I cry for you, Argentina
Argentijnse roman over een jongetje wiens ouders verdwijnen in de jaren ’70.
In 1976 vond in Argentinië een militaire staatsgreep plaats, waarna Videla als dictator aan de macht kwam. De militaire junta zou tot 1983 het land in een ijzeren greep houden. Tegenstanders werden geruisloos uit de weg geruimd. De schatting is dat er zo’n 30.000 mensen zijn verdwenen in de periode van 1976 tot 1983.
Tien jaar is de verteller als de rechtse staatsgreep plaatsvindt in Buenes Aires. Hij is nog veel te jong om zich van enig gevaar bewust te zijn. Zijn ouders zijn dit echter wel. De vader van de hoofdpersoon is advocaat, die vooral linkse klanten heeft. Wanneer vrienden van hem beginnen te verdwijnen, haalt de moeder op een dag haar kinderen van school en ontvlucht het gezin de hoofdstad Buenos Aires.
Ze gaan naar een schuiladres op het platteland. Een vakantievilla met zwembad. Daar mogen ze zelf een nieuwe naam kiezen. De verteller, een grote fan van ontsnappingskunstenaar Harry Houdini, kiest Harry als voornaam. Zijn broertje Hummel is meer gehecht aan ‘The Saint’ en kiest voor Simon (Templar). Ondanks dat er een zwembad is en de kinderen niet naar school hoeven, missen ze hun favoriete speeltjes.
De dagen rijgen zich aaneen, de speeltjes worden uit hun woning in de hoofdstad opgehaald, de jongens gaan zelfs naar een nieuwe school. Maar ondanks de warme momenten die ze met hun ouders daar beleven, blijft er een vreemde sfeer hangen.
Het favoriete spel voor Harry is ‘risk’. Landje veroveren. Echter, op de Argentijnse risk-wereldmap staan landen die niet allemaal als echte staat bestaan. Zo ook Kamtsjatka, het onherbergzame schiereiland van Rusland dat tussen besneeuwde bergen een wereld van warmwaterbronnen verbergt.
De laatste keer dat Harry risk speelt met zijn vader, wint Harry bijna voor de eerste keer. Zijn vader heeft alleen Kamtsjatka nog, dat hij met hand en tand verdedigt. Kamtsjatka is het laatste woord dat zijn vader Harry in het oor fluistert. Voor Harry wordt Kamsjatka het land waar hij zich in kan terugtrekken, maar ook het symbool van je niet gewonnen geven.
Op ontroerende wijze heeft de Argentijnse schrijver Marcelo Figueras deze zwarte bladzijde uit de Argentijnse geschiedenis vormgegeven. Door de ogen van een kind zien we de wereld waar het onzichtbare gevaar aan knaagt. Op een heel subtiele manier zien we aan de randen van de pagina’s mensen verdwijnen en de spanning stijgen: zogenaamde ooms en tantes die ‘gestorven’ zijn of zijn verdwenen, mysterieuze telefoontjes van de ouders, die daarna heel bezorgd kijken.
De ritjes in de heel herkenbare Citroën Deux Cheveaux, oftewel de beroemde eend. Spelletjes zoals risk, drankjes zoals de chocolademelk van Nesquick. Stripverhaalhelden zoals Superman en Batman. Ze vormen de kostbare voorwerpen in de anekdotes die de ik-persoon zich probeert te herinneren uit de tijd dat het gezin voor het laatst bijeen was.
Het verhaal van de 10-jarige Harry is ogenschijnlijk een mooi stukje ‘coming of-age’-literatuur. Het grote drama echter achter de dagen in de vakantievilla, maakt dat dit een gevoelig boek is.
Marcela Figueros schreef samen met regisseur Marcelo Piñeyro het script voor de film met dezelfde titel. De Spaans/Argentijnse film ‘Kamchatka’ was in 2002 een veelbelovende kandidaat voor een Oscar.
Marcelo Figueras – Kamtsjatka (Kamchatka, vert. Brigitte Coopmans) Signature, 2006
Leeslinks
Een dictatuur overleven:
Karina Sainz Borgo – Nacht in Caracas
Evelio Rosero – De vertrapten
Over een Argentijnse vermiste baby:
Elsa Osoria – Luz
Dictatuur in Chili:
Isabel Allende – Het huis met de geesten
isabel Allende – Paula