Het zal je buurman maar zijn!
Amerikaanse roman over een eenzame man in een – letterlijk – uitgestorven wereld.
Schrijvers houden er diverse meningen op na over hoe onze huidige maatschappij zal verdwijnen. Threes Anna (Het laatste land) en Cormac McCarthy (De weg) geven niks prijs over hun visie over de oorzaak van de ondergang van onze maatschappij, maar ik zou me zo kunnen voorstellen dat dit in Het laatste land te wijten is aan een meteoorinslag en in De weg de klimaatopwarming (of ook een meteoorinslag), zodat grote branden de wereld onbewoonbaar maken. Ook Davide Longo is niet geheel expliciet in De verticale man, alhoewel ik bij hem het idee krijg dat diverse opstanden chaos creëren, waarna de maatschappij instort.
Voor Peter Heller is het echter duidelijk waarom de wereld in De hondsster naar de mallemoer is gegaan: een dodelijk virus heeft de wereldbevolking gedecimeerd en de weinige overlevenden zijn op zichzelf aangewezen. Zo ook Hig, de hoofdpersoon in De hondsster.
Hig heeft zijn hond Jasper, zijn vliegtuig Beest en zijn buurman Bangley. Bangley kwam op een dag aanrijden in een auto vol wapens en gereedschap en sindsdien wordt Hig door Bangley beschermd, die met alle gemak van de wereld indringers overhoop schiet. Bangley lijkt de baas en leert Hig allerlei veiligheidsregeltjes op het terrein waar ze wonen. Ondanks dat Bangley meerdere malen Hig’s leven redt, valt het Hig echter niet mee te leven met de krijgslustige Bangley, die als een geoefende generaal dag in dag uit hun verdediging levendig houdt. Het liefst vliegt Hig rond in zijn kleine Cessna, of gaat hij de bossen in om in kleine riviertjes te vissen. Hig voelt zich bij vlagen eenzaam, heeft heimwee naar de oude wereld en zijn vrouw en wanneer zijn hond van ouderdom sterft, krijgt hij een serieuze dip. Hij besluit in zijn vliegtuigje te stappen en net zo lang te vliegen totdat er geen benzine meer is om terug te keren.
De verhouding tussen Hig en Bangley speelt op de voorgrond van het verhaal: twee heel verschillende mannen die door het lot bij elkaar worden gegooid. De twee raken echter onbewust zo op elkaar ingespeeld dat zelfs wanneer Hig zonder Bangley is, hij regelmatig aan Bangley denkt en aan het commentaar dat zijn buurman zou kunnen geven in situaties waarin Hig zich moet verdedigen.
Peter Heller’s debuutroman heeft niet die erge beklemming, zoals McCarthy’s De weg of De verticale man van Longo. De hondsster is positiever en gaat over hoe mensen in een overlevingssituatie met elkaar kunnen leven, mochten ze besluiten elkaar niet af te maken. Het geweld van de nieuwe wereld – weliswaar heftig – komt slechts zijdelings aan bod. Maar Heller gebruikt geen sinistere toon en zijn wereld bestaat niet alleen uit bloeddorstige mensen, maar ook uit gewone mensen die met wat tuinieren en jagen in leven blijven. Er kan zelfs een ontroerende knipoog vanaf, zoals wanneer Hig ontdekt wie er achter de stem zit, die hij hoort uit een controletoren op een vliegveld.
Het boek heeft slechts één negatief punt: Heller’s schrijfstijl is ronduit slordig. Hij gebruikt zinnen die abrupt stoppen, of gewone zinnen en dan opeens rijtjes woorden in telegramstijl; het loopt allemaal door elkaar. Wat soms tot verwarring leidt. Dit minpuntje wordt echter goedgemaakt door het onderhoudende en avontuurlijke verhaal dat hij heeft gecreëerd: over een man die niet alleen moet overleven, maar ook moet accepteren dat de oude wereld over en uit is. De hondsster gaat over nostalgie, over oude levenspatronen die niet van wijken weten, over het terugvallen op een handjevol mensen met wie je het moet zien uit te houden. Een boeiende visie op ons nieuwe leven.
Peter Heller – De hondsster (The Dog Stars, vert. Dennis Keesmaat), Prometheus 2013
Leeslinks
Over Een Nieuwe Wereld (future fiction):
Margaret Atwood – De Maddaddam trilogie
Threes Anna – Het laatste land
Assaf Gavron – Hydromania
Kristian Kracht – Ik zal hier zijn bij zonneschijn en schaduw
Davide Longo – De verticale man
Cormac McCarthy – De weg
Frans Schätzing – De zwerm
Prachtige roman over een korte reis door een verlaten streek:
Jésus Carrasco – De vlucht