Ceci n’est pas un polar
Zwitserse politieroman rond een aantal moorden in een Amerikaans dorpje met theaterfestival.
Het lag voor de hand, maar ik moest het toch even opzoeken: een polar is de Franse populaire term voor een politieroman. Ondanks dat een politie-inspecteur in het nieuwste boek van Joël Dicker aan de slag gaat om een fout uit het verleden te herstellen, wil deze gelauwerde jonge schrijver zijn nieuwste creatie niet als een thriller, noch als een polar beschouwen.
Een ander opmerkelijk feit is dat het verhaal van deze Zwitserse burger, net als zijn eerdere prijzen winnende roman De waarheid over de zaak Harry Quebert, speelt in Amerika. Deze keer vormen de Hamptons het decor, een rustige streek niet heel ver weg van de bruisende stad New York, waar Dicker en heel veel anderen zonovergoten zomervakanties doorbrachten. Deze streek staat verder van Dicker af dan bijvoorbeeld Genève, waar hij geboren en getogen is, zodat hij zich vrijer voelt om er zijn fantasieën op los te laten.
Het verhaal draait, net zoals zijn succesvolle Harry Quebert-roman, rond geheimen uit het verleden. Politie-inspecteur Jesse Rosenberg wil net van zijn welverdiende pensioen gaan genieten, wanneer de journaliste Stephanie Mailer opduikt, die hem toefluistert dat hij 20 jaar geleden, in 1994, de verkeerde heeft gepakt. Dat was toen zijn politiecarrière met een spectaculaire viervoudige moord begon: de burgemeester van Orphea, zijn vrouw en zoontje én een toevallig passerende hardrenster werden in koele bloede vermoord. Jesse en zijn ook net aangetreden collega Derek Scott moesten hard werken om de moordenaar te ontmaskeren, maar het succes van deze zaak maakte hen in één klap gerespecteerde politiemannen.
De opmerking van Stephanie heeft spoken uit het verleden wakker geschud bij Jesse en wanneer zij op mysterieuze wijze is verdwenen, ruikt Jesse onraad en wil hij de dienst niet verlaten, voordat deze zaak is uitgezocht.
De dag dat de vier moorden werden gepleegd, was de openingsdag van het allereerste theaterfestival in Orphea, dat sindsdien elk jaar als grootste trekpleister van het dorp fungeert. Een festival trekt veel mensen aan en vraagt veel organisatie. Ook nu is het dorp druk bezig om de 20ste editie van het festival te organiseren, dus willen ze liever geen negatieve publiciteit. Die komt er wel wanneer het lot van Stephanie bekend wordt. En daar blijft het niet bij. Jesse en Derek, geassisteerd door de enige vrouwelijke politie-inspecteur van Orphea, Anne Kanner, duiken het verleden in van menige persoon die 20 jaar geleden ook in Orphea waren, terwijl dat verleden zichzelf steeds dreigender manifesteert.
Dit lijkt heel veel op een thriller: de spanning die zich steeds verder opbouwt, naarmate onthulde geheimen uit het verleden opduiken, zodat je de pagina’s steeds sneller omslaat. Met elk verklapt geheim wordt de kring van kanshebbers op de dader zijn groter. Het verhaal, door meerdere personen verteld, heeft een heel hoog ‘whodunnit’-gehalte.
Je vraagt je af waarom de schrijver zijn boek toch als een roman wil zien. Toen hij enkele jaren geleden ermee aanving, was er nog geen moord te bekennen en werd het verhaal bevolkt door nog veel meer mensen. Na zo’n zestig versies raakte het verhaal toch gecentreerd rond de moorden en vielen veel personages van de pagina’s. Maar er bleven nog genoeg kleurrijke karakters over, zoals de oud-politiechef die zijn beroep aan de wilgen hing om een beroemde toneelregisseur te worden, of de befaamde literair recensent, die schrijvers kon maken of breken, maar te lamlendig was om echt een boek te lezen.
Dickers succesvolle roman De waarheid over de zaak Harry Quebert zwalkte in een klein Amerikaans dorp tussen een roman over een schrijver en zijn uitgever en een moordmysterie, wat een aantal literaire noten op zijn zang had. De verdwijning van Stephanie Mailer is veel strakker, draait veel meer rond de misdaden en het politiewerk en is iets minder onderhoudend. Er zitten nog genoeg kwinkslagen in, die je even afleiden van de whodunnit-story. Net zoals de literaire wereld ook nog een bescheiden rol speelt: een boekhandelaar en zijn winkel, journaliste Stephanie die werd ontslagen bij een hoogstaand literair tijdschrift, de ontsporende hoofdredacteur ervan, die ook zijn beste recensent ontslaat en het theaterfestival, dat in Dickers fantasie genoeg redenen van bestaan had, maar wel twijfels bij de lezer oproept wanneer de 20ste editie in beeld komt. Want dan begint het hele gebeuren meer op een soap dan op een thriller te lijken, terwijl de moordenaar nog steeds niet bekend is.
Deze zaken leiden even af van het thrillergenre. Maar vraag je me wat voor een boek dit is, dan moet ik toch bekennen dat dit voor mij een goed weglezende polar is, met wat vrolijk gefantaseerde noten. Er zou hoogstens het woordje literair voor mogen, maar daarvoor vind ik het schrijversniveau van Dickers nog iets te arm. Geen literaire polar, maar wel een lekker boek om zo snel mogelijk uit te lezen.
Joël Dicker – De verdwijning van Stephanie Mailer (La disparition de Stephanie Mailer, vert. Manik Sarkar), De Bezige Bij 2019
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
De waarheid over de zaak Harry Quebert
Dorpen en hun geheimen:
Stephen Dobyns – De kerk van de dode meisjes
Claudie Gallay – De branding
Petra Hammesfahr – Het laatste offer
Davide Longo – De steeneter
Mimi Meester – Hoe de mummies verdwenen uit Wiewerd
Ilona van Mil – De stilte van Sugarmilk Falls
Mikael Niemi – De man die stierf als een zalm
Anne Zouroudi – De boodschapper uit Athene