Het verschil tussen Mutsen en Wodka
Sterke ex-pat roman over het moderne leven in Rusland én in Nederland.
Joost Schlingemanns is net verlaten door zijn vrouw Suzette die met zijn zoontje Max terug naar Nederland is. Joost heeft een topbaan in Moskou op een reclamebureau, maar hij raakt in een depressie en zegt zijn werk op. Met de vette bankrekening die hij in luttele jaren heeft opgebouwd komt hij een heel eind. Hij betrekt een nieuw appartement tegenover de vrouwengevangenis en wil eigenlijk het liefst alleen nog maar lezen.
Niet alleen vrienden weten hem te vinden en over te halen om toch mee uit te gaan in het swingende nachtleven van Moskou, ook twee ex-gedetineerde dames lukt het Joost uit zijn hol te halen.
Joost raakt verscheurd tussen nieuwe en oude liefdes. Tussen de berichten van zijn vrouw Suzette uit Nederland en de brutale eisen van de dames in Moskou, die meer dan eens uit de puree moeten worden gehaald.
Een Hollandse romance is een eerbetoon aan Rusland en geeft een ongezouten kritiek op het hedendaagse leven in Nederland.
De schrijver heeft als correspondent voor de Telegraaf in Moskou duidelijk zijn hart verloren aan Moedertje Rusland. De clichés die de meesten kennen zoals ‘Moskou is een grauwe stad met heel veel maffia’, gaat hij niet uit de weg. Integendeel, hij probeert deze clichés alleen maar te bewijzen en voegt er zijn eigen liefde aan toe. Wat maakt dat we van Moskou opeens een heel ander beeld krijgen. Want modder, koude en grauwheid kunnen ook sfeer geven, net als het gevaar van de maffia nu eenmaal bij het Russische leven hoort. In Rusland wonen is als leven als op een tijdbom. Elke dag kan er zich een explosieve verandering voordoen. Niet alleen is er het risico van oorlog en bom- en moordaanslagen, maar je kunt ook in korte tijd heel rijk worden, waarbij er een mekka van nachtclubs en hoeren voor je opengaat die weinig plaatsen op de wereld je kunnen bieden. Het risico is echter dat je van de ene dag op de andere gewoon weer in de goot kunt liggen.
De Russen hebben er mee leren leven. Net als de ex-pats die ermee moeten leven. Kun je dat niet, dan kun je beter het land verlaten. Toch zijn er genoeg buitenlanders die zich juist aangetrokken voelen door het leven op de snede van het mes. Want naast dit avontuurlijke leven in de hoofdstad met zijn kleurrijke bevolking is er ook de onmetelijke grootheid van Rusland, met een weergaloze natuur waar je stil van wordt.
Tegenover het levendige Moskou plaatst de schrijver zijn vaderland. De hokjesgeest, de hypocrisie en de volheid in een land waar iedereen zich met alles bemoeit. En dit beeld schetst hij feilloos. Dankzij een uitspraak van een zijn personages in zijn eerste roman Danslessen werd hij aangeklaagd wegens anti-semitisme. Gelukkig werd hij hiervoor vrijgesproken, maar het effect is wel dat Waterdrinker zich misschien niet meer helemaal vol durft te laten gaan over hoe hij denkt over Watertranenland. Zo behandelt hij uitgebreid de hype rond Pim Fortuyn, die hij voorzichtigheidshalve de ‘Kale Dandy’ noemt in zijn verhaal. Ook andere personen krijgen naar gelang de risicograad van lange tenen andere namen of worden voluit genoemd.
Het verhaal gaat over een man in een depressie, veroorzaakt door zijn vrouw die hem heeft verlaten. Aan zijn werk geeft hij ook de brui, dat vindt hij een zinloze bezigheid. Eigenlijk wil hij gaan schrijven. Hij had al eerder wat romans gepubliceerd, die echter heel snel in de ramsj verdwenen. Zijn uitgever meldt zich plots met de mededeling dat zijn eerste boek in Argentinië gaat worden vertaald, wat weer een opleving rond zijn figuur als schrijver kan geven. Ook hier stopt Waterdrinker zijn mening niet onder stoelen en banken.
En dan zijn er opeens al die vrouwen die opduiken in zijn leven als vrijgezel. Naast de nuchtere, Hollandse Suzette die niets meer met rotland Rusland te maken wil hebben zijn er de Russische hoertjes en de Nederlandse Patricia, die net uit de gevangenis wordt ontslagen wegens drugssmokkel. De hoofdpersoon Joost krijgt het er maar moeilijk mee om uit te vogelen wat hij met zijn leven wil. En wanneer hij aarzelend de stap zet om schoon schip te maken, komt hij in een schip dat wel een heel onverwachte koers neemt.
Een Hollandse romance is naast een hilarisch verhaal over een man die weer grip op zijn leven probeert te krijgen een boeiend tijdsbeeld over Moskou en daarnaast een hedendaagse sleutelroman over Nederland. Een boek voor ex-pats, maar ook voor mensen die verder durven lezen dan de Grachtengordel.
Pieter Waterdrinker – Een Hollandse romance, De Arbeiderspers, 2003
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Biecht aan mijn vrouw
De rat van Amsterdam
Tsjaikovskistraat 40
Poubelle
De dood van Mila Burger
Duitse bruiloft
Een andere Nederlandse sleutelroman:
Robert Anker – Hajan en Daan
Over het leven van een ex-pat in Afrika:
Richard Osinga – Bor in Afrika
Amerikaanse ex-pats in Boedapest:
Arthur Phillips – Praag