Hoe zoet kan de wraak zijn
Italiaanse roman over een man die niet voor zijn seksuele geaardheid wilt uitkomen.
Het duurt een tijdje eer je sympathiseert met Guido, de hoofdpersoon van deze roman, die in vogelvlucht over zijn leven vertelt. Een moederskindje, onzeker en niet echt aardig, zo komt hij over als jongetje. Pas op schoolreisje in Griekenland, komt hij los en wordt er ruimte voor de lezer gecreëerd om hem te omarmen.
Guido woont met zijn enigszins welgestelde ouders in een appartementengebouw in Rome, waar de conciërge met zijn familie zorgt dat alles op rolletjes loopt. Op de bovenste verdieping huist Guido’s excentrieke oom, die, omgeven door kunst, schimmige handeltjes drijft. Costantino is de zoon van de conciërge die de oom regelmatig boodschappen en eten brengt. Maar, zoals dat in die tijd ging, keek Guido op hem neer, want ook al waren ze van dezelfde leeftijd, Costantino kwam uit de arbeidersklasse. Guido kan echter niet meer om hem heen wanneer Costantino bij hem in klas komt. Daar spreken de verschillen tussen arm en rijk minder. En zo raakt Guido geïntrigeerd door de zoon van de conciërge en beginnen ze zelfs enige woorden uit te wisselen.
Het in bloemrijke taal vertelde levensverhaal van Guido heeft een rode lijn die meandert langs de verboden relatie met Costantino: uitwisselingen van verboden kussen en later ook complete nachten waarin de lichamen op elkaar botsen. Guido probeert ervan los te komen, verhuist naar Londen, trouwt er en wordt professor aan een universiteit. Ondanks zijn geslaagde huwelijk blijft de liefde voor Costantino echter zijn ziel schroeien en ze vervallen weer in geheime ontmoetingen, ook al is Costantino inmiddels ook getrouwd en met kinderen. Geen van beide durven toe te geven aan hun homoseksualiteit, vooral Guido, die niet uit de kast durft te komen. Hun zeldzame passionele bijeenkomsten vinden in Londen of Italië plaats, wanneer de liefde weer opvlamt en de lichamen samensmelten. Tot op een dag op een verlaten strand in Italië…
De gebeurtenis slaat in als een bom en verandert de levens van zowel Guido als Costantino. Lange tijd is er geen contact meer. Guido heeft het moeilijk met zijn alles verterende liefde voor de conciërgezoon, ondanks de warme liefde voor zijn vrouw en haar dochter. Wanneer hij tenslotte kleur wil bekennen, komt er een ontluisterende ontknoping.
De jaren verwaaien als de seizoenen: de alles belovende lente, het onbezonnen genieten in de hitte van de zomer, de bezinning van de vallende bladeren in de herfst en tenslotte een bitter koude winter. Mazzantini weet als geen ander de tijdspanne van een levenslange liefde te rekken en strekken, geheimen pas onthullend wanneer de tijd er rijp voor is. De lezer had allang nattigheid moeten voelen, maar het ritme van het verhaal is zo dwepend dat je je onbezorgd met de golven laat meevoeren door Guido’s leven.
Schittering flirt met het klassenprobleem dat vroeger in Italië de dienst uitmaakte, maar draait vooral rondom de acceptatie van homoseksualiteit. Er zijn veel landen waar die geaardheid nog steeds niet volledig wordt geaccepteerd, sterker nog: er zijn landen die die acceptatie weer dreigen te verliezen. De schaamte om een familielid dat uit de pas loopt, zorgt voor akelige geheimen, zoals ook Guido zal ontdekken. En dat is waar dit mooi geschreven boek om draait: een onmogelijke liefde.
Margaret Mazzantini – Schittering, (Splendore, vert. Mara Schepers, Miriam Bunnik), Wereldbibliotheek 2016
Leestips
Uit de kast komen:
Thomas Savage – Het geweld van de hond
Hanya Yanagihara – Notities uit de jungle
Hanya Yanagihara – Naar het paradijs
Tatamkhulu Afrika – Bitter Eden
Alain Claude Sulzer – Een volmaakte kelner