De dertien werken van Lars
Duitse roman over een vader en achterstallige klussen.
We kennen het allemaal: karweitjes voor ons uit schuiven die we niet zo leuk vinden. Zo kunnen er hele bergen klussen ontstaan die ons dagelijks leven riskeren te ontregelen. Bovendien, hoe langer de lijst hoe sterker de weerstand groeit om ergens aan te beginnen.
En dan is er de vermaledijde jaarwisseling. De beste tijd om je zonden of tekorten achter je te laten en vol te gieten met de beste bedoelingen: om op te houden met roken, met drinken of eindelijk eens aan die takenlijst te beginnen.
De Duitse schrijfster Nele Pollatschek laat ons kennismaken met Lars. Vader van twee kinderen, echtgenoot van Joanna. Lars werkt als scenarioschrijver bij de televisie, maar in het huishouden krijgt hij vaak zelfs de makkelijkste klussen niet voor elkaar. De kinderen die al op zichzelf wonen zijn eraan gewend, maar Joanna is het wel eens zat en is daarom voor een tijdje naar Portugal gevlucht. Verwachte terugkomst: Oudejaarsdag.
Een dag dat Lars weer met een zwaar hoofd wakker wordt en alle tijd van de wereld nodig heeft om zichzelf bij elkaar te rapen, sigaretje na koffietje na sigaret. Maar hij mist zijn vrouw en hij ziet zijn mislukte zelf door de ogen van zijn kinderen. En daar is een nieuw jaar op komst, een tijd die hij toch het liefst naast zijn vrouw wil doorbrengen.
De takenlijst bevat 13 klussen, die variëren van de dakgoot repareren, een bouwpakket voor het bed van zijn dochter tot een goed einde brengen, het huis schoonmaken, een pastasalade maken volgens familierecept, de belasting invullen, een levenswerk schrijven en nog wat van die zaken. Ieder normaal mensen zou van de lijst schrikken. Lars is echter over zijn schrik heen en gaat zijn schouders eronder zetten.
Lars’ hoofd draait op volle toeren, heel wat scenario’s uitdraaiend, maar de constante is dat hij Joanna wel eens kan verliezen en dat zet hem aan het denken over hoe het vroeger was en hoe het toch zo is gekomen dat hij nu blindelings door het huis stampt, vastbesloten om de puinhoop rondom hem te negeren.
Dit is het hilarische verslag van Lars en zijn 13 werken, in onze tijden een Hercules waardig. Tenenkrommend spannend, want niet alles gaat van een leien dakje en de klussen zijn zodanig dat er heel wat mis kan gaan. Tussendoor moet er koffie worden gedronken, koekjes gegeten en peuken gerookt worden. Vanuit zijn ‘nomos’, zijn heldere eilandje, beziet Lars zijn taken met het nodige commentaar, eigenzinnige woorden en zelfs wat filosofische verhandelingen.
Nele Pollatschek is een jonge Duitse schrijfster (geboren in 1988), die haar eerste roman Das Unglück anderer Leute bekroond zag worden met enkele literaire Duitse prijzen. Deze roman gaat over een kind wiens moeder een Oost-Duitse punker was en wiens vader met een man gaat samenwonen. Pollatscheks tweede roman Kleinigheden moet het niet van de kleurrijke personen hebben, maar van een modale man die een probleem heeft dat heel veel mensen zullen herkennen. Pollatschek is in het hoofd van deze Lars gekropen en bestookt de lezer met een duizelingwekkende reeksgedachtegangen die alle kanten opspringen, soms hilarisch, soms bijna slapstick, maar nooit té slap. Haar knappewoordenstroom sleurt je mee door het verhaal en verveelt niet, over deze vader die met de beste bedoelingen het nieuwe jaar wil halen. Het wordt pas rustig wanneer de sneeuw neerdaalt en het vuurwerk de lucht in knalt.
Soms zijn ze er opeens: van die kleine parels die je even de wereld om je heen doen vergeten en een glimlach op je gezicht toveren. Kleinigheden is er zo een: een heerlijk bruisend en onderhoudend boek dat perfect past naast de glazen champagne die een nieuwjaar inluiden: licht en toch met een randje diepgang.
Nele Pollatschek – Kleinigheden (Kleine Probleme, vert. Janneke van der Meulen), Atlas Contact 2024
Leestips
Lijstjes maken:
Erlend Loe – Naïef. Super.
Humor uit Duitsland:
Thomas Brussig – Het kortste stukje van de Sonnenallee
Judith Schalansky – De nek van de giraf (De lessen van mevrouw Lohmark)
Mariana Leky – Dichterbij dan je denkt
Een vader en zijn gezin:
John Fante – De geschiedenis van een hond
Nog twee niet te slap maar hilarische romans:
Bonnie Garmus – Lessen in chemie
Alessandro Barrico – Abel