Hoe het politiekorps te hervormen
Onderhoudende Franse satire op een geheimagent en de politie.
Inspecteur Arjona, van de divisie Maatschappelijke Verschijnselen van de sectie Steden en Voorsteden, krijgt de opdracht te infiltreren in een groep jongeren in een van de hoogbouwwijken van een voorstad: Cité des Arcs te Combeil. Aan zijn superieuren brengt hij trouw verslag uit van zijn bevindingen: hoe hij infiltreert, welke personages in zijn ogen het minst zijn te vertrouwen, wat er gebeurt.
Al snel is duidelijk dat Arjona zijn opdracht bloedserieus neemt. Om niet buiten de groep te vallen, rookt hij net als de anderen hasj en opent hij zelfs zijn huis voor het groepje jongeren van blok 26, zodat dit de uitvalbasis van de groep gaat worden. Volgens Arjona zijn de belangrijkste verdachten: Areski Meknès, van Algerijnse afkomst, met onstuimig karakter en leider van de groep, eeuwige student Bernard Wallenstein die subversieve teksten bestudeert en tenslotte Dulcinée Savedra, een prachtig meisje dat echter geen woord zegt.
Het is door haar zwijgen dat Savedra hoofdverdachte nummer één wordt voor Arjona: iemand die zijn mond niet opendoet heeft geheimen. Dus gaat Arjona het al snel als zijn voornaamste taak zien de geheimen van Savreda te doorgronden.
Het verhaal bestaat uit Arjona’s rapporten naar zijn superieuren, en is later ook gericht aan de vogels en andere dieren. Want Arjona’s rapporten worden niet altijd even goed ontvangen, blijkt. Terwijl ze in het begin nog netjes over de subversieve elementen gaan, gaat Arjona al snel uitgebreid in op bijzaken zoals welke effecten het hasj roken op hem heeft en welke gevoelens de hoofdverdachte Savedra bij hem oproept.
Sterker nog, Arjona, een groot fan van SAS-spionnen-romans, raakt belezen en waagt zich ook aan suggesties hoe je het politiekorps zou kunnen reformeren. Want een ander feit dat zich aan hem opdringt tijdens deze opdracht zijn de overeenkomsten, maar ook de kloof tussen de subversieven en de politieagenten. Een kloof die bijvoorbeeld gedicht zou kunnen worden met behulp van poëzie.
Het is de tweede maal dat Lydie Salvayre, zelf kinderpsychiater in een Franse voorstad, haar boek laat spelen in een van die hoogbouwwijken die de Franse steden omgeven: “…worden beschouwd als kweekvijvers voor delinquentie alle voorstedelijke hoogbouwcomplexen die bewoners huisvesten wier voorouders, afkomstig van het Afrikaanse continent, een ring door de neus droegen of een tulband op het hoofd (met een veer erin).”
En net als in haar verhaal Nobele zielen waar een stelletje goede burgers op excursie gaat naar een voorstedelijk hoogbouwcomplex, zijn het uiteindelijk niet de bewoners hiervan die op de korrel worden genomen, maar de andere partij. In Nobele zielen is het de gegoede burgerij, in Het zwijgen van Savedra is het de politie, die met zwarte humor wordt bestookt. De rapporten worden steeds komischer voor de lezer en de voorstellen die Arjona doet aan zijn superieuren worden steeds doller.
Literatuur en filosofie zijn nooit ver weg in Salvayre’s werk. In De macht der vliegen krijgt een museumsuppoost het op zijn heupen door het werk van Blaise Pascal te lezen. In Het zwijgen van Savedra wordt een aantal schrijvers, zowel personages uit de roman als klassieke schrijvers zoals Swift en Rabelais, door Arjona als verdacht aangemerkt en ook de poëzie krijgt een heldhaftige rol van een man die voorstaat op zijn kennis van spionnenromans.
Lydie Salvayres boeken zijn altijd een verrassing om te lezen, omdat ze via kleine personages op originele wijze ageren tegen de moderne maatschappij waarin vooroordelen en racisme woeden. Hoewel Salvayre meestal van leer trekt tegen het gezag, doet ze dit met een ontstellend zwarte humor die zo heerlijk overdreven is, dat je haar boeken altijd met een grote glimlach uitleest. In een tijd waar vooral de Franse voorsteden geen goede publiciteit krijgen, is dit boek er eentje waar je eens hartelijk om kunt lachen.
Lydie Salvayre – Het zwijgen van Savedra (Passage à l’ennemie, vert. Eveline van Hemert), De Geus 2006
Leestips
Van dezelfde schrijfster:
In gezelschap van spoken
Nobele zielen
De macht van de vliegen
Een parodie op een speurneus:
Johan Harstad – Heterdaad