Een klein meesterwerk
Spannende en mooie Italiaanse roman over een dal in Piemonte.
In de val Varaita, een dal in de bergen op de grens van Italië en Frankrijk, niet ver van Turijn, staan half vergane hutten die duiden op een vroegere bewoning. Onder in het dal ligt het nog bewoonde dorp Champaneise, waar Cesare en zijn herdershond wonen. Op een avond, wanneer Cesare de berg op klimt om een eventuele verstopping in de watertoevoer te onderzoeken, stuit hij op het lijk van Fausto, zijn petekind.
Hiermee vangt het verhaal aan van De steeneter. Cesare probeert er achter te komen wie Fausto heeft vermoord. Maar tegelijkertijd schetst de schrijver het leven in het afgelegen bergdorp, waar de bewoners nooit het achterste van hun tong zullen laten zien. Ondanks dat Cesare de commissaris behulpzaam is om de moord op te lossen, zijn de geheimen niet zo makkelijk te onthullen.
Het is al snel duidelijk dat er geheimen zijn. De Italiaanse schrijver Davide Longo is uiterst voorzichtig met zijn woorden. Hij beschrijft in beeldende woorden korte situaties die zoveel vraagtekens oproepen bij de lezer, dat de spanning als om te snijden wordt. Niet alleen regen, sneeuw en duisternis of de hoge bergen die hun schaduw over het dorp laten vallen, geven het boek een haast sinistere uitstraling, maar ook alles wat er niet gezegd wordt tussen de bewoners.
De bewoners van deze streek in Piemonte zijn nors en niet al te gastvrij. Ze hebben genoeg armoede en ellende gekend om het verleden niet makkelijk te vergeten. Bovendien kent het leven in een grensstreek zijn eigen zorgen. Generaties van mensensmokkelaars hebben in het dorp een huis gevonden.
Cesare kent niet alleen het dorp op zijn duimpje, maar ook de omringende bergen. En wanneer blijkt dat Fausto midden tijdens een klus vermoord is, betekent dat voor Cesare dat hij een stap terug in de tijd moet doen. Voor de laatste maal, want met de dood van zijn herdershond, ziet ook Cesare niet veel heil meer in de toekomst.
Davide Longo, verbonden aan de schrijversschool Scuolo Holden te Turijn van Alessandro Baricco, bouwt niet alleen zijn spanningslijnen op originele manier op, door slechts weinig te vertellen zodat de lezer zelf de gaten moet invullen, maar hij is ook een meester in het beschrijven van het leven in het donkere en koude afgelegen bergdorp. Terwijl het dorpsleven in eeuwen onveranderd lijkt, snijdt Longo toch nog een modern thema aan: mensensmokkel. Dit maakt dat De steeneter niet alleen van een prachtige schoonheid is én spannend, maar ook nog eens actueel is. De steeneter is een roman die geen lezer onberoerd zal laten wegens zijn beeldende zinnen, zijn aangrijpende sfeer en het verhaal over een oudere man aan het eind van zijn leven.
Davide Longo – De steeneter (Il mangiatore di pietre, vert. Pieter van der Drift), De Geus 2007
Leestips
Van dezelfde schrijver:
De verticale man
Een ochtend in Irgalem
Nog een roman uit de Piemonte:
Cesare Pavese – De maan en het vuur
De onherbergzame bergen in Italië:
Paolo Cognetti – De acht bergen
Mauro Corona – Als een steen in de stroom
Claudio Morandini – Sneeuw, hond, voet
Spanning in de bergen:
Charles-Ferdinand Ramuz – De grote angst in de bergen
Thomas Willmann – Het duistere dal
Jochen Rauch – Oorlog