Verborgen liefdes
Zwitserse roman over een pijnlijke liefde.
De aankomst van een brief in 1966 is het begin van deze aangrijpende roman. Hoofdpersoon is monsieur Erneste, die decennia lang een onopvallende kelner is in het Grand Hotel ergens op een berg in Zwitserland. Hij herkent het handschrift waarin zijn adres is geschreven en dagenlang durft hij de brief niet te openen.
Als hij de brief opent, draait Erneste’s hart een slag in de rondte en komt zijn vroegere vriend Jakob Meier als een duveltje uit een doosje weer zijn leven in gezeild. Wat is er gebeurd aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, toen Erneste en Jakob beide werkten in een ander hotel aan een Zwisters meer?
De Zwitserse schrijver Alain Claude Sulzer geeft het sobere leven weer van een man die in het leven tevreden is met zijn beroep en niet veel meer. Erneste is de volmaakte kelner, discreet, altijd aanwezig. Hij heeft zijn kleine geheime leventje, waaraan niemand aanstoot kan nemen. Hij heeft al jarenlang zijn eigen ritme en gewoonten en lijkt een gelukkig man. Maar dan wordt de brief geopend en dwalen Erneste’s gedachten naar 1935, toen de eerste intellectuelen Duitsland ontvluchtten voor de nazi’s en het hotel aan het meer in Giessbach zich vulde met families die nog niet goed wisten waarheen te gaan.
In die tijd kwam ook Jacob Meier aan in het hotel. Heel snel leerde Erneste Jakob alle kneepjes van het vak als kelner en Jakob leerde Erneste gelukkig zijn. Er moet op de brief gereageerd worden en de rust die Erneste vond in zijn eenvoudige leven is op slag verstoord. Hij denkt terug aan de dag dat de schrijver Julius Klinger met zijn familie in het hotel arriveerde. Hij was het die roet in het eten kwam strooien.
Julius Klinger doet in de verte denken aan de schrijver Gustav Aschenbach, de hoofdpersoon uit het boek Dood in Venetië van de schrijver Thomas Mann. Gustav raakte helemaal holderdebolder van een Pools jongetje dat hij in zijn hotel in Venetië ontmoette. Een associatie met Thomas Mann zelf is ook op zijn plaats: Thomas Mann ontvluchtte met zijn familie Duitsland vlak voor de Tweede Wereldoorlog, leefde een tijdje in Zwitserland, waarna hij naar Amerika emigreerde.
Of het personage van Julius Klinger nu wel of niet is geïnspireerd door Thomas Mann, de hoofdpersoon van Een volmaakte kelner is origineel en sterk: Erneste is misschien wat saai en in het verhaal zit een langzaam ritme. De weinige dialogen zijn kort, de beschrijvingen traag en krachtig, maar de beeldtaal is des te sprekender en vormt een broeiende sfeer. Neem de uitgebreid beschreven scène wanneer Jakob bij de naaister van het hotel is om een nieuw hoteluniform te krijgen: “Hun blikken ontmoetten elkaar toen mevrouw Adamowicz het meetlint langs de binnenkant van zijn linkerbovenbeen legde en hem daarbij zachtjes aanraakte met haar duim”.
Liefde en verraad is het thema van dit bijzonder integere boek over de grote liefde van een man voor een andere man. Op de achtergrond de dreigende Tweede Wereldoorlog waarin geen plek was voor linkse intellectuelen en homoseksuelen. Maar ook in de jaren 60 waren de homoseksuelen nog niet veilig. Het verhaal over Erneste, Jakob en Julius is er een over verborgen liefdes en over de verborgen homoseksualiteit.
Alain Claude Sulzer – Een volmaakte kelner (Ein perfekter Kellner, vert. Annemarie Vlaming), Anthos, 2008
Leeslinks
Dodelijke liefde:
Thomas Mann – Dood in Venetië