Een rampzalige kerst
Hilarische en prachtige Amerikaanse familie-roman.
Alfred Lambert begint aan Parkinson te lijden en wordt een beetje dement. Het liefst zit hij in het souterain in zijn grote blauwe leunstoel wat voor zich uit te staren. Tot grote ergernis van zijn vrouw Enid, die hem keer op keer aanspoort tot een hobby of tot het repareren van het oude huis dat langzaam uit elkaar dreigt te vallen. Ook maakt ze ruzie met Alfred over een octrooi van hem dat de firma Axon wil kopen voor veel te weinig geld. Dus verstopt ze de brief ergens in het grote huis. Kortom, het is oorlog in het grote huis in St. Jude.
Alfred en Enid brengen een bezoek aan hun zoon Chip in New York. Nadat hij als professor in letteren was ontslagen, probeert hij nu een filmscript te herschrijven, maar hij maakt zijn ouders wijs dat hij voor Wall Street Journal werkt. De lunch loopt in het honderd nadat Chip ruzie maakt met zijn vriendin Julia en de deur uitrent.
Denise, de dochter van Enid en Alfred, is voor de gelegenheid overgekomen uit Philadelphia en moet nu haar ouders alleen vermaken. Denise, topkok, maar in de liefde geen geluk, wordt gek van Enid, die maar probeert uit te vinden waarom ze gescheiden is en waarom ze geen nieuwe vriend heeft. Met haar vader heeft ze medelijden en ze constateert dat het helemaal niet goed met hem gaat. Nadat ze hen op de boot heeft gezet – Enid en Alfred gaan een Herfstkleuren-cruise maken – vertrekt ze weer naar Philadelphia zonder haar broer nog gezien te hebben. Chip vertrekt diezelfde dag met de ex-man van Julia op zoek naar avontuur in Lithouwen waar Gitanas vanuit zijn oude partij VIPPPAKJRIINPB17 digitaal gaat proberen de failliete staat aan Amerikanen te verkopen.
Dan is er ook nog Gary, Enid en Alfreds oudste zoon, een geslaagde zakenman, die er alles aan doet om niet op zijn vader te lijken. Hij heeft 3 kinderen en aanbidt zijn vrouw Carolien, maar heeft zijn gezin niet in de hand. Wanneer Enid hem over het octrooi van zijn vader vertelt, wordt hij hels omdat zijn vader wordt afgezet, maar hij krijgt ruzie met zowel Enid als Caroline over kerst. Enid wil dolgraag dat al haar kinderen en kleinkinderen weer eens met Kerst overkomen naar St. Jude, maar Caroline heeft zo’n hekel aan het huishouden van Enid dat ze samen met haar kinderen weigert daar ooit nog een voet in huis te zetten.
Denise, die weer eens de bons heeft gekregen van twee geliefdes en ontslagen is, dringt er per e-mail bij Chip op aan dat ook hij moet overkomen uit Lithouwen. En zo breken de kerstdagen aan…
De Amerikaanse literaire wereld klaagde de laatste tijd nogal eens over de kwaliteit van de hedendaagse literatuur, maar staat nu op zijn kop omdat er eindelijk weer eens een boek van formaat en kwaliteit is uitgekomen. De correcties wordt wel een sociale roman genoemd, maar daar wil de schrijver zelf niets van weten. Jonathan Franzen heeft een doorsnee Amerikaans gezin genomen uit Midden Amerika als de spil van zijn verhaal, en dat hij daarmee de middenklasse van Amerika op de hak neemt, is geen kwestie van een sociale aanklacht. Toch is het boek een heerlijke satire op het Amerikaanse middenklasleven dat bol lijkt te staan van medicijnen, drugs, aandelen en onderlinge klasse-jaloersheid. Vooral Enid, die in de verte doet denken aan Hyacinth Bouquet uit de Engelse tv-serie Keeping up appearances, is het toppunt van burgerlijkheid. Haar hele leven houdt ze een oog gericht op het leven van haar vrienden en buren, die beter lijken te boeren dan zij en Alfred. Wanneer Alfred ziek wordt, doet ze er alles aan om dit te negeren, omdat ze niet wil en kan geloven dat haar dit overkomt. Ook kan ze niet te veel opscheppen over haar kinderen. Chip is een mislukkeling en ongetrouwd, Denise is zomaar zonder prachtige bruiloft met een oudere Joodse man getrouwd en hoewel Gary wel geslaagd lijkt, ziet ze die bijna nooit meer in St. Jude. Maar op haar Herfstkleuren-cruise komt ze er achter dat het niet alleen in haar huwelijk geen rozengeur en maneschijn is.
Amerika is het land waar de vitamine-hype en alle mogelijke therapieën het weligst groeien. Iedereen moet aan zichzelf werken en wil veranderen; door drugs, door geld, en niemand wil op zijn ouders lijken. Iedereen wil zichzelf corrigeren. Zowel Chip als zijn moeder raken aan het drug ‘Mexico A’, het gezin probeert Alfred naar een medisch experiment te krijgen waar het nieuwe wondermiddel Correcktall ziektes zoals Parkinson en dementie als sneeuw voor de zon doet verdwijnen, Gary doet er alles aan om niet op zijn vader te lijken, waardoor hij zichzelf constant moet corrigeren en in zijn hoofd bijhoudt op welke factor hij zit, maar volgens zijn vrouw lijdt hij gewoon aan Anhedonia: hij kan niet van het leven genieten.
Het is het derde boek van deze Amerikaanse schrijver. De al eerder gepubliceerde The twenty-Seventh City (1988) en Strong Motion (1992) brachten niet zoveel succes met zich mee als zijn nieuwste boek, waar hij negen jaar aan gewerkt heeft.
De correcties is prachtig geschreven. Jonathan Franzen, ook al kiest hij niet altijd voor de makkelijkste woorden, schrijft met mooie, soms lange zinnen, zodat alleen daarom al het boek heerlijk is om te lezen. Hoewel er niet echt een plot in zit, doet het boek het leven van de vijf leden van het gezin Lambert uit de doeken en blijf je ademloos doorlezen. Wie komen er met Kerst opdraven in St. Jude en hoe verlopen deze kerstdagen?
Met humor, hilarische gesprekken en geweldige scènes beschrijft Franzen het moderne Amerikaanse leven.
Jonathan Franzen – De correcties (The corrections, vert. Marian Lameris, Gerda Baardman, H. Groeneberg), Prometheus, 2001
Boekentips:
Van dezelfde auteur:
Kruispunt
Vrijheid
De onbehaaglijkheidsfactor
Schokgolven
Een andere kritische roman over Amerika:
DBC Pierre – Vernon God Little
Andere moderne mijlpalen in de Amerikaanse literatuur:
Nathan Hill – De nix
Nathan Hill – Welzijn
Tom Wolfe – Het vreugdevuur der ijdelheden
Don DeLillo – Onderwereld
Dave Eggers – Een Hartverscheurend Verhaal van Duizelingwekkende Genialiteit
Michael Chabon – De wonderlijke avonturen van Kavalier & Clay
DBC Pierre – Vernon God Little