Fractalus
Nederlandse roman over 16-jarige jongen die naar afgelegen dorp reist.
Dat computerspelen wel degelijk invloed hebben op de mensen die er urenlang mee zoet zijn, bewijst Niels ’t Hooft met zijn romans Toilettenen zijn nieuwste roman Sneeuwdorp. Zijn kersverse hoofdpersoon Kever leeft gedeeltelijk in een fantasiewereld van spelletjes, maar gelukkig weet hij wel het verschil tussen de kleurrijke computerwereld en de echte wereld, die, vindt hij op zijn jonge leeftijd, vies tegenvalt.
Een jongetje van 16 wil een held zijn. Vroeger verslond de jeugd op zijn leeftijd de strips van Batman en andere gevleugelde helden, in deze tijd zijn het de computerspelen waarin je deze dromen kwijt kunt. Kever sluit zich het liefst op met spelletjes zoals Zelda en beleeft in zijn fantasie een eigen gecreëerde wereld, Fractalus, waarin hij al zijn frustraties van zich af kan dromen.
De realiteit is voor Kever een verzoeking. Door zijn dromerijen komt hij niet verder op school, sterker nog, hij hoeft er niet meer terug te komen. Zijn ouders zijn nooit thuis om zijn problemen te bespreken en de relatie met zijn vriendinnetje Mia heeft al lang geleden opgehouden te bestaan. De eerste heuse kroegentochten vindt Kever maar niets. De meisjes zijn lang niet zo geweldig als zijn grote liefde Mia en bovendien krijg je maar een kater van al die alcohol. Kever wil een andere wereld en die krijgt hij voorgeschoteld bij zijn oom in Sneeuwdorp.
Sneeuwdorp is de koudste plek van Nederland waar gemiddeld de meeste sneeuw valt. Het is een dorp in het oosten compleet met standbeeld van een reusachtige sneeuwman en een dorpskroeg waar de mensen zich verzamelen om hun sociale leven te leiden. Kever denkt even dat zo’n dorpsleven het helemaal is. De gekke Gitaruman die op zijn toch wel gevorderde leeftijd nog steeds droomt om als gitarist door te breken, de mooie en lieve Evelien die tot Kevers stomme verbazing het vriendinnetje van die saaie Gitaruman is, Veerle die weliswaar 10 jaar ouder is, maar toch helemaal open staat voor Kever, die eigenlijk niet weet hoe hij met deze vrouw om moet gaan. En dan is er zijn oom Boris die alle computerspelen van de wereld heeft, alles goed vindt en zo vrij als een vogel lijkt te leven in een dorp waar alles rust uitstraalt. Het lijkt een veilige schudbol met sneeuw.
Kever begint zich serieus af te vragen of ook hij beter niet in Sneeuwdorp kan gaan wonen. Hier vindt hij de rust om over alles na te denken, hier wordt hij niet lastiggevallen door vriendjes die altijd plannen hebben die op niks uitlopen, hier blijkt zelfs dat zijn ouders hem missen.
Hoe graag Kever deze illusie ook zou willen koesteren, Sneeuwdorp is geen voorgeprogrammeerd computerspel of een bol waar je vertederd naar kunt kijken als de vlokken naar beneden dwarrelen. En zo krijgt Kever een wijze levensles die hem in één stap weer een beetje ouder maakt.
Het verhaal is op een zeer ontwapenende manier geschreven, een stijl die de schrijver het hele verhaal volhoudt, wat op zich al een prestatie is. Het is dezelfde eenvoudige maar toch rake stijl die de Noorse schrijver Erlend Loe hanteert en die we ook kunnen terugvinden in Fucker van de Chinese schrijfster Lin Yuchan. De lezer wordt er onzeker door: moet hij de hoofdpersoon wel serieus nemen? Dat is precies het gevoel van de hoofdpersoon waar het verhaal om draait: onzekerheid in een wereld die hij nog niet goed kent.
Kever is onzeker in zijn eerste schreden op het liefdespad, Kever gaat heel onzeker de wereld der volwassenen in. Dit gevoel moet iedereen kennen uit zijn jonge jaren en wordt door Niels ’t Hooft, die nog niet zo ver af staat van dit ingrijpende gebeuren, prima verwoord. Bovendien laat ’t Hooft zien dat hij met woorden om kan gaan. Het zijn geen hoogdravende zinnen die hij gebruikt, het zijn geen sensationele gebeurtenissen die het boek tekenen. Het is een intens menselijk gevoel dat literair heel raak en ontroerend wordt verwoord in een roman aan wiens stijl menig debuterende Nederlandse schrijver een voorbeeld kan nemen.
Niels ’t Hooft – Sneeuwdorp, Querido, 2005
Leeslinks
Jong de wijde wereld in:
Florian Zeller – De ontsnapping van Julian Parme
Boeken in dezelfde stijl:
Erlend Loe – Naïef, super.
Erlend Loe – Tang
Yin Lichuan – Fucker