, stoppen nauwelijks een optie is. En dan ook nog de zakdoeken bij de hand houden. Van dit soort boeken zou ik er eindeloos veel kunnen lezen. Men zegt dat Pilar Quintana in de voetsporen van haar bekende landgenoot Gabriel Garcia Márquez treedt.
Elif shafak – Het eiland van de verdwenen bomen
Elif Shafak weet me telkens weer te verrassen met nieuwe thema’s en prachtige boeken. Het lijkt wel of ze steeds beter wordt, ook al zou ik de meeste van haar oudere boeken ook aan iedereen aanraden om te lezen. Soms omarmt ze geschiedenis, meestal sociale thema’s, altijd rond haar Turkse identiteit. Ze is inmiddels uitgegroeid tot de Turkse Isabel Allende. Het eiland in haar laatste boek is Cyprus, waar een vijgenboom een belangrijk personage is.
Jozef Wittlin – Het zout der aarde
Soms duiken er oude, literaire pareltjes op die een uitgever opnieuw durft uit te geven, zoals Het zout der aarde dat in 1937 voor het eerst werd gepubliceerd. Over een Poolse spoorwegbeambte die wordt klaargestoomd voor de slachtvelden van de Eerste Wereldoorlog. Een eerlijke satire zonder wapengekletter, tijdloos, die een plaats moet hebben naast die andere beroemde oorlogsroman: Van het westelijk front geen nieuws van Erich Maria Remarque.
Jon McGregor – Zelfs de honden
McGregor is beslist geen vrolijke schrijver. Sterker nog: zijn uitgangspunt is meestal de dood. Zelfs de honden is een inktzwarte roman, uitzichtloos en vol ‘loosers’. En toch weet hij waardigheid te creëeren voor drugs- en alcoholverslaafden. En met zijn grandioze schrijven de lezer in het verhaal te houden. Een boeiende leeservaring.
Jaume Cabré – De stemmen van Pamano
Een vermoorde leraar in een klein Spaans plaatsje is de spil van deze groots opgezette roman, waarin de lezer wordt meegenomen in een draaikolk van tijden en gebeurtenissen. Het speelt tijdens het Franco-regime, waarin je niemand kon vertrouwen, ook niet in een dorpje waarin iedereen iedereen kent. Een spannend boek, bijna een turnpager, ware het niet dat Cabré jongleert met tijdslijnen en generaties. Wat misschien de leessnelheid afremt, maar het verhaal heel rijk maakt.
Dit boek won vijf jaar eerder dan De Engelse Patiënt de Booker Prize. Moon tiger doet wel wat denken aan deze succesvolle roman van Michel Ondaatje: het speelt deels in Egypte en ook hier een grote romance die zijn wortels in de oorlog heeft. Hoofdpersoon Claudia is een vrouw die veel op mensen neerkijkt en heerlijk commentaar kan geven, maar uiteindelijk een heel klein hartje heeft die een behoorlijk drama te verwerken had. Dankzij dit bitchy karakter is het een onderhoudend boek over een pittige vrouw van de wereld.
De Engelse Carys Davies bewees met haar vorige roman West al dat ze een goede verhalenvertelster is. Haar tweede roman, Het missiehuis, speelt in India waar een Engelsman zijn leven op een rijtje probeert te krijgen in een stadje in de bergen. Davies weet zowel te boeien, charmeren, onderhouden als te doen huiveren: een prachtig rijk verhaal en geen woord teveel.
Jón Kalman Stefánsson – Het geknetter in de sterren
Het werk van deze IJslandse schrijver kan zo langzamerhand makkelijk wedijveren met de Nobelprijs winnende IJslandse schrijver Halldór Laxness. Stefánsson is expert geworden in het vastleggen van het leven van gewone mensen in IJsland. Gewone verhalen, maar o zo mooi verteld. Zoals dit verhaal over kleurrijke grootouders.
Almuneda Grandes – De moeder van Frankenstein
Helaas is dit boek het laatste van deze begaafde Spaanse schrijfster, die in november 2021 overleed. Zij was een van die schrijvers die naarmate ze publiceren almaar beter werk leverde. In dit verhaal over een moeder die haar dochter vermoordde, heeft ze, zoals in het gros van haar andere boeken, veel geschiedenis over de Spaanse dictatuur verwerkt. Een boeiend, stevig epos over zwarte dagen in Spanje.