Prettig gestoord
Humoristische Noorse roman over een meisje dat zelfmoord wil plegen.
“O God. Er is een explosie geweest. We storten neer. Bid voor mij. Ik hou van jullie”. Dit is de boodschap die de hoofdpersoon Selden van zijn dochter krijgt op de tweede bladzijde van de roman Bericht aan allen van Michael Kumpfmüller. Selden is minister van een westers land en hoewel hij het liefst alle terroristische wetten zou willen aanscherpen, kiest hij ervoor het verlies van zijn dochter in stilte te verwerken.
De tiener Julie krijgt in Erlend Loe’s nieuwste roman een soortgelijke boodschap uit het luchtruim: “We storten neer. Houden van je. Doe wat je wilt, Pappa”. Alleen verliest Julie met dit ongeluk in Afrika haar ouders en haar broer en in tegenstelling tot Bericht aan allen, draait het hele verhaal nu rond deze vliegtuigcrash. Julie kan het verlies van haar familie maar moeilijk accepteren en haar conclusie is dat ze het beste ook maar dood kan zijn.
Julie is echter niet alleen. Haar beste vriendin Constance, het paardenmeisje, vindt dat ze mee moet komen om paard te rijden: dieren helpen je je neerslachtigheid te verdrijven. Julie moet echter niets hebben van Constances goedbedoelde raad. Net als van de psycholoog die ze psycho-Geir noemt, waarmee ze wekelijks om de tafel moet zitten. Ze bericht hem dat alles goed met haar is, terwijl ze in haar vuistje lacht omdat deze met diploma’s beladen man niet door heeft dat Julie haar zelfmoord aan het voorbereiden is.
Dan is er nog de Poolse tegelzetter Krysztof, die in het grote huis van haar ouders, dat Julie nu helemaal tot haar beschikking heeft, de laatste hand legt aan het tweede zwembad. Julie zorgt ervoor dat hij kan doorwerken. Tenslotte zijn zijn ouders niet neergestort in Afrika en heeft hij het geld nodig.
Julie’s goed voorbereide zelfmoordpoging mislukt op hilarische wijze, waarna ze het huis ontvlucht. Met het geld van haar vader kan ze doen en laten wat ze wilt, dus kiest ze ervoor om kriskras over de wereld te vliegen, in de hoop dat een van de vliegtuigen waarin ze reist, zal neerstorten. Haar reisdoelen kiest ze naar gelang haar ideeën invallen, zoals het opzoeken van de Olympische kampioen shorttrack in Korea, Ahn Hyun-Soo, of naar een dorpje in Roemenië waar de vogelpest was uitgebroken.
En zo kunnen we weer een nieuw personage toevoegen aan het oeuvre van de Noorse schrijver Erlend Loe, die zijn romans bevolkt met hoofdpersonen die balanceren op de grens tussen bizar en ongewoon. Zo is er de ‘ik’-persoon uit Naïef. Super, die aan de hand van lijstjes uit een grote dip probeert te komen, of Andreas Doppler die in Doppler huis en haard verlaat om met een eland in het bos te gaan wonen en in de opvolger Volvo Vrachtwagens ongemerkt in Zweden terechtkomt, waar hij in handen valt van een 92-jarige hippievrouw. De roman Tang gaat tenslotte over een eeuwige twijfelaar.
Ook Julie moet uit een dip komen. Ze is echter allesbehalve een twijfelaar. Julie weet precies wat ze níet wilt en sommige zelfmoordmanieren staan haar dan ook tegen. Dankzij het geld van haar vader kan ze ongelimiteerd de wereld overvliegen en elke rare inval in haar hoofd verwezenlijken. Dit geeft ook een vrijheid van handelen, die Erlend Loe volledig uitbuit.
Toch weet Loe zich op een bepaalde manier uitstekend in te houden. Zijn verhalen zijn geen slapstick, maar hebben net dat randje serieusheid, waardoor situaties door de lezer kunnen worden herkend. Zijn verhalen spelen tegen het hilarische aan met een zware gemoedstoestand, maar zijn zoals een spel licht en beweeglijk. Hoe kom je uit een dip, hoe zal het leven er uitzien wanneer je in het bos probeert te gaan overleven, wat zijn de gevolgen als je geen beslissingen durft te nemen en hoe ga je om met een zelfmoordwens? Dit zijn de vraagstukken die Erlend Loe op tragisch-komische wijze in zijn verhalen heeft behandeld. Op zo’n frisse, speelse manier dat je accepteert dat al deze negatieve gemoedstoestanden bij het leven horen.
Wat mij betreft heeft Erlend Loe met Muleum net niet Doppler en Naïef. Super weten te overtreffen. Maar het is wel weer zo’n onderhoudend, licht, heerlijk Loe-verhaal, eentje waarvan je er elke dag wel een zou willen lezen.
Erlend Loe – Muleum (Muleum, vert. Femmigje Andersen Sijtsma), De Geus 2009
Leeslinks
Van dezelfde schrijver:
Gelukkig getrouwd
Naïef. Super
Maria & José
Tang
Doppler
Volvo vrachtwagens