Als de wereld failliet gaat…
Zwitsers/Duitse parabel over de crisis.
“Wat is barbarendom in de realiteit? … Het is een toestand waarin veel van de waarden van de hoge cultuur aanwezig zijn, maar zonder de maatschappelijke en morele coherentie.” Dit is een van de zinnen van Franz Borkenau uit de introductietekst, waarmee de bekroonde, kleine roman van Jonas Lüscher aanvangt.
De wereld is hard op weg naar barbarendom, zouden we deze definitie mogen geloven. Het geld regeert, morele waarden vliegen steeds vaker de prullenbak in en niemand voelt zich hiervoor verantwoordelijk. Dit boek, een fantasieverhaal over een fabrieksbezitter op vakantie in Tunesië, kan dan ook zomaar opeens realiteit worden.
Het is een verhaal over een vakantie in een luxe vakantie-oord, midden in een woestijn van Tunesië. Preising, eigenaar van een fabriek voor electronica, is er door zijn succesvolle bedrijfsleider op uit gestuurd om een leverancier in Tunesië te bezoeken en daar een vakantie aan vast te knopen. Zo komt Preising terecht in een oase van decadentie, waar een groep op carrière beluste, jonge mensen feest viert in de aanloop naar een bruiloft van twee succesvolle jonge mensen werkend in de machtige bankwereld van Londen.
Preising verbaast zich over de weldaad en de vanzelfsprekendheid waarmee de luxe door de jongeren wordt omarmd. Maar net zoals nu, rommelt het in de wereld. Engeland staat zelfs op het punt om failliet te gaan, iets wat die rijke jongeren voor onmogelijk achten: zij gaan door met feestvieren. Ook de ouders van de bruid voelen zich niet geheel thuis in dit verspilzuchtige gezelschap. Preising schrikt van de brutale vasthoudendheid waarmee de vader zijn sociologische droom najaagt en vindt meer vertrouwen in de terughoudendheid van de moeder, die de wereld probeert te vergeten door te lezen.
Het kleurrijke gezelschap wordt na de bruiloft niettemin met het onmogelijke geconfronteerd: Engeland is failliet, banken sluiten, pinpassen werken niet meer en het hotel trekt onmiddellijk alle service en eten terug, wetende dat de rekening nooit zal worden betaald. Chaos breekt uit.
Wanneer Preising wordt teruggebracht naar de Zwitserse ambassade, brengt hij eerst een bezoek aan een van de fabrieken van de leverancier van zijn bedrijf. De ineenstorting van het luxe hotel was een schok, maar wat hij in de fabriek aantreft, maakt hem pas echt kwaad.
et boek werd in Duitsland in 2013 gepubliceerd. Nu, drie jaar later is de wereld er nog slechter aan toe: politieke verhoudingen staan op scherp, Europa is in moreel verval en staat op instorten en ondertussen gaan de oorlogen onverminderd voort. En niemand neemt, net zoals in het verhaal, zijn verantwoordelijkheid.
Er zijn meer schrijvers die zich het lot van de wereld aantrekken en proberen te waarschuwen voor de ondergang van de huidige beschaving waarin we ons steeds ongemakkelijker wentelen. Davide Longo beschrijft een angstaanjagend barbarendom in zijn roman De verticale man, waarin woeste bendes de wereld teisteren na het failliet gaan van Europa. Ook Peter Heller verhaalt in De hondsster over een nieuw barbarendom, nadat de wereld grotendeels ten onder is gegaan aan een virusziekte.
Het voorjaar van de barbaren is weer zo’n verhaal, over een ramp die sluipenderwijs almaar dichterbij komt. Het is kort en bondig geschreven, verhaalt over uitwassen in onze wereld en neemt tegelijkertijd afstand. Preising is slechts de tweede verteller, die ook nog eens het achterste van zijn tong verbergt. Wanneer de eigenlijke verteller een voor de lezer onbekende vraag stelt, is Preisings antwoord: “Je stelt de verkeerde vragen.” Dus het is aan de lezer om conclusies te trekken.
Het boek doet denken aan werk van de Zwitserse schrijver Christian Kracht en dat van het Franse enfant terrible Michel Houellebec en is een fraaie aanklacht tegen onze uit de hand gelopen kapitalistische maatschappij.
Jonas Lüscher – Het voorjaar van de barbaren (Frühling der Barbaren vert. Gerrit Bussink). Wereldbibliotheek 2015
Leestips:
Satire op de financiële wereld:
George Oswald – Alles wat telt
Over het opkomende barbarendom:
Davide Longo – De verticale man
Peter Heller – De Hondsster
Cormac McCarthy – De weg
Opstand tegen de maatschappij:
Michel Houellebecq – Platform
Het barbarendom voorbij:
Christian Kracht – Ik zal hier zijn bij zonneschijn en schaduw